ވެލާގެ ހަޔާތުބުރުގެ ފުރިހަމަ ތަސްވީރެކެވެ. ބިހުގެ ތޮށިގަނޑު ފަޅައިލާ ނުކުމެ ވެލިގަނޑުން މައްޗަށް، ބޯ ދޫކޮށްލާން އެ ސޮރުމެން އުޅޭ ގޮތުން ތަސްވީރު ފެށެ އެވެ. ހުދު ސާފު ތުނޑިމަތީން، ދޮންވެލި ހިމުން ވެލިތަކުގައި ހިރެމުން، ދިރެމުން، ފިރެމުން ވެލާތައް މިސްރާބު ޖަހަނީ މޫދާ ދިމާއަށެވެ.

ދިޔަރެސްމަތީން ރާޅުފަށަށް މެކެމުން، ބީހެމުން، ގެނބެމުން ގުންޑޮޅިއަށް ފީނައިގަންނަ މަންޒަރާ އެކު ދެން ފެންނަނީ ލޮނުގަނޑުމަތީން ބޯދެމުން ނޭވާ ބޭރުކުރަމުން ދިރިއުޅުމުގެ ދަތުރުގައި ކުރިއަށްދާ މަންޒަރެވެ. ވިލުގައި ފަތަމުން، ފަޅާއި ކަނޑުން މުއްތި ކުރަމުން، ދުނިޔެވީ ތޮބީއަތުގައި އެ ސޮރުގެ ދިރިއުޅުމުގެ ފަސްލު ގުނަމުން ގޮސް، އެންމެފަހުން ގަތްވަޅަށް ބިސްއަޅާން މިސްރާބު ޖަހަ އެވެ. ހިމާޔަތާއި ރައްކާތެރިކަމުގެ މަންޒިލެއްކަމުގައި ދެކިގެންނެވެ. އެ ހިމާޔަތުގެ މަންޒިލަކީ އެ ސޮރުގެ އުފަން ފަސްގަނޑު ކަމުގައި ގަބޫލުކޮށްގެންނެވެ.

އާއެކެވެ. ވެލާގެ މަންޒިލެއްގެ ގޮތުގައި، ރަށުގެ މަރުކާގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅައި ހއ. މޮޅަދޫން ވަނީ މުޅި ރާއްޖެއަށް ރީތި ފަންނުވެރި މަސައްކަތެއް މި އީދުގެ ތެރޭގައި ދޫކޮށްލައިފަ އެވެ. ކައުންސިލްގެ ހިޔާލާއި ހއ. އިހަވަންދޫ ހަސަން މާހިރުގެ ފަންނުވެރި މަސައްކަތްތައް ދައްކުވައިދޭ އެ ރަށުގެ މޮނިއުމަންޓަކީ ސީދާ ކައުންސިލުގެ އިސްނެގުމެކެވެ.

ހއ. މޮޅަދޫ ކައުންސިލުން އެ ރަށް އިޝްތިހާރުކުރަމުން ދަނީ "އަންނާށޭ މޮޅަދޫ"ގެ ގޮތުގަ އެވެ. މި ދެ ވާހަކަ މަހައިލުމުން ބުނެދެނީ މާނަފުން ރީތި ވާހަކައެކެވެ. ވެލާ ބިސްއަޅަން އަރާ ތުނޑި ދެކިލާ އެ ހިތްގައިމު މާހައުލުގައި ޗުއްޓީ ހޭދަކޮށްލާން ބޭނުން ކޮންމެ މީހަކަށް ކައުންސިލުން ދޭ ދައުވަތަކީ ހަމަ "އަންނާށޭ މޮޅަދޫ" އެވެ.

"ޢީދުގެ ޕްރޮގުރާމުތައް އިޝްތިހާރު ކުރުމަށް އަޅުގަނޑުމެން ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ހާއްސަ ޕްރޮމޯޝަނަލް ޕްރޮގުރާމެއް އަންނާށޭ މޮޅަދޫ، އެއީ." މޮޅަދޫ ކައުންސިލްގެ ރައީސް މުހައްމަދު ސިނާދު ހިއްސާކުރެއްވިއެވެ.

ރައީސްގެ ވާހަކައިން އެނގުނު ގޮތުގައި އެ ޝިއާރަކީ ކައުންސިލުން ރަށް ޕްރޮމޯޓްކޮށް، އެ ރަށަށް މީހުން ޝައުގުވެރިކުރުވުމާއި ރަށް އިޝްތިހާރު ކުރުމަށް ކުރިއަށް އޮތް ތަނުގައި ބޭނުންކުރާނެ މަރުކާއެކެވެ. ދޭސީންނަށާއި ބިދޭސީންނާއި ދަތުރުވެރިންނާއި ފަތުރުވެރިންނަށް ވެސް އެ ރަށުން ދިއްކޮށްލާނެ ފަންވަތަކީ "އަންނާށޭ މޮޅަދޫ" އެވެ.

