ދުނިޔޭގެ ބާޒާރުގައި ތެލުގެ އަގު އުފުލެމުން ދިއުމާ ގުޅިގެން ތެޔޮ އެތެރެކުރަން ކުރާ ހަރަދު 95 ޕަސެންޓު އިތުރުވެއްޖެ ކަމަށް ކަސްޓަމްސްގެ ތަފާސްހިސާބު ތަކުން ދައްކައިފި އެވެ.

އިމްޕޯޓު ރެކޯޑުތަކުން ފެންނަ ގޮތުގައި މިދިޔަ އަހަރުގެ ފުރަތަމަ ދެ ކުއާޓަރުގައި ރާއްޖެއަށް އާންމުކޮށް އެތެރެކުރާ ތެލުގެ ބާވަތްތައް ކަމުގައިވާ މެރީން ގޭސް އޮއިލް (ޑީސަލް) އާއި ޕެޓްރޯލާއި އޭވިއޭޝަން ފިއުލް އެތެރެކުރަން ހަރަދުވީ 3.1 ބިލިއަން ރުފިޔާ އެވެ.

ނަމަވެސް ރަޝިއާ-ޔޫކްރެއިން ހަނގުރާމައިގެ ސަބަބުން ސާފުނުކުރާ ތެޔޮ ފީފާއެއްގެ އަގު މިދިޔަ 10 އަހަރުތެރޭ ނުއުފުލޭހާ މައްޗަށް އުފުލި، މި އަހަރުގެ ފުރަތަމަ ދެ ކުއާޓަރު ނިމުނުއިރު މި ބާވަތްތަކުގެ ތެޔޮ އެތެރެކުރަން ކުރި ހަރަދު ވަނީ ހަ ބިލިއަން ރުފިޔާއަށް އިތުރުވެފަ އެވެ. ދެވަނަ ކުއާޓަރުގައި އެކަނި ވެސް 3.9 ބިލިއަން ރުފިޔާ ހަރަދުވި އެވެ.

މި މުއްދަތުގެ ތެރޭގައި ސާފުނުކުރާ ތެޔޮ ފީފާއެއްގެ އަގު ވަނީ 87 ޑޮލަރު(1335.45ރ)އިން 123 ޑޮލަރު (1888.05ރ)އަށް އުފުލިފަ އެވެ.

ތެލުގެ އަގު ބޮޑު ވުމާ ގުޅިގެން ރާއްޖެއަށް ތެޔޮ އެތެރެކުރާ މައި ކުންފުނި، ސްޓޭޓް ޓްރޭޑިން އޯގަނައިޒޭޝަން (އެސްޓީއޯ)އިން ވަނީ އަހަރުގެ މިހާތަނަށް ތިން ފަހަރެއްގެ މަތިން ޕެޓްރޯލާއީ ޑީސަލް ވިއްކާ އަގު ބޮޑުކޮށްފަ އެވެ.

އެސްޓީއޯއިން ޕެޓްރޯލާއި ޑީސަލް ވިއްކާ އަގަށް ގެނައި ބަދަލު

• ޖެނުއަރީ 21: ޕެޓްރޯލް ލީޓަރެއް 12.06ރ.، ޑީސަލް ލީޓަރެއް 12.44ރ.
• މާޗު 5: ޕެޓްރޯލް ލީޓަރެއް 14.60ރ.، ޑީސަލް ލީޓަރެއް 14.60ރ.
• ޖޫން 24: ޕެޓްރޯލް ލީޓަރެއް 16.55ރ.، ޑީސަލް ލީޓަރެއް 16.77ރ.

އެގޮތުން އަހަރު ފެށުނުއިރު، އެސްޓީއޯގެ ސަބްސިޑަރީ ފިއުލް ސަޕްލަޔި މޯލްޑިވްސް (އެފްއެސްއެމް) ގެ ޝެޑުތަކުން 11.16ރ އަށް ލިބެން ހުރި ޕެޓްރޯލް ލީޓަރެއް މިހާރު ލިބެނީ 16.55ރ އެވެ. މިއީ 5.39ރ ގެ އިތުރުވުމެކެވެ. އަދި 11.84ރ އަށް ލިބެން ހުރި ޑީސަލް ލީޓަރެއް މިހާރު ލިބެނީ 16.77ރ އަށެވެ. މިއީ 4.83ރ ގެ އިތުރުވުމެކެވެ.

