މިއަދު އެމެރިކާގައި ބާއްވާ ރިޔާސީ އިންތިހާބުގައި ވާދަކުރާ ރިޕަބްލިކަން ޕާޓީ އަދި ޑިމޮކްރެޓް ޕާޓީގެ ވާދަވެރިކަން ވަނީ ބޮޑުވެފަ އެވެ. އެ ދެ ޕާޓީގެ އިތުރުން އިންތިހާބުގައި ވާދަކުރާ ގްރީން ޕާޓީ އާއި ޕާޓީ ފޯ ސޯޝަލިޒަމް އެންޑް ލިބެރޭޝަން އާއި ލިބެރޭޝަން ޕާޓީގެ އިތުރުން މިނިވަން ކެންޑިޑޭޓެއް ވެސް އަންނަނީ ފޯރިއާ އެކު ކެމްޕެއިން ކުރަމުންނެވެ.

އިންތިހާބުގައި ވާދަކުރާ ކެންޑިޑޭޓުންގެ ތެރެއިން 18 ކެންޑިޑޭޓަކު މިހާތަނަށް ވަނީ ރޭހުން ފަހަތަށް ޖެހިފަ އެވެ. އޭގެ ތެރެއިން އެންމެ ފާހަގަކޮށްލެވެނީ އެމެރިކާގެ މިހާރުގެ ރައީސް ޖޯ ބައިޑެން އެވެ. ބައިޑެން ވަނީ ޑިމޮކްރެޓްސްގެ ޓިކެޓު އެމެރިކާގެ ނައިބުރައީސް ކަމަލާ ހެރިސްއަށް ދޫކޮށްލާފަ އެވެ. ބައިޑެން އެ ނިންމެވުން ނިންމެވީ މިދިޔަ ޖުލައި 21، ގަ އެވެ.

އެމެރިކާގެ އިންތިހާބުގައި ވާދަކުރައްވާ ކެންޑިޑޭޓުން:

• ކަމަލާ ހެރިސް - ޑިމޮކްރެޓް
• ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕް - ރިޕަބްލިކަން
• ކޯނެލް ވެސްޓް - މިނިވަން ކެންޑިޑޭޓް
• ޖިލް ސްޓެއިން - ގްރީން ޕާޓީ
• ޗޭޒް އޮލިވާ - ލިބެރޭޝަން ޕާޓީ
• ކްލައުޑިއާ ޑި ލާ ކްރޫޒް - ސޯޝަލިސްޓް ޕާޓީ

ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕް، 78.

އެމެރިކާގެ ރައީސްކަން 2017 އިން 2020 ގެ ނިޔަލަށް ކުރެއްވި ޓްރަމްޕް މިފަހަރުގެ އިންތިހާބާ ކުރިމަތިލަނީ 2020 ގެ އިންތިހާބުގައި ކުރިމަތިލި ނާކާމިޔާބީއަށްފަހު އެވެ. އޭނާ ރިޕަބްލިކަން ޕާޓީގެ ޓިކެޓު ކާމިޔާބުކުރެއްވީ ޕްރައިމަރީގައި ނިކީ ހޭލީގެ މައްޗަށް ކުރިހޯއްދަވައިގެންނެވެ.

މިފަހަރު އިންތިހާބުގެ ކެމްޕެއިނުގައި ޓްރަމްޕް ވެގެން ގޮސްފައި ވަނީ ހުރިހާ ކެންޑިޑޭޓުންގެ ތެރެއިން ވެސް އެންމެ މަގުބޫލު ކެންޑިޑޭޓަށެވެ. އޭނާގެ މަޝްހޫރުކަން އިތުރުވީ ކެމްޕެއިންގެ ތެރެއިން އެކި ފަހަރު މަތިން މަރާލަން ވެސް މަސައްކަތް ކޮށްފައިވާތީ އެވެ. އޭގެ ތެރެއިން ޖުލައި 14، ގައި ޓްރަމްޕަށް އަމާޒުކޮށް ދިން ބަޑީގެ ހަމަލާއެއް އޭނާގެ ކަންފަތަށް އެރައި ޒަހަމްވި އެވެ.

