މިދިޔަ އަހަރު ދިވެހިރާއްޖޭގައި ބޭއްވި ރިޔާސީ އިންތިހާބުގައި ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑރ. މުހައްމަދު މުއިއްޒު ހިންގެވީ އާދަޔާ ހިލާފު ވަރުގަދަ ކެމްޕެއިނެކެވެ.

ރައީސް މުއިއްޒުގެ ކެމްޕެއިނުގެ އެންމެ ވަރުގަދަ ބަޔަކީ ސޯޝަލް މީޑިއާ އަދި އެމަނިކުފާނު ނެންގެވި ސެލްފީތަކެވެ. ރައީސް މުއިއްޒު ވަޑައިގެންނެވި ކޮންމެ ރަށަކުން، ވަޑައިގެންނެވި ކޮންމެ ތަނަކުން، ބޭއްވެވި ކޮންމެ ޖަލްސާއެއްގައި އެތައް ސަތޭކަ ފޮޓޯއެއް ނެންގެވި އެވެ.

ކެމްޕެއިނުގެ ތެރޭގައި އަދި ކެމްޕެއިނަށް ފަހު ވެސް ރައީސް މުއިއްޒު ފެނިވަޑައިގަތީ ފޮޓޯއާ ގާތް ބޭފުޅެއްގެ ގޮތުގަ އެވެ. ރައީސް މުއިއްޒު ނަމާދު ކުރައްވާ މަންޒަރުގެ ފޮޓޯތަކާއި ކޮފީ ހިއްޕަވާ މަންޒަރުގެ ފޮޓޯތަކާއި އާންމު އެކި ތަންތަނުގައި ނެގި އެތައް ހާސް ފޮޓޯގަނޑެއް ވަގުތުން އެކި ޕްލެޓްފޯމްތަކުގައި ޕަބްލިޝް ކުރި އެވެ.

އެކަމަކު، އާލާސްކަންފުޅެއްގައި އޯގަސްޓު 26، ވަނަ ދުވަހު އާއިލާއާ އެއްކޮށް ސިންގަޕޫރަށް ވަޑައިގެން އެ ގައުމުގެ ޝޮޕިން މޯލެއްގެ ތެރޭގައި ހަރަކާތްތެރިވެވަޑައިގަންނަވަނިކޮށް ރައީސް މުއިއްޒުގެ ފޮޓޯއެއް ނެގުމުން ބޮޑު މައްސަލައަކަށްވެއްޖެ އެވެ.

އެ ފޮޓޯގެ ސަބަބުން ރައީސް މުއިއްޒުގެ ޕްރައިވެސީ ގެއްލިއްޖެ އެވެ. ފޮޓޯ އާންމުވުމުން އެމަނިކުފާނު ހުންނެވި ތަން އާންމުވެގެން ސެކިއުރިޓީ ކޮމްޕްރަމައިޒްވެއްޖެ އެވެ. އެ މައްސަލަ ތަހުގީގު ކުރަން ފުލުހުން ވަރުގަދަޔަށް ތެދުވެ، ފޮޓޯ ނެގި މީހާ ދަނެގަނެ، އޭނާ ވެރި ރަށް މާލެ އައުމުން ފޯނު އަތުލައިފި އެވެ.

ޑިމޮކްރަސީއަށް ކުރި ދަތުރު އަނބުރާ ފަހަތަށް

އިދިކޮޅު ފިކުރެއް ކުރިއަރައި ނުދީ، ރާއްޖޭގައި ދިގު މުއްދަތަކަށް ވެރިކަން ކުރި ކުރީގެ ރައީސް މައުމޫން އަބްދުލްގައްޔޫމްގެ ވެރިކަމުގެ އެންމެ ހާއްސަ އެއް ސިފައަކަށްވީ ފާޑުކިޔުމަށް ފުރުސަތު ނުދިނުމާއި އެމަނިކުފާނަށް ދޭންޖެހުނު އާދަޔާ ހިލާފު ގަދަރާއި އިއްޒަތެވެ.

މައުމޫނަށް ފާޑުކިޔައިގެން ނުވަތަ ފާޑުކީ ކަމަށް ބެލެވިގެން، ޅެންވެރިން، ލަވަ ކިޔުންތެރިން، ލިޔުންތެރިން، ނޫސްވެރިން، ފިލްމު ސްޓާރުން، ކުރެހުންތެރިން، ކުޅިވަރު ކުޅުންތެރިން، ދީނީ އިލްމުވެރިން، ދަރިވަރުން، ސިވިލް ސާވަންޓުން އަދި ސިޔާސީ މީހުން ހިމެނެ އެވެ.

