މުހައްމަދު ތަކުރުފާނުގެ މަންމާފުޅުގެ އުފަން ރަށް، ހއ. އިހަވަންދޫން ސަވާދީއްތަ ދަތުރުގެ ބައިވެރިންނަށް ކީ ހޫނު މަރުހަބާގެ ބޮޅަށް އެމުނި ގެތިގެން ދިޔަ އެންމެ ފާހަގަކޮށްލެވޭ އެއް ހަރަކާތަކީ އެ ރަށު ސްކޫލުން ކީ ހޫނު މަރުހަބާ އެވެ. ސަވާދީއްތަ ދަތުރުގެ ބައިވެރިން އެ ސްކޫލުގެ މައިދޮރުން ޕޯޓިކޯއަށް ވަނުމާއެކު ފެނިގެން ދިޔައީ ކޮވިޑު-19 ގެ ސަބަބުން ސްކޫލުތަކުން ފުރިހަމަކުރާ ރަސްމުތައް އެ ވަޒަނަށް ފުރިހަމަކުރި މަންޒަރެވެ. ކޮންމެ ބައިވެރިއެއްގެ ފިނިހޫނުމިން ބަލައި ސެނެޓައިޒް ކުރި މަންޒަރެވެ.

ދިވެހި ސަގާފީ ހެދުމުން ޒީނަތްވެފައިވާ ދެ ކަނބަލުންގެ ފަހެލި ހަރަކާތަށްފަހު، ކޮންމެ ބައިވެރިއެއްގެ އަތަށް އަރަމުން ދިޔައީ އައިސްކޮށްފައިވާ ފިނިކުރި ރުމާލެކެވެ. އެއާއެކު މަރުހަބާގެ ރީތި ފުރިހަމަ ހަދިޔާ އެކެވެ. ހިމަ ރޯނުން ޒީނަތްކޮށް، ދިވެހި ބޮލިން ފަރުމާކޮށް، މަރުހަބާގެ ފަށުވި އިބާރާތްތަކުން ޖަރީކޮށްފައިވާ އަމިއްލަވަންތަކަން ދައްކުވައިދޭ ހަދިޔާއަކާއެކު ވެދުންކުރި ބޮންތިފަނުން ވިޔެފައިވާ ފިނިފެންމަލެކެވެ.

ދަތުރުގެ ބައިވެރިންގެ މޫނަށް ހައިރާންކަން ގެނުވައިދިން މަރުޙަބާގެ ހަދިޔާއާއެކު ކުރިއަށް ޖެހިލުމާއެކު، ފަތިން ބިތްފަން ޖަހައި ޒީނަތްކޮށްފައިވާ ބިތްގަނޑުގެ މެދުގައިވާ ހަނި އެހައިމެ ތިރި ދޮރު ފެނުމުންނެވެ. އެ ތަނުން ސިފަކޮށްދެނީ އިހުގެ ގެއެކެވެ. އެދުރުގެ އެކެވެ. ބިތްގަނޑުގެ ދެ ފަރާތުގައި ލައްކޮށްލައިފައިވާ ދެ ތޮށަލީގައި ދިވެހިބަހާއި އިނގިރޭސިބަހުން މަރުހަބާގެ އިބާރަތް ލިޔެފައި ހުއްޓެވެ. އަކުރުތައް ކަފާ ނަގައިފައިވަނީ ދިވެހި ރުކުގެ އިލައާއި ބޮންތިފަން ބޭނުންކޮށްގެންނެވެ.

އިހަވަންދޫ ސްކޫލުން ސަވާދިއްތަ ދަތުރުގެ ފަތުރުވެރިންނަށް މަރުހަބާ ކިޔަނިކޮށް -- ފޮޓޯ: އަދަދު

އެ ތިރި ދޮރުން ވަދެވުމާއެކު ކަންފަތުގައި ޖެހުނީ "އޯވަޒަން" ގެ ހިތްގައިމު ރީތި ލަވަ އެވެ. މެހްމާނުންނަށް ހާއްސަކޮށްފައިވާ ގޮނޑިތަކުގައި އިށީނުމާއެކު ކޮންމެ ބައިވެރިއެއްގެ އަތަށް އަރަމުން ދިޔައީ އަތަށް ހެޔޮވަރު ކުރުނބާއެކެވެ. ފަންވަތުން ވިޔެފައިވާ މަހަކުން މުލައްމާކޮށްފައިވާ އެ ކުރުނބައިން ރަމުޒުކޮށް ދިނީ އިހަވަންދޫގެ ލޭނާރެވެ. އެ ރަށުގެ އިގުތިސާދުގެ މައިގަނޑު އަސާސާއި ތައުލީމާ އޮތް ގުޅުމެވެ. އަދި މަސްވެރިކަމަކީ ރަށުގެ އިގުތިސާދީ މައި ލޭނާރު ކަމުގައި ވީނަމަވެސް ފަތުރުވެރިކަމަށް ޖާގަ އޮތްކަމެވެ.

