ފަލަސްތީނުގެ ރައްޔިތުން މަރައި، މުސްލިމުންގެ ބިންތައް ފޭރުމަށް އިޒްރޭލުން މިވަގުތު ހިންގަމުންދާ ހަނގުރާމައިގެ ޖަރީމާތަކާއި ގަތުލްއާންމާމެދު އެއްޗެއް ނުބުނެ ބަލަން ތިބުމަކީ ދިވެހިންނަށް ކެތް ކުރެވޭނެ ވަރުގެ ކަމެއް ނޫނެވެ.

އަހަރުމެން ބޭނުން ވަނީ ދިވެހިން ތިބީ ފަލަސްތީނުގެ ރައްޔިތުންނާއެކުގައި ކަން ދައްކައި، އިޒްރޭލު އަދި ޒަޔަނިސްޓު ޔަހޫދީންނަށް އެހީތެރިވެދޭ ގައުމުތަކަށް ވަރުގަދަ މެސެޖެއް ދޭށެވެ.

ނަމަވެސް، މި ކުޑަކުޑަ ދިވެހިރާއްޖެއަށް، އިޒްރޭލު އަދި އެމީހުންނަށް އެހީތެރިވެދޭ ހުޅަނގުގެ ގައުމުތަކަށް ދެވޭނީ ކޮން މެސެޖެއްތޯ އެވެ؟ އަހަރުމެން ކުރާ ކަމަކުން އިޒްރޭލު އަދި ހުޅަނގަށް އަސަރެއް ކޮށްފާނެތޯ އެވެ؟

ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގައި މޯލްޑިވިއަން ޑިމޮކްރެޓިކް ޕާޓީ ތަމްސީލު ކުރައްވާ ވިލިނގިލީ ދާއިރާގެ މެމްބަރު ސައުދު ހުސައިން ގަބޫލު ކުރައްވާ ގޮތުގައި ދިވެހިންނަށް ކުރެވޭނެ ބައިވަރު ކަންކަން އެބަހުއްޓެވެ. އޭނާ ގަބޫލު ކުރައްވާ ގޮތުގައި، ދިވެހިން ތިބީ ފަލަސްތީނާއެކު ކަން ދައްކައި، ދެވޭނެ އެންމެ ވަރުގަދަ މެސެޖަކަށްވާނީ އިޒްރޭލުގެ ރައްޔިތުން ރާއްޖެއަށް އެތެރެވުން މަނާ ކުރުމެވެ.

އިޒްރޭލުގެ ރައްޔިތުން ރާއްޖެ އެތެރެވުން މަނާ ކުރަން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް ސައުދު މިހާރު ހުށަހަޅުއްވާފައި ވާއިރު، ހަމަ އެ އިހުސާސްތައް ފާޅުކުރަމުންދާ ދިވެހިން މަދެއް ނޫނެވެ. ސޯޝަލް މީޑިއާ ޕްލެޓްފޯމް "އެކްސް" ނުވަތަ ކުރީގެ "ޓުވިޓާ" އަށް އެކަނި ބަލައިލިޔަސް ، އިޒްރޭލު ބޯއިކޮޓްކޮށް، އެ ގައުމުގެ ފަތުރުވެރިން ރާއްޖެ އައުން މަނާ ކުރުމަށް އެތައް ބަޔަކު ގޮވަމުންދާ މަންޒަރު ފެނެ އެވެ.

އިޒްރޭލުގެ ފަތުރުވެރިން ރާއްޖެ އަންނަ މިންވަރު

ތަޖުރިބާކާރުން ބުނާ ގޮތުގައި ދިވެހިރާއްޖެއަށް އަންނަ އިޒްރޭލުގެ ފަތުރުވެރިން ގިނައިން އަންނަނީ އެންމެ މަގުސަދެއްގަ އެވެ. އެއީ ރާޅާ އެޅުމަށެވެ. އިޒްރޭލުގެ އެންމެ މަގުބޫލު ކުޅިވަރުތަކުގެ ތެރޭގައި ރާޅާ އެޅުމެއް ނުހިމެނެ އެވެ. ނަމަވެސް ރާޅާ އެޅުންތެރިން ގިނަވަމުން އަންނަ ކަމަށް ނޫސްތަކުން ބުނެ އެވެ. އިޒްރޭލުގެ ސާފިން ކޮމިއުނިޓީ ގާތްގަނޑަކަށް 300،000 އާ ގާތް ކުރާނެ ކަމަށް އެ ކުޅިވަރުގައި އުޅޭ މީހުން އަންދާޒާ ކުރެ އެވެ.