ޓްރަމްޕަށް އަމާޒުކޮށް ދެމުން އަންނަ ހަމަލާތަކާ އެކު ރައްޔިތުންގެ މެދުގައި ޓްރަމްޕަށް އޮތް ތާއީދު އިތުރުވެފައިވާކަން އެކި ޕޯލްތަކުން ދައްކަ އެވެ. ނަމަވެސް އިންތިހާބުގެ ރޭހުން ބައިޑެން ވަކިވެ، ކަމަލާ ރޭހާ ގުޅުނު ހިސާބުން އެ ދެ މީހުންގެ ވާދަވެރިކަން ވަރަށް ބޮޑަށް އިތުރުވި އެވެ. އެގޮތުން ޕޯލްތަކުން ދައްކާ ގޮތުން ދެމީހުންނަށް ލިބޭނެ ވޯޓު ވެސް ދާދި އެއްވަރެވެ.

ޓްރަމްޕްގެ ރަނިން މޭޓެއްގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅާފައި ވަނީ 2022 ގައި އޮހާއިއޯ އިން އެމެރިކާގެ ސެނެޓަށް ހޮވުނު ޖޭޑީ ވެންސް އެވެ. އޭނާއަކީ ކުރިން ޓްރަމްޕްއާ ދެކޮޅަށް 2016 ގައި މަސައްކަތް ކުރި މީހެކެވެ. ނަމަވެސް ފަހުން ޓްރަމްޕްއާ ސިޔާސަތުގެ ގޮތުން އެއްގޮތް ކަންކަން ހުރި ކަމަށް ބުނެ، ޓްރަމްޕްއާ އެކު މަސައްކަތް ކުރަން ފެއްޓެވި އެވެ.

އިންތިހާބާ ޓްރަމްޕް ކުރިމަތިލާއިރު އޭނާއާ ދެކޮޅަށް އެމެރިކާގެ ކޯޓުތަކުގައި އެތަކެއް މައްސަލަތަކެއް ދަނީ ހިނގަމުންނެވެ. އެ މައްސަލަތަކުގައި ޓްރަމްޕްގެ މައްޗަށް އެއްވެސް ހުކުމެއް ނީއްވަން ވަނީ ނިންމާފަ އެވެ. އެގޮތަށް ނިންމީ އިންތިހާބުގެ ނަތީޖާއަށް އަސަރުކޮށްފާނެ ކަމަށް ބެލުމަށްފަހު އެވެ.

ކަމަލާ ހެރިސް، 60.

ނިމިދިޔަ ޖުލައި މަހުގެ ކުރީކޮޅު ވެސް ކަމަލާ ހުރީ ޑިމޮކްރެޓުންގެ ފަރާތުން އިންތިހާބުގައި ވާދަކުރައްވާ އެ ގައުމުގެ ރައީސް ބައިޑެންއަށް ތާއީދު ކުރައްވައިގެންނެވެ. ނަމަވެސް ބައިޑެން ރޭހުން ފަހަތަށް ޖެހި، ކަމަލާއަށް ޑިމޮކްރެޓްގެ ފުރުސަތު ދިނުމާ އެކު އެ ކަމަނާ ވަނީ ފުރުސަތުގެ ބޭނުން ހިއްޕަވައިފަ އެވެ. މިގޮތުން ވަގުތުން އިންތިހާބުގެ ކެމްޕެއިން ވެސް އެކަމަނާ ފެއްޓެވި އެވެ.

ކަމަލާ ވެގެން ގޮސްފައި ވަނީ އެމެރިކާގެ އިންތިހާބުގައި ބޮޑު ޕާޓީއަކުން ވާދަކުރައްވާ ކަޅު ނަސްލަށް ނިސްބަތްވާ ފުރަތަމަ އަންހެން މީހާ އަދި ފުރަތަމަ އޭޝިއަން/އެމެރިކަން އަށެވެ. ކަމަލާއަކީ އިންޑިއާ އަދި ޖެމައިކާއަށް ނިސްބަތްވާ އާއިލާއަކަށް ލިބިފައިވާ ކުއްޖެކެވެ.

ކަމަލާ ވަނީ ނައިބު ރައީސްއަކަށް ވުމުގެ ކުރިން އެމެރިކާގެ ސެނެޓާއެއްގެ އިތުރުން ކެލިފޯނިއާގެ އެޓާނީ ޖެނެރަލް އަދި ސެން ފްރެންސިސްކޯގެ ޑިސްޓްރިކްޓް އެޓާނީގެ މަގާމު ފުރުއްވާފަ އެވެ.

