މިހާރުގެ ގައުމިއްޔަތު މިނިސްޓަރުގެ ޅެމެކެވެ. ވަރަށް ފަށުވި އިބާރާތުން ވިދާޅުވެފައި އޮތީ މިހެންނެވެ.

ދިމާޔަށް ފެންނަމުންދާއިރު، އެހެން މީހުންގެ ހުރިހާ އައިބު

ތިމާ ހުރި ހާލު ކުޑަކޮށްވެސް، ނުވިސްނޭތީ ނުވޭހެ އަޖައިބު

ޅެމުގެ މިބައިތުގައި އޮތް ހިޔާލަކީ އައު ހިޔާލެއް ނޫނެވެ. އެ ބައިތުގެ އަސްލަކީ 'ގުދޯގުދޯ ގޮވުން' ފަދަ މުހާވަރާތަކެވެ. ތިމާގެ ކިބައިގައި ހުރި އުނިސިފައެއްގެ މައްޗަށް ބެލުމެއްނެތި އެހެން މީހެއްގެ ކިބައިގައި ހަމަ އެސިފަ ހުރިކަމަށް ބުނެ އެއްޗެހި ކިޔުމަކީ ގުދޯގުދޯ ގޮވުމެވެ. އެ މުހާވަރާ އިތުރަށް ވަރުދަގަކޮށްލުމަށް 'ހަތް ގުދު އޮތް މީހާ، އެއް ގުދު އޮތް މީހާއަށް ގުދޯގުދޯ ގޮވުމޭ' ވެސް ކިޔައި އުޅެ އެވެ.

މިއީ ދިވެހި ބަހަށް އެކަނި ހާއްސަ މުހާވަރާއެއް ނޫނެވެ. އިނގިރޭސި ބަހުގައި ކިޔައި އުޅޭ ގޮތުގެ މާނައަކަށް ވަނީ 'ކުރާ، ފޯންޗާ ދިމާލަށް ކަޅޭ ބުނުން' އަށެވެ. މި ބަސް އުފެދިގެން އައިކަމަށްވަނީ ސްޕެއިންގެ ލިޔުންތެރިޔާ ތޯމަސް ޝެލްޓަން އޭނާގެ ނާވިލެއްގައި ބޭނުންކޮށްފައިވާ އިބާރާތަކުންނެވެ. އެއީ މީލާދީން 1620 ވަނަ އަހަރުގަ އެވެ. ފޯންޗާއި، ކުރާގެ އަރައިރުން އެ ނާވިލުގައި ގެނެސްދީފައިވަނީ މިހެންނެވެ.

ކުރާ ފޯންޗަށް ބުނެ އެވެ.

ކަލޭގެ ހުތުރުކަމާއި، ހަޑިކަމާއި، ކަޅުކަމާ އެވެ!

ހަމަ ޔަގީނުންވެސް ތިޔައީ ދަގަނޑު ކަންވާރެކޭ މީހަކު ނުހިތާނެ އެވެ.

ކަލޭ އަނދައި އަޅިޔަށްވެ، ކަލޭގެ ހަށިގަނޑުގައި ރެނދުލައިފި ހިނދެއްގައި މެނުވީ އެވެ.

އެހެނަކުން ނޫނެވެ. އެހެނަކުން ނޫނެވެ. ފޯންޗު ކުރަޔަށް ބުނެ އެވެ.

ކަލެއަށް ތިޔަ ފެންނަނީ ކަލޭގެ ނަފުސުގައި ހުރި ހަޑިކަމާއި، ކަޅުކަމާއި މުޑުދާރުކަމެވެ.

އަހަރެންގެ ހަށިގަނޑު ބިއްލޫރިހާ ސާފެވެ.

މި ހަށިގަނޑުގެ ދިހުމުން ކަލޭގެ އަމިއްލަ ސޫރަ ރިވެލިވަނީ އެވެ.

މި ބަސް އުފެދިފައި މިއޮތީ ފެބަލް ވާހަކަތައް މަޝްހޫރުވާން ފެށި ޒަމާނުގަ އެވެ. ފެބަލް އަކީ އިންސާނީ ކުޅަދާނަކަން ނުހުންނަ ޖަނަވާރާއި، ގަސްގަހާ ގެއްސާއި ހިފައި ގެންގުޅޭ ތަކެއްޗަށް އެ ސިފަތައް ދީގެން އިންސާނީ ދިރިއުޅުމުގެ ފިލާވަޅުތައް ކިޔައިދޭ ވާހަކަތަކެވެ. އެފަދަ ވާހަކަތަކުގައި ގަސްގަހާގެއްސާއި ޖަނަވާރު ވާހަކަ ދައްކާނެ އެވެ. އިންސާނީ ދިރިއުޅުމުގައި ކުރާ އެ ނޫންވެސް ކަންކަން ކޮށްއުޅޭނެ އެވެ. މިއީ ވާހަކަ ހުށަހަޅައިދިނުމުގެ ބަހާތަކުގެ ތެރެއިން ތަދު އެހެންނަމަވެސް މަގުބޫލު ބަހާއެކެވެ.

މިއީ އެ ބަސް އުފެދިގެން އައި ގޮތެވެ. މި މާނަ ދޭހަވާގޮތަށް ހުރިހާ މުޖުތަމައުއެއްގައިވެސް މި މިސާލު ބަސް ބޭނުންކުރެ އެވެ.