ކުރުނބާއަށް އިންސާފުކުރަން ފެށި އިރަށް ކުރިމަތީގައި ތަމުސީލުވާން ފެށީ އެ ސްކޫލު ތައުލީމަށް ޓަކައި ކުރި ދަތުރުގެ އުސްއަލިތަކެވެ. ސާފު އިނގިރޭސިބަހުން ސްކޫލުގެ ދެ ދަރިވަރުން ހުށަހަޅައިދެމުން ދިޔައީ ސްކޫލުގެ ތައުލީމީ ދަތުރު ރަމުޒުކޮށްދޭ ހަ ދާލައިން ފެންނަމުންދާ ވާހަކަތަކެވެ.

އެހެން ރަށްރަށެކޭ އެއް ބީދައަކުން އެ ރަށުގެ ތައުލީމީ ބިންގާ އެޅިގެން ދިޔައީ އެދުރު ދައިތަގެ އުނގުންނެވެ. ދޮންވެލި ދޮލަނގާއެކު ވޮށުފިލައިގެ އެހީގައި އެދުރުގެއިން ދިން ތަރުބިއްޔަތާއެކު އެ މާޒީ ތަމުސީލުކޮށްދިނެވެ. އެއަށްފަހު، އެ ރަށުގެ ތައުލީމުގެ ހުޅުކޮޅު ދިއްލިގެން ދިޔަ "އަށިގެ"ގެ މަންޒަރެއް ހުށަހަޅައި ދިނެވެ. މަށިފިލާ ޒަމާނުގެ ހަނދާންތައް އައު ކޮށްދިނެވެ. މަށިފިލާގެ ޒަމާނާއެކު ތައުލީމަށް ފިރުކިގަތް މާޒީގެ ސަފުހާއެއް ސަވާދީއްތަ ދަތުރުގެ ބައިވެރިންގެ ޝަރަފުގައި ތަމުސީލުކޮށްދިނެވެ.

އެއަށްފަހު، އެ ރަށުގެ "ކާޑުގޭ"ގެ ފެންޑާގައި ފެށި ކުލާސްތަކުގެ ހަނދާންތަކާއެކު އެ ސްކޫލު ވުޖޫދުވެ "މަކުތަބު ނޫރު"ގެ އަލިން މުޅި އިހަވަންދޫގެ އިލްމީ ނޫރަށް ރޯޝަންކަން ގެނުވައިދީ، އިހަވަންދޫ ސްކޫލާ ހަމައަށް އެ ސްކޫލު ކުރި ދަތުރުގެ ޞަފުޙާތައް ހަ ދާލައިން ކުރުކޮށް ފޮނިކޮށް ތަމުސީލުކޮށްދިނެވެ. މިއަދު އެ ސްކޫލު ހުރީ ކިހާ ހިސާބެއްގައިކަން އެންމެ ފަހު ދާލައިން ކިޔައިދިނެވެ.

އިހަވަންދޫގެ ތައުލީމީ ހަޔާތުގެ ސަފްހާތައް ފަތުރުވެރިންނަށް ދައްކާލުމުގެ ތެރެއިން -- ފޮޓޯ: އަދަދު

ޒަމާނީ ފަންނިއްޔާތާއެކު ޑިޖިޓައިޒްކޮށް އޮންލައިން މަންސަތަކުގައި ކިޔަވައިދެމުންދާ ގޮތުގެ ވާހަކަތައް ހިއްސާކުރިއެވެ. ކޮންމެ އަކަސް ސްކޫލުގެ ދަރިވަރުންގެ އެ ހަރަކާތްތަކުން އިހުގައި ދިވެހިން ތައުލީމު ހާސިލުކުރުމަށް އުޅުނު ދަތި ހާލަތު ސިފަކޮށްދިނެވެ. އެ ހަނދާންތައް އައުކޮށްދިނެވެ. މިއަދާ ހަމައަށް ރާއްޖޭގެ ތަޢުލީމީ ދާއިރާ ދަތުރުކުރި ގޮތުގެ ހަނދާންތައް އައު ކޮށްދިނެވެ.