ރިޔާސީ އިންތިހާބުގެ ރޭހަށް ކަމަލާ ނިކުތް ފަހުން އެ ކަމަނާއަށް ބޮޑު ތަރުހީބެއް ވަނީ ލިބިފަ އެވެ. އެގޮތުން އެތައް ބަޔަކު އަންނަނީ ޓްރަމްޕްއާ ދެކޮޅަށް އެކަމަނާއަށް ތާއީދު ކުރައްވަމުންނެވެ. އަދި ބައިޑެންއަށް ތާއީދު ނުކުރަން ނިންމެވި ޑިމޮކްރެޓުންގެ ގިނަ ބަޔަކު ވެސް ވަނީ ކަމަލާއަށް ތާއީދު ކުރަން ނިންމާފަ އެވެ.

ކަމަލާގެ ރަނިން މޭޓަކަށް ކަނޑައަޅާފައި ވަނީ މިނީސޯޓާގެ ގަވަރުނަރުކަމުގެ ދެވަނަ ދައުރެއް ފުރިހަމަ ކުރައްވަމުން ގެންދަވާ ޓިމް ވޯލްޒް އެވެ. ހައި ސްކޫލް ކުރީގެ ޓީޗަރަކަށް އަދި ފުޓުބޯޅަ ކޯޗަކަށް ހަރަކާތްތެރިވި ޓިމް ވަނީ އެމެރިކާގެ އާމީ ނެޝަނަލް ގާޑަށް ވެސް ހިދުމަތް ކުރައްވާފަ އެވެ. އޭނާ ވަނީ ފާއިތުވި 12 އަހަރު ކޮންގްރެސްގައި ހިދުމަތް ކުރައްވާފަ އެވެ.

ކޯނެލް ވެސްޓް، 71.

އިންތިހާބުގައި ވެސްޓް ފުރަތަމަ ނިކުންނަން އުޅުނީ ގްރީން ޕާޓީގެ ނޮމިނޭޝަންއާ އެކީގަ އެވެ. ނަމަވެސް އެ ފުރުސަތު ދޫކޮށްލައި މިހާރު މުޅި އިންތިހާބުގައި ވެސް ވާދަކުރާ ހަމައެކަނި މިނިވަން ކެންޑިޑޭޓަކީ ވެސްޓް އެވެ. އޭނާއާ ދެކޮޅަށް އިންތިހާބުގައި ވާދަކުރާ އެހެން ހުރިހާ ކެންޑިޑޭޓުން ނިކުންނަނީ ކޮންމެވެސް ޕާޓީއަކުންނެވެ.

ވެސްޓް ވަނީ ޕްރޮފެސަރެއްގެ ގޮތުގައި ޔޫނިއަން ތިއޮލޮޖިކަލް ސެމިނަރީގައި ގިނަ އަހަރުތަކެއް ވަންދެން މަސައްކަތް ކުރައްވާފަ އެވެ. އޭގެ އިތުރުން ޕްރިންސްޓަން އަދި ހާވަޑްގައި ވެސް އޭނާ ވަނީ މަސައްކަތް ކުރައްވާފަ އެވެ.

ވެސްޓު ވެފައިވާ މުހިންމު ވައުދުތަކުގެ ތެރޭގައި ގާޒާގައި ހިނގަމުންދާ ގަތުލްއާންމު ދާއިމަށް ހުއްޓާލުމާއި، ފަލަސްތީނުގެ ރައްޔިތުންނަށް ހަމަޖެހުން ހޯދައިދިނުން ހިމެނެ އެވެ. އަދި ޔޫކްރެއިނަށް އެމެރިކާއިން ވަމުންދާ އެހީތައް ހުއްޓާލައި، އެމެރިކާގެ ހުރިހާ ރައްޔިތުންނަށް ހިލޭ ބޭސްފަރުވާ ހަމަޖެއްސުމަކީ ވެސް ވެސްޓް ވެފައިވާ ވައުދެކެވެ.

ވެސްޓްގެ ރަނިން މޭޓަކަށް ހަމަޖައްސާފައި ވަނީ ކެލިފޯނިއާ ސްޓޭޓް ޔުނިވާސިޓީގެ ޕްރޮފެސަރެއް ކަމަށްވާ މެލީނާ އަބްދުﷲ އެވެ. އޭނާ ވަނީ ލޮސް އެންޖެލެސްގެ ކައުންޓީ ހިއުމަން ރިލޭޝަންސް ކޮމިޝަންގައި ވެސް މަސައްކަތް ކުރައްވާފަ އެވެ.