އިޒްރޭލުގެ ފަތުރުވެރިން ގިނައިން އަންނަނީ ރާޅާ އަޅަން ކަމަށްވާތީ، ރިސޯޓުތަކަށްވުރެ ގިނައިން އެމީހުން ޒިޔާރަތް ކުރަނީ ގެސްޓުހައުސްތަކަށެވެ. ސަބަބަކީ ރާއްޖޭގެ އެންމެ މަގުބޫލު ސާފިން ޕޮއިންޓުތައް ހުންނަނީ މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށާއި އެފަދަ ރަށްރަށުގެ ކައިރީގައި ކަމަށްވާތީ އެވެ.

އެގޮތުން، ރާޅާއެޅުންތެރިންނަށް އެންމެ މަގުބޫލު ރަށްތަކުގެ ތެރޭގައި ކ. ތުލުސްދޫ، ކ. ހިއްމަފުށި އަދި ކ. ހުރާ ހިމެނެ އެވެ. ރިސޯޓުތަކުގެ ތެރޭގައި ސިނަމަން ދޮންވެލި އަދި އަދާރަން ސެލެކްޓު ހުދުރަންފުށި ހިމެނެ އެވެ. ހުރާ، ތުލުސްދޫ އަދި ހިއްމަފުއްޓަށް ޒިޔާރަތް ކުރާ ފަތުރުވެރިންނަށް ކ. ތަނބުރުދޫއަކީ ވެސް މަގުބޫލު މަންޒިލެކެވެ.

ފާއިތުވި 10 އަހަރު އިޒްރޭލުގެ ފަތުރުވެރިން އައި އަދަދުތައް

• 2013 - 3،253
• 2014 - 3،299
• 2015 - 3،567
• 2016 - 5،072
• 2017 - 5،949
• 2018 - 7،748
• 2019 - 10,424
• 2020 - 1,782
• 2021 - 12،175
• 2022 - 15,748

ފަތުރުވެރިކަމާ ބެހޭ މިނިސްޓްރީގެ ހިސާބުތަކަށް ބަލާއިރު މިދިޔަ 10 އަހަރު ރާއްޖެ ޒިޔާރަތް ކުރީ 69،017 ފަތުރުވެރިންނެވެ. އެ މުއްދަތުގެ ހިސާބުތަކަށް ބަލާއިރު، ފަތުރުވެރިންގެ ނަމްބަރުތައް 10،000 އަށް ވުރެ މައްޗަށް ދިޔައީ ވެސް 2019 ވަނަ އަހަރެވެ.

އޭގެ ފަހުން 2020 ވަނަ އަހަރުގެ ކޮވިޑުގެ ބަލިމަޑުކަމާއެކު ނަމްބަރުތައް ވަރަށް ބޮޑަށް ދަށްވެފައި، އޭގެ ފަހުން، އަނެއްކާ ވެސް އިޒްރޭލު ފަތުރުވެރިންގެ އަދަދުތައް އުޅެނީ 10،000 އަށް ވުރެ މަތީގަ އެވެ. އެއީ ރާއްޖެ އަންނަ ފަތުރުވެރިންނާ އަޅާބަލާއިރު، މާކެޓުގެ އެންމެ 0.29 ޕަސެންޓެވެ.

ނަމަވެސް، ހިސާބުތަކުން އެނގެނީ އިޒްރޭލުން އަންނަ ފަތުރުވެރިންގެ އަދަދުތައް މައްޗަށް ޖެހިލާފައި ހުރި ކަމެވެ. ރާއްޖެ އަންނަ އިޒްރޭލުގެ ފަތުރުވެރިންގެ އަދަދުތައް ކޮންމެ އަހަރަކު ވެސް މަތިވަމުން އަންނަކަން ހިސާބުތަކުން އެނގެ އެވެ. އެހެންކަމުން، ރާއްޖެއިން ބޭނުން ނަމަ އިތުރަށް މާކެޓުކޮށްގެން އެ ނަންމަބަރުތައް އަދިވެސް މަތި ކުރެވިދާނެ ކަމަށް ބެލެވެ އެވެ.

އިޒްރޭލުގެ ރައްޔިތުން އައުން މަނާކޮށްފި ނަމަ ނަތީޖާއަކީ ކޮބާ؟

އިޒްރޭލުގެ ޖަރީމާތަކާމެދު ދިވެހި އާންމުން ދެކޭ ގޮތް ސާފެވެ. މިކަމުގައި ޕޯލެއް ނުވަތަ ދިރާސާއެއް ކުރެވިފައި ނެތް ނަމަވެސް ފާޅު ކުރާ ހިޔާލުތަކަށް ބަލާއިރު، ގިނަ މީހުން ބޭނުންވާނީ އިޒްރޭލުގެ ރައްޔިތުން ރާއްޖެ އައުން މަނާ ކުރުމަށް ކަމަށް ބެލެވެ އެވެ.