މި ހުރިހާ ވާހަކައެއް މި ދެއްކީ އެހެން ވާހަކައެއް ދަންނަވަން ވެގެންނެވެ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ގައުމުގެ އިއްޒަތްތެރިން އެ މީހުންގެ ބަސްމަގާއި އަމަލުތަކާމެދު މިހާރަށްވުރެ ފަރުވާތެރިވާން އެބަ ޖެހެ އެވެ. ރައްޔިތުންނަށް ނަސޭހަތް ދީ އިރުޝާދު ދޭން ތިބި ބަޔަކީ އެއީ އެވެ. އެފަދަ މީހުންގެ ބަސްމަގާއި އަމަލު ދިމާ ނުވާނަމަ ރައްޔިތުން އެކަން ފާހަގަކުރާނެ އެވެ. މީހުންގެ ތެރޭގައި ހުނި ޖެހެންވާނީ ވަކި ބަޔަކު ކުރާ ކަމަކާ ގުޅިގެން އެކަނި ކަމަށް ދެކޭ ދެކުމަކީ ގޯހެކެވެ. އަޑުގަދަ މީހާ ރުއް ގިނަވީ ޒަމާން އެވޭލާ ވެއްޖެ އެވެ.

ރައްޔިތުން ހަރަދު ކުޑަކުރަން ގޮވާލާނަމަ އަމިއްލަ ނަފުސަށް ކުރާ ހަރަދު ކުޑަކުރަންވާނެ އެވެ. ވިހި ތިރީސްހާސް ރުފިޔާގެ ފައިވާންކޮޅު ތުރުކުރެއްވުމަކީ ހައިބަތުގެ ދަރަޖަ އުފުލޭނޭ ކަމެއް ނޫނެވެ. ދޮގު ނުހަދަން ހިތްވަރުދީ އެކަމަށް ގޮވާލާ ދުލަކީ ތެދުވެރި ދުލަކަށް ވާންޖެހެ އެވެ. އިސްލާމީ ތާރީހުގެ ބޮޑެތި ހާދިސާތަކުން މިސާލު ޖައްސަވަމުން، ދޮގާއި ފިތުނައިގެ ބިރުވެރިކަން ބުނެދޭ ދުލަށް އިތުބާރު ކުރެވޭނޭ އަމަލުތައް ފެނިފައި ހުންނަންޖެހެ އެވެ. އެހެންނަމަވެސް ފެނިފައި ހުރީ އެ މަންޒަރެއް ނޫނެވެ. ކިޔާ މީހުން ކިޔާ ގޮތުންނަމަ ހަދާފައި ހުރީ އާދައިގެ ދޮގެއް ނޫނެވެ. ރޯމަރު ދޮގެވެ. އެވާހަކަ އެހެން ދައްކާ ބަޔަކު ދައްކާނީ ކަމެއް ވީމަ އެވެ. ކުޑަމިނުން އެ ޝައްކު ފިލުވައިދިނުމަކީވެސް ދައުލަތުގެ ހިންގުންތެރިންނަށް އޮންނާނޭ ޒިންމާއެކެވެ.

ހެދިހާ ދޮގުމަތީގައި ތައުބާނުވެ، ސާފުކޮށްދިނުމެއްވެސް ނެތި ހުރެ، އެހެން ބަޔަކު ދޮގު ހަދައިފިކަމަށް ބުނެ ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރީމާ ރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން ބަޔަކު އަންނާނީ ރުޅި އެވެ. ގަންނާނީ ލަދެވެ. އެންމެންނަކީ މަނިކުފާނު މޮޅުފުޅުކަމަށް ކިޔައި އަތްޖަހަން ތިބޭނޭ ބަޔަކަށް ނުވާނެތާ އެވެ.

ހެޔޮކަންތަކަށް ގޮވައިލުމާއި، ހެޔޮކަންތައްތަކަށް އަމުރުކުރުމަކީ ވެރިންގެ މައްޗަށް ލާޒިމުކަމެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް އެއަށްވުރެ ކުރިން ލާޒިމުވަނީ ވެރިންގެ ފުށުން ހެޔޮ އަމަލުތައް ދެއްކުމެވެ. އެހެން މީހުންގެ ނިޔަތާއި އަމަލުތަކާމެދު ޝައްކު ކުރުމުގެ ކުރިން ތިމާގެ އަމިއްލަ ނަފުސު ކިރައި ވަޒަންކޮށްލަންވީ އެވެ. ހެޔޮ މިނުގައި ހުރިނަމަ، ތިޔަހުރި މަކާރިމުލްއަހުލާގު ފެތުރުމަށް އެހެންމީހުންނަށް ހެޔޮނަސޭހަތް ދިނުން އެންމެ ރަނގަޅެވެ. އެހެން ނޫންނަމަ... ދޫ ހިމޭނުން ބޭއްވުމުގައި ހެޔޮކަން ބޮޑެވެ.

މި ވާހަކަވެސް ގައުމިއްޔަތު މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވެފައި އޮތީ މިހެންނެވެ.

ތިމާގެ އަމިއްލަ ނަފުސު ކިރައި ވަޒަންކޮށްލަން ވަގުތު ނުވެފައި

ތިމާ ނޫން އެންމެނަށް ހިތް ޝައްކުވީމާ ދެން ހެދޭނީ ގޯސް

މި ލިޔުމާ ގުޅޭ ރަދީފު

• ފޯންޗު: ސައި ނުވަތަ ސައިފަތުފެން އެޅުމަށް ހަދައިފައި ހުންނަ ކަންވާރެއް.