މައުމޫނުގެ ވެރިކަން ނޮވެމްބަރު، 2008، ގައި ވޯޓު ފޮށިން ބަދަލު ކުރުމުގެ ކުރިން އެންމެ ފުރަތަމަ ޖެހުނީ ގައުމުގެ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއަކީ އާންމު މީހާގެ ހާދިމެއްކަން ރައްޔިތުންނަށް ވިސްނައިދޭށެވެ. އެ ހާދިމުގެ މަސްއޫލިއްޔަތަކީ ހަންމުށީގެ ބާރުން ވެރިކަން ހިފެހެއްޓުމުގެ ބަދަލުގައި ރައްޔިތުންނަށް ނޯކަރީ ކުރުންކަން ވިސްނުނު ހިސާބުން މައުމޫނުގެ ވެރިކަން ބަދަލުވި އެވެ.

މައުމޫނަށްފަހު، ހަތަރު ބޭފުޅަކު މި ގައުމުގައި ވެރިކަންކޮށްފި އެވެ. މިވަގުތު ދިވެހިން މި ދެކެނީ އެއަށްފަހު ވަޑައިގެންނެވި ފަސް ވަނަ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ ދައުރެވެ. އޭގެ ފަހުން ވަޑައިގެންނެވި ވެރިންގެ ފަރާތުން ހެޔޮވެރިކަމާއި ހުދުމުހުތާރުވުމުގެ ނިޝާންތައް ފެނިއްޖެ އެވެ.

އެކަމަކު، މައުމޫނުގެ ވެރިކަމަށްފަހު، ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ ފޮޓޯއެއް ނަގައިގެން މީގެ ކުރިން މައްސަލަ ޖެހިފައެއްނުވެ އެވެ. އެއީ ޖިނާއީ ކުށަކަށް ނުވެ އެވެ. ނަމަވެސް ދިވެހިންނަށް އަނެއްކާ ވެސް މި ފެންނަނީ ޑިމޮކްރަސީގެ ދަތުރުގައި ފަހަތަށް ފިޔަވަޅެއް އެޅި ތަނެވެ.

ފޮޓޯ ނެގުން މަނާވުން: ގާނޫނީ ބުރަދަނެއް ނެތް

މައްސަލަ ޖެހިގެން އުޅޭ ރައީސް މުއިއްޒުގެ ފޮޓޯއަކީ އެމަނިކުފާނު ސިއްރު ތަނެއްގައި ހުންނަވަނިކޮށް މީހަކު ނެގި ފޮޓޯއެއް ނޫނެވެ. އެ ވަގުތު އެމަނިކުފާނު ހުންނެވީ އާންމު ތަނެއްގަ. ވިޔަފާރި ސެންޓަރެއްގަ އެވެ.

ސިންގަޕޫރުގެ ޕެރަގަން މެޑިކަލްއަކީ ވަކި މީހަކަށް ހާއްސަ ތަނެއް ނޫނެވެ. އެއީ ސިއްރުން ވަދެވޭ ތަނެއް ވެސް ނޫނެވެ. އެތަނުގައި މީހުން ހަރަކާތްތެރިވަނީ ސިއްރަކުން ވެސް ނޫނެވެ. ރައީސް މުއިއްޒު ވެސް އެތަނުގައި އުޅުއްވީ ސިއްރުވެރިކޮށެއް ނޫނެވެ.

ރައީސްގެ ފޮޓޯ ނެގި މީހާއަށް ބޮޑު ޖިނާއީ ތިން ކުށެއްގެ ތުހުމަތު ސަރުކާރުން ކުރެ އެވެ. އެއީ:

• 231 ވަނަ މާއްދާ - މީހުން ދައްކާ ވާހަކަ ސިއްރުން އަޑު އެހުމާއި ފާރަލުން
• 233 ވަނަ މާއްދާ - ހުއްދަ ނޫން ގޮތުގައި މައުލޫމާތު ހާމަކުރުން
• 615 ވަނަ މާއްދާގެ ހަތަރު ވަނަ ނަމްބަރު - އާންމު ތަނެއްގައި ކަނޑައެޅިގެން ވަކި މީހެއްގެ ފަހަތުން ދިޔުން.