އާންމުންގެ އިހުސާސުތައް ބަލައިގަނެ، އިޒްރޭލުގެ ޕާސްޕޯޓު ބަލައިނުގަތުމަށް ސަރުކާރުން ނިންމައިފި ނަމަ އޭގެ ނަތީޖާ ފެންނާނީ ކިހިނެއްބާވަ އެވެ؟ އޭގެ ސަބަބުން ރާއްޖޭގެ ފަތުރުވެރިކަމަށް ނުވަތަ އިގްތިސާދަށް ކުރާނީ ކޮން ކަހަލަ އަސަރެއްބާވަ އެވެ؟

ފަތުރުވެރިކަމާ ބެހޭ މިނިސްޓްރީގެ ހިސާބުތަކަށް ބަލާއިރު ރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި 856 ގެސްޓްހައުސް އޮޕަރޭޓު ކުރެ އެވެ. އެ ގެސްޓްހައުސްތައް ތަމުސީލު ކުރާ ގެސްޓްހައުސް އެސޯސިއޭޝަން އޮފް މޯލްޑިވްސްގެ ރައީސް އަހުމަދު ކަރަމް ދެކެވަޑައިގަންނަވާ ގޮތުގައި، އިޒްރޭލުގެ ފަތުރުވެރިން މަނާކޮށްގެން "ރާއްޖެއަށް ގެއްލޭނެ" އެއްޗެއް ނޯންނާނެ އެވެ.

"ރާއްޖެއަށް މި އަންނަނީ ހަމައެކަނި [އިޒްރޭލުގެ] ރާޅު މީހުން. [ފަތުރުވެރިން މަނާ ކުރުމުގެ] ކޯޒް އާއި އިންޓެންޝަނަށް ބަލާއިރު އެއީ ގެއްލޭނެ އެއްޗެއްހެން ހިޔެއް ނުވޭ،" އއ. ތޮއްޑޫގައި ގެސްޓްހައުސްގެ ވިޔަފާރި ފެށި ކަރަމް، "އަދަދު" އަށް ފޯނުން ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ވިދާޅުވި އެވެ.

ހަމަ އެ މައުލޫގައި މި ނޫހާ ވާހަކަ ދެއްކެވި، ޓުއަރިމް އެމްޕްލޯއީސް އެސޯސިއޭޝަން އޮފް މޯލްޑިވްސްގެ ރައީސް މައުރޫފް ޒާކިރު ވެސް ވިދާޅުވީ، "ހަމައެކަނި އިޒްރޭލުގެ ފަތުރުވެރިން މަނާކޮށްގެން" ރާއްޖެއަށް ގެއްލުންތަކެއްވާނެ ކަމަށް އޭނާއަށް ގަބޫލު ނުކުރެއްވޭ ކަމަށެވެ.

"ދިވެހިންގެ ތެރެއިން އެއްވެސް މީހަކު ގަބޫލު ކުރާނެ ކަމެއް ނޫން އިޒްރޭލުން މިހާރު އެ ކުރަނީ. ހަމައެކަނި އިޒްރޭލުގެ ގެސްޓުން މަނާކޮށްގެން ރާއްޖެއަށް އިގްތިސާދީ ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއްވާނެހެން ހިޔެއް ނުވޭ،" މައުރޫފް ވިދާޅުވި އެވެ.

އެކަމަކު، އިޒްރޭލުގެ ފަތުރުވެރިން މަނާ ކުރުމުން ރާއްޖެއަށް ގެއްލުންތަކެއްވާނެ ކަމަށް ވެސް ބައެއް ތަޖުރިބާކާރުން ދެކެ އެވެ. އެގޮތުން، ނުވަދިހައިގެ އަހަރުތަކުގެ ކުރީކޮޅު ފަތުރުވެރިކަމުގެ ވިޔަފާރިއަށް ވަން އަދި ރިސޯޓު ޑިވެލޮޕް ކުރުމުގެ މާހިރެއް ކަމަށްވާ ޔޮޓް ޓުއާސް މޯލްޑިވްސްގެ ޗެއާމަން އަބްދުﷲ ޖާބިރު ދެކެވަޑައިގަންނަވަނީ، އިޒްރޭލުގެ ޕާސްޕޯޓު މަނާ ކުރުމަކީ "ރާއްޖޭގެ ފަތުރުވެރިކަމަށް ގޯސް ފާލެއް" ކަމަށެވެ.

"[އިޒްރޭލުގެ ފަތުރުވެރިން މަނާކޮށްފިއްޔާ] ރާއްޖޭގެ މީހުން ރާއްޖޭގައި އެކަނި އުޅެންވީމަ ކުރާ އަސަރެއް ކުރާނީ. ރާއްޖެއަކީ ޓުއަރިޒަމް ބޭސްޑް ގައުމެއް ދެއްތޯ. ދުނިޔޭގެ އެންމެނަށް ހުޅުވާލާފައި އޮތް ގައުމެއް،" ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ކާށިދޫ ދާއިރާގެ މެމްބަރުކަން ވެސް ކުރައްވާ ޖާބިރު މި ނޫހާ ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ވިދާޅުވި އެވެ.

