ރާއްޖޭގައި ރަށްރަށް ކައިރިން ސްޕޯޓްސް ފިޝިން އަދި ވަދު މަސްވެރިކަމަށް ހާއްސަކޮށް ކަނދުފަތީގެ ވިއުގައެއް ގާއިމުކުރުމުގެ މަސައްކަތް މިނިސްޓްރީ އޮފް ފިޝަރީޒް, މެރިން ރިސޯސަސް އެންޑް އެގްރިކަލްޗާއިން މިއަދު ފަށައިފި އެވެ.

އެ މިނިސްޓްރީގެ ޑިރެކްޓާ ޖެނެރަލް ހުސެއިން ޒިޔާދު "އަދަދު" އަށް ވިދާޅުވީ އެ މަސައްކަތަކީ ރާއްޖޭގައި އިތުރުވަމުން އަންނަ ސްޕޯޓްސް ފިޝިންގެ މަގުބޫލުކަމާއި، ވަދު މަސްވެރިކަމުގެ މަސައްކަތުގެ ސަބަބުން އެ މަސައްކަތް އިތުރަށް ކުރިއެރުވުމުގެ ގޮތުން މިނިސްޓްރީން މަޝްވަރާކުރުމަށްފަހު ކުރަން ނިންމި މަސައްކަތެއް ކަމަށެވެ.

"އެގޮތުން މިހާރު އަޅުގަނޑުމެން ބޮޑަށް މި އަމާޒު ކުރަނީ، ރަށްރަށާއި ގާތްގަނޑަކަށް 2-3 މޭލު ކައިރިން ކަނދުފަތި އެޅުމަށް. ދެން އަޅާއިރު، ބޮޑަށް މި އަމާޒުކުރަނީ ވެސް ސްޕޯޓްސް ފިޝިން އަދި ވަދު މަސްވެރިކަން ކުރާ ސަރަހައްދުތަކަށް، ދެން ގެސްޓްހައުސް ވިޔަފާރި އެންމެ ބޮޑަށް ހުންނަ ސަރަހައްދުތަކަށް، ބައެއް ތަންތަން މިހާރު ވެސް އައިޑެންޓިފައި ކޮށްފަ ވާނީ،" ޒިޔާދު ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭނާ ވިދާޅުވީ އެ ސަރަހައްދުތަކުގައި ދޮށީގެ މަސްވެރިކަން ކުރުމާއި ކަންނެލި މަސްވެރިކަން ކުރުން މަނާވާނެ އެވެ. އެހެން ހުރިހާ ބާވަތެއްގެ މަސްވެރިކަން އެ ސަރަހައްދުތަކުގައި ކުރެވޭނޭކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ރަށްރަށާއި ދުރުގައި ހުންނަ ކަނދުފަތިތައް ސްޕޯޓްސް ފިޝިންއަށާއި ވަދު މަސްވެރިކަމަށް ބޭނުންކުރާ މައްސަލައަށް ވެސް އެދެވޭ ހައްލެއް ލިބިގެންދާނެ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ.

"މިހާރު ގިނަ ފަހަރަށް ވަދު އަޅަން ނުވަތަ ސްޕޯޓްސް ފިޝިން އަށް ކުދި އުޅަނދުތަކުގައި ނިކުތުން ވެސް އެއީ އެންމެ ރައްކާތެރި ކަމެއް ނޫން، ދެން ހަމަ ތެޔޮ ވެސް އަނދާނެ، ދުރަށް ދުއްވަން ޖެހޭ ވަރަކަށް، އެހެންވެ ރަށާއި ކައިރިން ކަނދުފަތި އެޅީމަ އެ ފަރާތްތަކަށް ވެސް އެކަން ކުރަން ފަސޭހަ ވާނެ. މިނިސްޓްރީއަށް ވަރަށް ގިނައިން ލިބޭ ރިކުއެސްޓެއް އެއީ ހަމަ ރަށާއި ކައިރިން ކުދި ކަނދުފަތިތައް ލައިދިނުމަށް،" ޒިޔާދު ވިދާޅުވި އެވެ.

އެ ނެޓްވޯކުގެ ދަށުން ސީދާ ކިހާ އަދަދެއްގެ ކަނދުފަތިތަކެއް ލާނޭކަމެއް އަދި ނުނިމި އޮތް ނަމަވެސް، މިއަދު އެ ނެޓްވޯކުގެ ދަށުން މިނިސްޓްރީން ވަނީ ހއ. މޮޅަދޫ އިރުން 3.9 މޭލު ބޭރަށް އެފަދަ ފުރަތަމަ ކަނދުފަތި ލުމުގެ މަސައްކަތް ކޮށްފަ އެވެ. އެހެންނަމަވެސް އެ ސަރަހައްދުގައި ކަނޑުގެ ފުންމިނާ ގުޅޭ ގޮތުން ޗާޓުތަކުގައި ގޯސް މައުލޫމާތު ތަކެއް ހުރުމުން، އެ ކަނދުފަތި އަޑިޔަށް ގޮސްފައިވާކަމަށް ޒިޔާދު ވިދާޅުވި އެވެ.