އެ މައްސަލައާ ގުޅިގެން މި ނޫހާ ވާހަކަ ދެއްކި ގާނޫނީ ދާއިރާގެ ތަޖުރިބާކާރަކު ވިދާޅުވީ، ފޮޓޯ ނެގި މައްސަލައިގައި ސަރުކާރުން ކުރާ ޖިނާއީ ތުހުމަތުތަކަކީ އަސްލެއް ނެތް، ބިރު ދެއްކުމެއް ކަމަށެވެ. ތުހުމަތު ކުރާ މާއްދާތަކުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ކުށްތަކަކީ މިފަދަ ހާލަތަކަށް ބޭނުން ކުރަން ލިޔެފައި އޮތް މާއްދާތަކެއް ނޫން ކަމަށް ވެސް އެ ވަކީލު ވިދާޅުވި އެވެ.

"އެއް ކަމަކަށް އޮންނަންޖެހޭ އެނގިހުރެ އެ ބުނާ ކުށެއް ކުރުން. ބިރުވެރި މާހައުލެއް އުފެއްދުމަށްޓަކައި ފޮޓޯ ނެގުން. އެކަހަލަ ކޮންޑިޝަންތަކެއް އެބަ ހުރޭ އަސްލު އެ މާއްދާތަކުގައި. ފޮޓޯ ނެގި މީހަކު ރައީސް އަށް އުނދަގުލެއް ނުކުރޭ، ދިޔަނުދިޔައީ ނުހިފަހައްޓައި، ކުރިމައްޗަކަށް ނާރާ،" ޖިނާއީ ބޮޑެތި މައްސަލަތަކުގައި މީގެ ކުރިން ކޯޓަށް ވަޑައިގެންނެވި އެ ވަކީލު ވިދާޅުވި އެވެ.

ލަދުވެތި އަދި ހުދުމުހުތާރު ސިފައެއް

ރައީސް މުއިއްޒުގެ ފޮޓޯއެއް ނެގި މީހަކަށް ބޮޑެތި ޖިނާއީ ތުހުމަތުތަކެއް ކުރާ މައްސަލައިގައި ވަރަށް ގިނަ ބަޔަކު ދަނީ ކަންބޮޑުވުން ފާޅު ކުރަމުންނެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި އިގްތިސާދީ މާހިރުންނާއި އިދިކޮޅު ސިޔާސީ ޕާޓީގެ ލީޑަރުން ވެސް ހިމެނެ އެވެ.

ބައެއް ތަޖުރިބާކާރުން ބުނަނީ، ފޮޓޯ ނެގި މީހާގެ މައްޗަށް ޖިނާއީ ތުހުމަތުތަކެއް ކުރުމަކީ ސީދާ ބިރުދައްކަން ސަރުކާރުން ކުރި އަމަލެއް ކަމަށެވެ.

"ގައުމުގެ ބޮޑުން ވިއްޔާ އެމީހެއްގެ ފޮޓޯ ވެސް ނެގޭނެ. ސެކިއުރިޓީ މައްސަލައަކަށް ވެގެން ނުވާނެ އެކަމެއް. އާންމު މީހެއް ނޫން އެއީ. ރައީސް ކޮންމެ ތަނަކު ހުއްޓަސް ފޮޓޯ ނެގެންވާނެ. ބޮޑުން އާންމުންނާއެކު ކޮންމެ ތަނަކަށް ވަދެ، ގޭތެރެއަށް ވަދެ ފޮޓޯ ނެގިޔަސް މައްސަލައަކަށް ނުވޭ،" އިންސާނީ ހައްގުތަކުގެ ދާއިރާއިން ކިޔަވައިވިދާޅުވެފައި ހުންނެވި އަހުމަދު މުހައްމަދު (ފޯމީ) ވިދާޅުވި އެވެ.

ފޯމީ ވިދާޅުވީ އެފަދަ ހަރުކަށި އަމަލުތަކުން ފެންނަނީ ވެރިއެއްގެ ހަގީގީ ސިފަ ކަމަށެވެ. އެ އަމަލުން ހާމަވަނީ ހުދުމުހުތާރުކަމުގެ ސިފައެއް ކަމަށް އޭނާ ދެކެވަޑައިގަންނަވަ އެވެ.