ޖާބިރު ވިދާޅުވީ، އިޒްރޭލުގެ ފަތުރުވެރިން އައުން މަނާ ކުރުމުން ހުޅަނގުގެ އެހެން ގައުމުތަކުގެ ފަތުރުވެރިން ރާއްޖެ އައުން ވެސް މަދުވެދާނެ ކަމަށެވެ. އެއިރުން، ހުޅަނގުން ރާއްޖެއާމެދު ސީދާ ނުވަތަ ނުސީދާ ގޮތުން ވެސް ފިޔަވަޅުތަކެއް އެޅުން އެކަށީގެންވާ ކަމަށް ވެސް ޖާބިރު ގަބޫލު ކުރައްވަ އެވެ. އަދި އިޒްރޭލުގެ ޕާސްޕޯޓު މަނާކުރުމުގެ ސީދާ މަގްސަދު ސާފުނުވާ ކަމަށް ވެސް ޖާބިރު ވިދާޅުވި އެވެ.

"ހުޅަނގުން ފިޔަވަޅެއް އަޅާފާނެ، އެޅުމުގެ ފުރުސަތު އޮންނާނެ. [އިޒްރޭލުގެ] މީހުން މި ގައުމަށް އައުން މަނާ ކުރުމަކީ ބޭނުމެއް އޮތް ކަމެއް ނޫން. އަޅުގަނޑުމެން މިއީ އެއްވެސް ހަނގުރާމައެއްގައި ބައިވެރިވާ ބައެއް ނޫން. މިކަން ކުރީ ކީއްވެގެންތޯ، ކޮން މޯޓިވްއެއްގަތޯ، އެކަން އަޅުގަނޑަށް ސާފެއް ނޫން،" ޖާބިރު ވިދާޅުވި އެވެ.

އިޒްރޭލުގެ ޕާސްޕޯޓު މަނާކޮށްފި ނަމަ ހުޅަނގުގެ "އުނދަގޫތަކެއް" ރާއްޖެއަށް ކުރިމަތިވުން އެކަށީގެންވާ ކަމަށް ކުރިން މި ލިޔުމަށް ވާހަކަ ދެއްކެވި ކަރަމް ވެސް ގަބޫލު ކުރައްވަ އެވެ. އެކަމަކު، ރާއްޖެއަށް އެންމެ ގިނައިން ފަތުރުވެރިން އަންނަ އީސްޓަން ޔޫރަޕިއަން ގައުމުތަކުން އެކަމާ ކަންބޮޑުނުވާނެ ކަމަށް ކަރަމް ވިދާޅުވި އެވެ.

"އޭގެ ކޮންސިކުއެންސޭސް ހީނުކުރާހާ ގޮތަކަށް ވެދާނެ. އެކަމަކު ޔޫރަޕުގެ އެންމެނަކީ އިޒްރޭލު ޕްރޯ މީހުންނެއް ވެސް ނޫންތާ. ރާއްޖެއަށް އެންމެ ގަދަޔަށް އަންނަ، އީސްޓަން ޔޫރަޕުގެ މީހުންނަށް އެކަން މައްސަލައަކަށް ވެސް ނުވާނެ،" އޭނާގެ ހިޔާލު ފާޅު ކުރައްވަމުން ކަރަމް ވިދާޅުވި އެވެ.

އިޒްރޭލުގެ ޕާސްޕޯޓު ރާއްޖެއިން ގަބޫލު ނުކުރަމަކީ ވަރުގަދަ މެސެޖަކަށް ވާނެ އެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ރާއްޖެއަށް އަސަރުތަކެއް ވެސް ކުރާނެ އެވެ. އިޒްރޭލުގެ ޖަރީމާތައް ކިތަންމެ ނުބަޔަސް، ހުޅަނގުގެ ބޮޑެތި ގައުމުތައް އެ ތިބީ ޖަރީމާތަކަށް ލޯމަރާލައިގެންނެވެ. ރާއްޖެއިން ފިޔަވަޅެއް އަޅާ ނަމަ އަޅަންވާނީ، ހުޅަނގުގެ ފިއްތުންތަކަށް ކުރިމަތިލާން ކެރިގެން، ވަރުގަދަ އަޒުމެއްގަ އެވެ. ދިވެހި އާންމުން ތިބީ އެފަދަ ނިންމުމަކަށް އެއްބާރުލުން ދޭން ތައްޔާރަށެވެ.