"އެއީ އަޅުގަނޑުމެން އާންމުކޮށް ކަނދުފަތި އަޅަނީ 180 އެއްހާ މީޓަރުގެ ފުންމިނަށް ބަރު ޖަހާފަ. ދެން މިފަހަރު ވެސް އަޅުގަނޑުމެންގެ ޗާޓުން ދެއްކި އެ ސަރަހައްދު، މޮޅަދޫ އިރުން 3 މޭލު ބޭރު، އެއީ ޗާޓުން ދެއްކި ގޮތުގައި އެ ފުންމިނުގެ ތަނެއްކަމަށް އަޅުގަނޑުމެން ބެލިއިރު. އެކަމަކު ކަނދުފަތި ދޫކޮށްލީމަ އަޑިޔަށްދިޔައިމަ އެނގުނީ އެއަށް ވުރެ ފުންކަން، ދެން ފަހުން އަޅުގަނޑުމެން ވާ އައްސައިގެން ވެސް އެންމެ ކުރީ ޒަމާނުގަ ކަންކުރި ގޮތަށް ފުންމިން ބެލިއިރު، އެތާ ހުރި ގާތްގަނޑަކަށް 600-700 މީޓަރު ފުންމިނުގަ،" ޒިޔާދު ވިދާޅުވި އެވެ.

ޒިޔާދު ވިދާޅުވީ އެ ކަނދުފަތި ގެއްލުމަކީ ޗާޓުތަކުގައި އޭގެ ކުރިން ނޭނގި ހުރި މައްސަލަތަކެއް ހާމަވެގެން ދިޔަ ކަމެއް ކަމަށެވެ. އަދި އާންމުކޮށް ރަށާ ދުރުގައި ހުންނަ ސަރަހައްދުތަކުގައި ފުންމިނުގައި އެފަދަ ކަމެއް ނުވިނަމަވެސް، މިއަދު އެހެންވުމުން ރަށްރަށް ކައިރިން ޗާޓުތަކުގައި މައްސަލަތަކެއް ހުރިކަން ދަނެގަނެވިފައިވާ ކަމަށެވެ.

ޒިޔާދު ވިދާޅުވީ ރާއްޖޭގެ ރަށްރަށުގެ ބޭރުން ހުންނަ ކަނދުފަތީގެ ބޮޑު ނެޓްވޯކް ވެސް އިތުރަށް ފުޅާކުރުމަށް މިނިސްޓްރީން މަސައްކަތްކުރަމުންދާ ކަމަށެވެ. އަދި މިހާރު 56 ކަނދުފަތި އެގޮތަށް ރަށްރަށާއި ދުރުގައި އަޅާފައި އޮތް ނަމަވެސް، ކުރިޔަށް އޮތް ދެ އަހަރު ތެރޭ އެ ނެޓްވޯކަށް އިތުރު 30 ކަނދުފަތި ލައި، ދެ ކަނދުފަތި ދެމެދުގައި ހުންނަ ދުރުމިން 10 މޭލަށް ކުޑަކުރުމުގެ އަމާޒު ވެސްް މިނިސްޓްރީގައި ހުރި ކަމަށެވެ.

"އެކަމަށްޓަކައި ބަޖެޓުގައި ވެސް މިފަހަރު ހިމަނައިގެން މިއުޅެނީ 15 މިލިއަނެއްހާ ވަރު، ދެން ދިރާސާތަކުގެ އަލީގައި އެބަ ދައްކާ އިތުރު ކަނދުފަތިތަކާއެކު ދޭތެރެ ކުޑަކުރުމުން މިހާރު ތިން ދުވަހަށް މަސް އައިންތައް ރާއްޖޭގައި ކަނޑުތަކުގައި ހިފަހައްޓާނަމަ، އެ މުއްދަތު 10 ދުވަހަށް އިތުރުކުރެވިދާނެ ކަމަށް ވެސް، މަސްވެރިކަމަށް ވަރަށް ފައިދާކުރާނެ ކަމެއް އެއީ،" ޒިޔާދު ވިދާޅުވި އެވެ.

އޭނާ ވިދާޅުވީ، ބޭރު ކަނދުފަތި އިތުރު ކުރުމުގެ މަސައްކަތާއި ސްޕޯޓްސް ފިޝިން އާއި ވަދު މަސްވެރިކަމުގެ ކަނދުފަތި ނެޓްވޯކުގެ މަސައްކަތް ވެސް ދެ އަހަރު ތެރޭ އެއްކޮށް ނިންމާލުމަށް މިނިސްޓްރީން ގަސްދުކުރާ ކަމަށެވެ.