އެހައި ހިސާބުން ނިމުނީއެއް ނޫނެވެ. ދާލަތަކުގެ މަންޒަރުތަކުގެ މެދުގައި ހުރި ހެއްލާ ބޮޑު އުނދޯލީގައި އިން ދަރިވަރުގެ ހިމަ ރީތި އަޑުން ދެން ފެށުނީ ދިވެހި ވަޒަންބަހުރުވައިގެ ޒަމާންވީ އެއް ބާވަތް ކަމަށްވާ ބަނދިން ސަވާދީއްތަ ދަތުރުގެ ބައިވެރިންނަށް މަރުޙަބާ ކިޔުމުގެ އައިޓަމެވެ. އެންމެ އިހުގައި ބަނދިކިޔާ ގޮތަށް ފެށިގެން ދިޔަ މަރުޙަބާގެ ބަނދި ނިމިގެން ދިޔައީ ބަނދިކިޔުމުގެ ޒަމާނީ ރާގު އިއްވައިދެމުންނެވެ. ހިތުގެ އެންމެ ހިމަ ނާރަށް އަސަރު ކުރުވައިދީ ގައިން ހީނބިހި ނަގައިދިން އެ ހުށަހަޅުން ކުރިއަށް ދިޔަ އިރު ކުރިމަތީގައި ހުރި ޓީވީގެ ސްކުރީނުން ބަނދީގެ ޅެން އިޓަލީ ބަހުންނާއި ޖަޕާނު ބަހަށް ތަރުޖަމާ ވަމުން ދިޔަ އެވެ. އެއަށްފަހު އެ ބަނދީގެ ސީދާ އިނގިރޭސި ތަރުޖަމާ ހުށަހެޅުމާއެކު ސްކޫލުން ކީ ހޫނު މަރުހަބާގެ އެ ހަރަކާތް ނިމިގެން ދިޔަ އެވެ.

އިހަންވަންދޫ ސްކޫލް ދަރިވަރުންގެ ހަރަކާތްތައް ބެލުމަށް ފަތުރުވެރިން ތިއްބަ -- ފޮޓޯ: އަދަދު

ފަތުރުވެރިންނަށް ދެން ދައުވަތު ލިބިގެން ދިޔައީ އެ ސްކޫލުގެ ވަގުތީ ހޯލުގައި އޮތް ހަރަކާތަށެވެ. ހޯލަށް ވަދެވުމާއެކު ލޮލުގައި އަޅައިގަތީ ދިވެހި ސަގާފީ ތަރިކަތަކުގަ އެވެ. އިހުގައި ދިވެހިން ބޭނުންކުރި ހިފައި ގެންގުޅޭ އެކި ސާމަނާއި ދިވެހިންގެ އުފެއްދުންތެރިކަން ދައްކުވައިދޭ ތަފާތު ސާމާނު އަތުރައިފައިވާ އެ ތަނުން މަރުހަބާކީ ސަގާފީ ހެދުމުގައި ތިބި އެ ސްކޫލުގެ މުވައްޒަފުންނެވެ.

މަރުހަބާގެ ބަސްތަކެއް ގޮތުގައި އިވިގެން ދިޔައީ އެއްބަޔަކު އަނެއް ބަޔަކަށް ތައާރަފުވުމާއި އިންސާނުން ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ލެއްވި މަގުސަދާ ގުޅޭ ގުރުއާނުގެ އާޔަތާއި އެ އާޔަތްތަކުގެ އިނގިރޭސި ތަރުޖަމާއިންނެވެ. އެއަށްފަހު، އެ ސްކޫލުގެ ތައާރަފާ ގުޅޭ ކުރު ވީޑިއޯ ޕްރެޒެންޓޭޝަނަކަށްފަހު، އެ ސްކޫލޫގެ ތަސައްވަރުތަކާއި ކުރިމަގަށް ރާވާފައިވާ ކަންކަމުގެ އުސްއަލިތައް ހިއްސާކުރި އެވެ.

ޖުމްލަކޮށް ބަލާއިރު، އިހަވަންދޫ ސްކޫލުގައި ސަވާދީއްތަ ދަތުރުގެ ބައިވެރިން ހޭދަކުރި ސާޅިހަކަށް މިނެޓަކީ މައުލޫމާތުން ފުރިގެންވި، ދިވެހިންގެ ތައުލީމީ ހަޔާތުގެ މާޒީގެ ބާބުތަކުގެ ހަނދާންތައް އައު ކޮށްދޭގޮތަށް ތަރުތީބުކުރެވި ފުރިހަމައަށް އިންތިޒާމުކޮށްފައިވާ އުފާވެރި ވަގުތުތަކެކެވެ. މި ހުރިހާ ކަމަކުން ހާމަވީ ސަވާދީއްތަ ދަތުރަށް އިހަވަންދޫ ސްކޫލުން ތައްޔާރުވެފައި އޮތް މިންވަރެވެ. ރަށު ފަތުރުވެރިކަމަށް ރާއްޖެ ފައްކާވަމުންދާ ކަމުގެ ހެކިތަކެވެ. އިހަވަންދޫ ސްކޫލުގެ މި މަރުޙަބާއިން ރާއްޖޭގެ ތަޢުލީމި ހަޔާތުގެ ހުރިހާ ރަހައެއް ދައްކުވައިދީ ފަތުރުވެރިން ހިތް އުފާކޮށްދިނެވެ.