"އަންނާށޭ މޮޅަދޫ" އެ ނަމުގައި ކައުންސިލުން ވަނީ އީދުގެ ޕްރޮގުރާމުތައް އާއްމުންނާ ހަމައަށް ގެނެސްދިނުމަށް ހާއްސަ ތިން ޕްރޮގުރާމެއް ތައްޔާރުކޮށް ކައުންސިލްގެ ފޭސްބުކު ޕޭޖުގައި އާއްމުކޮށްފަ އެވެ. ރަށުގެ ހުނަރުވެރި ޒުވާން ފަންނުވެރިން ހުށަހަޅައިދިން ކޮންމެ ޕްރޮގުރާމެއްގައި ވެސް ކިޔައިދެނީ މޮޅަދޫގެ ގަދީމީ ސަގާފަތާއި އާދަކާދައިގެ ވާހަކަތަކެވެ. ދައްކުވައިދެނީ މޮޅަދޫގެ ހިތްގައިމު ސާފު ރީތި ވެށްޓެވެ. ވަކީން ހާއްސަކޮށް އީދާ ގުޅޭ ގޮތުން ކުރެވޭ ހާއްސަ ކަންކަމުގެ ވާހަކަ އެވެ.

"އަސްލު ބޭނުންވަނީ ރަށުގެ ގުދުރަތީ ވެށި އާއްމުންނާ ހަމައަށް ދައްކުވައިދޭން. ރަށުގައި ހުރި މިފަދަ އާދަޔާ ޚިލާފު މަންޒަރުތައް ރަށަށް ނާންނަ މީހުންނަށް ތަސްވީރުކޮށްދޭން. ކޮންމެ ޕްރޮގުރާމެއް ވެސް ނަގައިފަވާނީ ރަށުގެ ޚާއްޞަ ލޮކޭޝަންތަކުގައި. ފުރަތަމަ ޕްރޮގުރާމު ތުނޑިއަށްދާ ބޮޑު މަގުގަ. ދެވަނަ ޕްރޮގުރާމު ބަނދަރުގަ. ތިންވަނަ ޕްރޮގުރާމު އީކޯ ޕާކުގަ." ޕްރޮގުރާމުތައް އުފެއްދުމުގެ ފަހަތުގައި ހުންނެވި، ޕްރޮގުރާމްގެ ޕޮރޮޑިއުސަރު، އެ ރަށު ކައުންސިލްގެ ނައިބު ރައީސް، އަޙްމަދު ސިޔާމު ވިދާޅުވި އެވެ.

ނައިބު ރައީސްގެ ވާހަކަތަކުން ސާފުވީ އެ ރަށުގައި އާދަޔާ ޚިލާފު ތަފާތު ތަންތަން ހުރިކަމެވެ. މިގޮތުން، ރަށުގެ ބޮޑު މަގުގެ އިތުރުން، އީކޯ ޕާކާއި ދެކުނުކޮޅު ތުނޑި އަދި އުތުރު ކޮޅު ތުނޑި އެއީ ފާހަގަކޮށްލެވޭ ޤުދުރަތީ ވެށިތަކެވެ. މީގެއިތުރުން، ރަށުގެ މުއްސަނދި ސަގާފަތާއި ދިވެހިންގެ އަސްލު ސިފަތަކާއި ދިރިއުޅުމުގެ އާދަކާދަތައް އިހަވަންދިއްޕޮޅުން އެންމެ ފުރިހަމައަށް އޭގެ އަސްލު ސިފައިގައި ފެންނާނެ އެއް ވެށްޓަކީ ސީދާ މޮޅަދޫ ކަމަށް ފާހަގަކުރެއްވި އެވެ.

ރަށުގެ މޫނުމަތީގައިވާ މޮނިއުމަންޓުން ދައްކުވައިދެނީ، އާއްމު ގޮތެއްގައި ބިސްއަޅާން ވެލާ އަރާ ތުނޑިކަމުގައިވާ ދެކުނު ކޮޅު ތުނޑީގެ މަންޒަރެވެ. އެ ތުނޑީގެ ހާއްސަ ސިފަތަކުގެ ތެރެއިން އެއް ސިފަ އެވެ. ވެލާ އާލާވުމަށް އެ ތުނޑި ކުޅެދޭ ދައުރެވެ.

"ތުނޑިތައް މިއީ މޫސުމާ ގުޅިގެން އަޅައި ވޮޑޭ ތަންތަން. އެއީ ހަމަ އެ ތުނޑީގެ ހާއްސަ ސިފައެއް. ވެލާ ބިސްއަޅާން އާއްމުކޮށް އަރާނީ ދެކުނުކޮޅު ތުނޑިއަށް. މަދުން ނަމަވެސް އުތުރުކޮޅު ތުނޑިއަށް ވެސް އަރާނެ." ނައިބު ރައީސް ހިއްސާކުރެއްވި އެވެ.