މެލީނާ ވަނީ ފަލަސްތީނުގެ ގާޒާގައި ހިންގަމުންދާ ގަތުލްއާންމު ހުއްޓުވައިދޭނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަންދީ، ފަލަސްތީނަށް ތާއީދުކުރާ ގިނަ އަދަދެއްގެ އެމެރިކާ ރައްޔިތުންގެ ވޯޓު ޔަގީންކޮށްފަ އެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ޑިމޮކްރެޓްސްގެ މެންބަރުން ވެސް ހިމެނެ އެވެ.

ޖިލް ސްޓެއިން، 74.

ގްރީން ޕާޓީގެ ފަރާތުން އިންތިހާބުގައި ވާދަކުރާ ސްޓެއިންއަކީ، އިންތިހާބުގައި މިނިވަން ކެންޑިޑޭޓެއް ގޮތުގައި ވާދަކުރާ ވެސްޓްގެ ކުރީގެ ކެމްޕެއިން މެނޭޖަރެވެ. ގްރީން ޕާޓީގެ ނޮމިނޭޝަން ދޫކޮށްލައި މިނިވަން ކެންޑިޑޭޓެއް ގޮތުގައި ވެސްޓް ނިކުތުމާއެކު، ސްޓެއިން ވަނީ ގްރީން ޕާޓީގެ ނޮމިނޭޝަން ހޯދައި އެ ޕާޓީގެ ފަރާތުން އިންތިހާބަށް ނިކުމެފަ އެވެ.

ސްޓެއިން ފާހަގަކޮށްލެވެނީ އެމެރިކާއިން ގާޒާގައި ހިންގަމުންދާ ގަތުލްއާންމާ ދެކޮޅަށް ނިކުތް ކެންޑިޑޭޓެއް ގޮތުގަ އެވެ. އެގޮތުން އެމެރިކާގެ ކުރިއަށްދިޔަ މުޒާހަރާތަކުގައި އަމަލީ ގޮތުން އޭނާ ވަނީ ބައިވެރިވެފަ އެވެ. އަދި ވޮޝިންޓަން ޔުނިވާސިޓީގައި ކުރި މުޒާހަރާއެއްގައި ހައްޔަރުކޮށްފައި ވެސް ވެއެވެ.

ސިޔާސީ މައިދާނަށް ނިކުތުމުގެ ކުރިން ސްޓެއިން ވަނީ ފިޒީޝިއަންއެއް ގޮތުގައި މަސައްކަތް ކުރުމުގެ އިތުރުން އެންވަޔަރަމެންޓަލް އެކްޓިވިސްޓެއް ގޮތަށް ހަރަކާތްތެރިވެފަ އެވެ. އޭނާ ވަނީ ގްރީން ޕާޓީގެ ނޮމިނޭޝަންއާ އެކު 2012 އަދި 2016 ގައި އޮތް އެމެރިކާގެ ރިޔާސީ އިންތިހާބުގައި ވާދަކޮށް ނާކާމިޔާބީއާ ކުރިމަތިލާފަ އެވެ.

ސްޓެއިންގެ ވައުދުތަކުގެ ތެރޭގައި އެންމެ ބޮޑަށް ފާހަގަ ކޮށްލެވެނީ ޒީރޯ ކާބަން ލަނޑުދަނޑި ހާސިލް ކުރުމަށް އެމެރިކާއިން ކުރާ މަސައްކަތް އަވަސްކޮށް، އިޒްރޭލާއި ޔޫކްރެއިންއަށް ވަމުންދާ އެހީތައް ހުއްޓާލުމެވެ. އަދި ހިލޭ ތައުލީމު އެމެރިކާގެ ރައްޔިތުންނަށް ދިނުމަކީ ވެސް ސްޓެއިންގެ ވައުދެކެވެ.

މިހާތަނަށް ސްޓެއިން އޭނާގެ ރަނިން މޭޓެއް ގޮތުގައި ހަމަޖައްސާފައި ވަނީ ބުޗް ވެއާ އެވެ. ޕީއެޗްޑީ ހާސިލް ކޮށްފައިވާ ވެއާ ވަނީ ޔުނިވާސިޓީ އޮފް މިޝެގަންގައި ޕްރޮފެސަރެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތް ކޯށްފަ އެވެ.

ޗޭޒް އޮލިވާ، 39.

ލިބެރޭޝަންގެ ނޮމިނޭޝަންއާ އެކު އިންތިހާބުގައި ވާދަކުރާ އޮލިވާއަކީ މުޅި އިންތިހާބުގައި ވެސް ވާދަކުރާ އެންމެ ޒުވާން ކެންޑިޑޭޓެވެ. އޭނާ ޕާޓީގެ ނޮމިނޭޝަން ކާމިޔާބުކުރީ ހަތް ރައުންޑުގެ ވޯޓުން ކުރިހޯދައިގެންނެވެ.