"މިހަކަލަ ކަންކަމުން ވެސް ފެންނަނީ ވަރަށް ހުދުމުހުތާރު ސިފަތަކެއް. ގޯނިން ބުޅާ ބޭރުވުން ކަހަލަ ކަމެއް މިއީ. ޑިކްޓޭޓާޝިޕްގެ ރަހަ މި ފެންނަނީ އަނެއްކާ ވެސް،" އޭނާގެ ހިޔާލު ހިއްސާ ކުރައްވަމުން ފޯމީ ވިދާޅުވި އެވެ.

ރައީސްގެ ފޮޓޯ ނެގުމަކީ ބޮޑު ޖިނާއީ ކުށަކަށް ހެދުމުން އިދިކޮޅު މޯލްޑިވިއަން ޑިމޮކްރެޓިކް ޕާޓީގެ ލީޑަރުން ވެސް ވަނީ އެކަން ކުށްވެރިކޮށްފަ އެވެ. އެމްޑީޕީގެ ޗެއާޕާސަން ފައްޔާޒް އިސްމާއިލް އެ މައްސަލައިގައި ފޮޓޯ ނެގުން މަނާވުމަކީ ދައުލަތުން "ގާނޫނީ ވެރިކަމުގެ ސިފަތައް" ނެތިދާކަމުގެ ސިގުނަލެއް ކަމަށެވެ.

"ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ އާންމު ތަނެއްގައި އުޅުއްވާ މަންޒަރު ފޮޓޯ ނަގައި އާންމުކުރުން މަނާކުރާ ގާނޫނެއް ނެތީސް އެ އަމަލާ ގުޅުވައި މީހެެއްގެ މައްޗަށް ޖިނާއީ ކުށްތަކެއްގެ ތުހުމަތުކޮށް ޒާތީ މުދާ އަތުލުމުގެ އަމުރަށް އެދުމާއި އެފަދަ އަމުރު ނެރެދިނުމަކީ ވެސް ކަންބޮޑުވާ ކަމެއް. މިއީ މި ދައުލަތުން ގާނޫނުގެ ވެރިކަމުގެ ސިފަތައް ނެތިގެން ދާކަމުގެ ނުރައްކަލުގެ 'ފެހި ސިގްނަލެއް'. ޒާތީ މަސްލަހަތަށްޓަކައި ރާއްޖޭގެ އަދުލުގެ ނިޒާމު ގަޑުބަޑު ނުކުރުމަށް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާއަށް ގޮވާލަން،" ސެޕްޓެމްބަރު 1، ގައި ފައްޔާޒް ވިދާޅުވި އެވެ.

އެ މައްސަލައިގައި ކުރީގެ ޑިފެންސް މިނިސްޓަރު މާރިޔާ އަހުމަދު ދީދީ ވެސް ސަރުކާރަށް ފާޑުވިދާޅުވި އެވެ. އެ ފޮޓޯ ނެގުމުން ރައީސް މުއިއްޒުގެ ސެކިއުރިޓީ ބްރީޗުވި ކަމަށް ބުނާތީ އެކަމާ ވެސް މާރިޔާ ފާޑުވިދާޅުވި އެވެ.

"ފޮޓޯއެއް ނަގައިގެން ސެކިއުރިޓީ ބްރީޗްވި ކަމަށް މިސަރުކާރުން ބުނުމުން ސިންގަޕޫރު ސަރުކާރު ބޮލުގައި އެއެޅުވެނީ ވަރަށް ބޮޑު ތުހުމަތެއް. މިއީ ގާނޫނުން ބޭރުން ބިރުދެެއްކުމުގެ ގޮތުން މިސަރުކާރުން ދިވެހިންނާއި ދޭތެރޭ ހިންގާ ބޮޑު ޖަރީމާއެއް،" ސެޕްޓެމްބަރު 9، ގައި މާރިޔާ ވިދާޅުވި އެވެ.

---

ރައީސް މުއިއްޒުގެ ފޮޓޯ ނެގުމަކީ ހަމަ އެއްވެސް މައްސަލައެއް ނޫނެވެ. އޭގައި ގާނޫނީ ކުށެއް ވެސް ނެތެވެ. މިނިވަންކަމަކީ އެއީ އެވެ. ފޮޓޯ ނެގުން ޖިނާއީ ކުށަކަށް ހަދައިގެން އުޅުމަކީ ސަރުކާރުން ލަދުގަންނަންޖެހޭ ކަމެކެވެ. ތަޖުރިބާކާރުން ވިދާޅުވާ ގޮތަށް މިހާރު އަރު ތެރޭގައި މި ލަނީ ޑިކްޓޭޓާޝިޕްގެ ރަހަ އެވެ.