ރިސޯޓުތަކާއި ވިޔަފާރި ކުންފުނިތަކަށް ވިއްކާ އަގު މިޔަށް ވުރެ ވެސް ބޮޑެވެ. މިތަންތަނަށް ތެޔޮ ވިއްކާ ރޭޓުތަކަށް އެސްޓީއޯ އިން އޭޕްރީލު މަހު ގެނައި ބަދަލާ އެކު، ރިސޯޓުތަކާއި ކުންފުނިތަކަށް ޕެޓްރޯލް ލީޓަރެއް ވިއްކަނީ 16.09ރ އަށް އަދި ޑީސަލް ލީޓަރެއް ވިއްކަނީ 17.57ރ އަށެވެ.

އަތޮޅުތެރޭގައި ވެސް އެވަރެޖުކޮށް ޕެޓްރޯލާއި ޑީސަލް ލީޓަރެއް އުޅެނީ 17ރ އިން މަތީގަ އެވެ. ބައެއް ރަށްރަށުގެ ޕެޓްރޯލް ޝެޑުތަކުން 22ރ އަށް ލީޓަރެއް ވިއްކާ ކަމުގެ ޝަކުވާ ވެސް އާންމުން ކޮށްފައި އެބަހުއްޓެވެ.

ޕެޓްރޯލާއި ޑީސަލް އަގުތައް މިޔަށް ވުރެ ބޮޑުވެދާނެތަ؟

އެމެރިކާގެ އެނާޖީ އިންފޮމޭޝަން އެޑްމިނިސްޓްރޭޝަން (ޔޫއެސް އީއައިއޭ)އިން މި މަހު ނެރުނު ކުރު ރާސްތާގެ "އެނާޖީ އައުޓްލުކް" ރިޕޯޓުގައިވާ ގޮތުގައި މި އަހަރުގެ ފަހު ދެ ކުއާޓަރުގައި ސާފުނުކުރާ "ބްރެންޓް" ތެޔޮ ފީފާއެއްގެ އަގު ހުންނާނީ އެވަރެޖުކޮށް 101 ޑޮލަރު(1550.35ރ)ގަ އެވެ. އަދި އަހަރު ނިމުމުގެ ކުރުން 97 ޑޮލަރު (1488.95ރ)އަށް ވެއްޓޭނެ އެވެ.

މިއީ ތެޔޮ އުފައްދާ ގައުމުތަކުން ތެޔޮ އުފައްދާ މިންވަރު އިތުރުވާނެ ކަމަށް ލަފާކޮށް ބިނާކުރާ އަންދާޒާ އެކެވެ. އެކަމަކު އަދިވެސް 2019 އަށް ވުރެ ތެލުގެ އިންވެންޓްރީތައް މަދުކަމުން، އަންދާޒާތަކާ އެއްވަރަށް ތެލުގެ އަގު ކުޑަ ނުވުމުގެ ފުރުސަތު ވެސް އޮންނާނެ ކަމަށް ރިޕޯޓުގައި ފާހަގަކުރި އެވެ.

ވަކިން ހާއްސަކޮށް ރިފައިންޑް ތެލުގެ އުފެއްދުންތަކުގެ އަގަށް މާ ބޮޑު ބަދަލެއް ނައުމުގެ ފުރުސަތު އެބައޮތެވެ. ރާއްޖެއަކީ ސާފު ނުކުރާ ތެޔޮ އެތެރެކުރާ ގައުމެއް ނޫން ކަމުން، ދިވެހިންނަށް މުހިންމީ ރިފައިންޑް ތެލުގެ އަގުތެކެވެ.

ވޭތުވި ދެ ތިން އަހަރަށް ބަލާއިރު ރާއްޖެއަށް އެންމެ ގިނައިން އެތެރެކުރަނީ އޮމާނުންނެވެ. އޮމާނުގެ މައި ތެޔޮ ކުންފުނި ޕެޓްރޯލިއަމް ޑިވެލޮޕްމަންޓް އޮމާނުން މިވަގުތު ޕެޓްރޯލް ފީފާއެއް ވިއްކަމުން ދަނީ 98.70 ޑޮލަރު (1515.03ރ) އަށެވެ. އަދި ޑީސަލް ފީފާއެއް ވިއްކަމުން ދަނީ 106.55 ޑޮލަރު (1635.48ރ) އަށެވެ.