ރެސްޓޯރެންޓް ދާއިރާގައި މަސައްކަތް ކުރި އޮލިވާ ވަނީ މެރިޓައިމް ޓްރޭޑް ދާއިރާގައި ވެސް މަސައްކަތް ކޮށްފަ އެވެ. އޭނާ އަކީ އިރާގުގައި އެމެރިކާއިން ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ހަނގުރާމައާ ދެކޮޅަށް އަޑުއުފުލި އެކްޓިވިސްޓެެކެވެ. ލިބެރޭޝަންގެ ނޮމިނީއެއް ގޮތަށް 2020 ގެ ކޮންގްރެޝަނަލް ޑިސްޓްރިކްޓް އަދި އެމެރިކާގެ ސެނެޓަށް 2022 ގައި އޮލިވާ ވާދަކުރި އެވެ.

އޮލިވާ ވަނީ އެމެރިކާއިން ރައްޔިތުކަން ހޯދައިދިނުމުގެ ކަންކަން ފަސޭހަކޮށް، ވޯކް ވިސާގެ މުއްދަތު ވެސް އިތުރުކޮށްދިނުމަށް ވައުދުވެފަ އެވެ. ބައެއް ކެންޑިޑޭޓުންނާ އެއްފަދައިން އޮލިވާގެ ވައުދުތަކުގެ ތެރޭގައި އިޒްރޭލު އަދި ޔޫކްރެއިންއަށް ދެމުން އަންނަ އެހީތައް ކަނޑާލުން ހިމެނެ އެވެ.

އޮލިވާގެ ރަނިން މޭޓެއްގެ ގޮތުގައި ހަމަޖައްސާފައި ވަނީ ލިބެރޭޝަންގެ ނޮމިނޭޝަނަށް ވާދަކުރި މައިކް ޓާ މާޓް އެވެ. ލިބެރޭޝަންގެ ނޮމިނޭޝަނަށް ކުރި މަސައްކަތް ހުއްޓާލައި ފަހުން އޮލިވާއަށް އޭނާ ތާއީދު ކުރި އެވެ. އޭނާއަކީ ރިޓަޔާޑް ފުލުހެއްގެ އިތުރަށް ޖޯޖް ބުޝްގެ ވެރިކަމުގައި އިކޮނޮމިސްޓެއްގެ ގޮތަށް މަސައްކަތް ކުރި މީހެކެވެ.

ކްލައުޑިއާ ޑީ ލަ ކްރޫޒް، 44.

ޕާޓީ ފޯ ސޯޝަލިޒަމް އެންޑް ލިބެރޭޝަންގެ ފަރާތުން އިންތިހާބުގައި ވާދަކުރާ ކްލައުޑިއާއަކީ ޗާޗެއްގައި މަސައްކަތް ކުރި މީހެކެވެ. އޭނާއަކީ ވެސް އިރާގުގައި ކުރިއަށް ދިޔަ ހަނގުރާމައާ ދެކޮޅަށް ވަކާލާތު ކުރި އެކްޓިވިސްޓެކެވެ.

ކްލައުޑިއާ ކެމްޕެއިންގައި ވެފައިވާ ވައުދުތަކުގެ ތެރޭގައި އަސްކަރީ ބަޖެޓް ކުޑަކޮށް އާންމު ރައްޔިތުންނަށް ފައިދާވާ ގޮތަށް ޕޮލިސީތައް ވުޖޫދު ކުރުން ހިމެނެ އެވެ.

އެހެން ކެންޑިޑޭޓުންނާ ހިލާފަށް ކްލައުޑިއާއަށް އިންތިހާބަށް މާ ބޮޑު ކެމްޕެއިނެއް ކުރެވިފައެއް ނުވެ އެވެ. ނަމަވެސް އޭނާ ވަނީ ސެޕްޓެމްބަރު، 2023 ގައި އިންތިހާބުގައި ވާދަކުރާކަން އިއުލާންކޮށް އެކި ގޮތްގޮތުން ކެމްޕެއިން ކުރަން މަސައްކަތް ކޮށްފަ އެވެ.

ކްލައުޑިއާގެ ރަނިން މޭޓެއްގެ ގޮތުގައި ހަމަޖައްސާފައި ވަނީ ކަރީނާ ގާސިއާ އެވެ.