އޮމާނުން ތެލުން ލިބޭ އާމްދަނީ އިތުރުވުމާ ގުޅިގެން ދަރަނި ކުޑަކޮށް، ތަރައްގީގެ މަޝްރޫއުތަކަށް ކުރާ ހޭދަ މިހާރު ވަނީ އިތުރުކޮށްފަ އެވެ.

އެ ގައުމުގެ ސަރުކާރުގެ އަމާޒަކީ ބަޖެޓު ސާޕްލަސް ބޮޑުކޮށް ހަރަދަށް ވުރެ އާމްދަނީ އިތުރުކުރުމެވެ. އިންޓަނޭޝަނަލް މަނިޓަރީ ފަންޑުން ލަފާކުރާ ގޮތުގައި އޮމާން ސަރުކާރުން ބޭނުންވާ ލަނޑުދަނޑިއަށް ވާސިލުވެވޭނީ އަހަރުގެ ތެރޭގައި 70 ޑޮލަރު (1074.50ރ.)އަށް ސާފު ނުކުރާ ތެޔޮ ފީފާއެއްގެ އަގު ހުރެގެންނެވެ.

މިހެންކަމުން ދުނިޔޭގެ ބާޒާރުގައި އަގުތައް ނުއުފުލޭނަމަ އެ ގައުމުން ތެޔޮ ވިއްކާ އަގުތައް އުފުލާނެ ކަމަކަށް ނުބެލެވެ އެވެ. އެއާ ވިދިގެން ރާއްޖެ އެތެރެކުރާ ތެލުގެ އަގު އިތުރަށް ބޮޑުވާން ޖެހޭ ސަބަބެއް ވެސް ނެތެވެ.

އަނެއްކޮޅުން އާންމުންނަށް ވިއްކާ ތެލާއި ކަރަންޓު އުފައްދަން ބޭޏުންކުރާ ތެޔޮ ސަރުކާރުން ސަބްސިޑައިޒް ކުރެ އެވެ. ދުނިޔޭގެ ތަރައްގީވެފައިވާ ގިނަ ގައުމުތަކެއް ހިމެނޭހެން އެހެން ގައުމުތަކާ ބަލާ ނިސްބަތުން އަގުތައް ހިފެހެއްޓިފައި ހުރި މައިގަނޑު ސަބަބަކީ މިއީ އެވެ.

ފިނޭންސުން "އަދަދު" ނޫހާ ހިއްސާކުރި މައުލޫމާތުން ދައްކާ ގޮތުގައި އަހަރުގެ މިހާތަނަށް ފިއުލް ސަބްސިޑީއަށް 715.2 މިލިއަން ރުފިޔާ ހަރަދުކޮށްފައިވެ އެވެ. މިއީ މުޅި އަހަރަށް ބަޖެޓުކުރި 341.5 މިލިއަން ރުފިޔާއަށް ވުރެ ދެ ގުނަ އިތުރު އަދަދެކެވެ. އަދި މިދިޔަ އަހަރު ހަރަދުވީ 238.9 ބިލިއަން ރުފިޔާއަށް ވުރެ ތިން ގުނަ އިތުރު އަދަދެކެވެ.

ރާއްޖޭގައި އެންމެ އަގުބޮޑުކޮށް ތެޔޮ ވިއްކާފައިވަނީ މާޗު 2013 ގަ އެވެ. އޭރު ޕެޓްރޯލް ލީޓަރެއްގެ އަގު ހުރީ 16.80ރ އަށެވެ. އެފަހަރު ޕެޓްރޯލުގެ އަގު ރެކޯޑު އަދަދަކަށް އިތުރުވި ނަމަވެސް އޭރު ޑީސަލްގެ އަގު ހުރީ މިހާރަށް ވުރެ ކުޑަކޮށް، 16.40ރ އަށެވެ. މިހާރު އާންމުންނަށް ޑީސަލް ވިއްކާ ލީޓަރަކަށް 16.77ރ ރޭޓަކީ ރެކޯޑެކެވެ.