ނައިބު ރައީސްގެ ވާހަކަތަކަށް ރައީސްގެ ވާހަކަތައް އިތުރުކޮށްލައްވަމުން މޮނިއުމަންޓާ ވެލައާ ގުޅުވި ސަބަބު ކިޔައިދެއްވި އެވެ.

"މިއީ މި ރަށުގެ އެންމެ ހާއްސަ ސިފައަކީ. ހިތްގައިމު ރީތި ތުނޑިތައް ލިބިފައިވުން. އެ ވެސް ވެލާ ޝައުޤުވެރިވާ ކަހަލަ ސިފަތަކާ އެކު. ވެލާ ޝައުގުވެރިވާ ސަބަބެއް ފަޅުތެރޭގައި މޫދުވިނަ ހުރުން. ފަސޭހައިން ކާނާ ލިބުން. އެ ސޮރުމެން އާލާވުމަށް ފަހި ވެށްޓެއް ލިބުން." ރަށު ކައުންސިލްގެ ރައީސް ކިޔައިދެއްވި އެވެ.

މޮޅަދުއަކީ ގުދުރަތީ ގޮތުން ބޮޑު ބިމެއް ލިބިފައިވާ ފެހިކަން ގަދަ ވެށްޓަކާއި ތިލަ ފަޅެއް ލިބިފައިވާ، ގުދުރަތީ މުއްސަނދިކަމުގެ މަކާނެކެވެ. އެ ރަށު ފަޅުގައި ފީނައިލުމުން ވެސް އެކި އުމުރުގެ ވެލާ، ކަހަނބު ފެންނާނެ އެވެ. ރަށުގެ ދެކުނު ކޮޅު ތުނޑީގެ ފަޅާއި ރަށުގެ އުތުރުން އިންވެގެން އޮތް ގާމަތި ކުޅުދޫގެ ވިލަށް ފީނައިލާ ކޮންމެ ދިމާއަކުން ވެލާގެ ހަރަކާތްތައް ފެނުމުގެ ފުރުސަތު އަބަދުވެސް އޮވެ އެވެ.

"ފީނައިލާ ކޮންމެ ފަހަރަކު މަދުވެގެން ދިހަބާރަ ވެލާ ފެންނާނެ. ބައެއް ފަހަރަށް ވިއްސަކަށް ވެލާ ވެސް ފެނިދާނެ. އެކި އުމުރުގެ ވެލާ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ވިސްނުމެއް ވެލާ ޖަމާވާނެ ޚާއްޞަ ގޮތެއް ހެދުމަށްފަހު ވެލާ ޕޮއިންޓެއް ފަޅު ތެރޭގައި ގާއިމުކުރުން. އޭރުން ރަށަށް ޒިޔާރަތްކުރާ ފަތުރުވެރިންނަށް ވެލައާ އެކު ފޮޓޯނެގޭނެ މަގުފަހިވާނެ." ނައިބު ރައީސްގެ ވިސްނުން ހިއްސާކޮށްދެއްވިއެވެ.

ރަށު ކައުންސިލްގެ ވިސްނުން މުޅީން ވެސް ހުރީ ރަށުގެ މަރުކާގެ ގޮތުގައި ބޭނުންކުރާ ވެލާގެ އައިކަން ނުވަތަ ސިއްކަގެ އެހީގައި ފަތުރުވެރިކަމަށް ތަފާތު ޕްރޮޑަކުޓު ވިއްކޭނެ ގޮތްތައް ފަހިކުރުމެވެ.

ރަށުގެ މަރުކާގެ ގޮތުގައި ވެލާ ބޭނުންކުރުމުގެ އެހެން ބޭނުންމެއް ވެސް އޮބައޮތެވެ. ވެލާ ކަހަނބަކީ ރާއްޖޭގައި ހިމާޔަތްކޮށްފައިވާ އެއްޗަކަށް ވެފައި އެކަން ޕްރޮމޯޓްކުރުމަކީ ވެސް ކައުންސިލްގެ އަމާޒެކެވެ. ބޭނުމެކެވެ. އަދި ވެލާ ހިމާޔަތްކުރުމަށް ކުރެވޭ ކަންކަމުގައި މޮޅަދޫން ނަމޫނާ ދެއްކުމަކީ ވެސް ކައުންސިލްގެ އަމާޒެކެވެ.

"އަޅުގަނޑުމެންގެ އަމާޒެއް ރަށަށް ފަތުރުވެރިކަން ތައާރަފުކުރުން. މި ރަށުގައި މިހުރި ތަފާތު ސިފަތައް ފަތުރުވެރިންނަށް ވިއްކުން. ހާއްސަކޮށް ތުނޑިއާއި ވެލާގެ ދިރިއުޅުން. އެކަމުގެ އެންމެ ފުރަތަމަ މަސައްކަތްތައް މިހާރު ފެށިގެން މިދަނީ. ބުރޭންޑެއް އުފަންކުރުވުން. އެއަށްފަހު ރަށް އިޝްތިހާރުކުރާނެ ޓައިޓަލްއެއް އުފެއްދުން. އެ ކަން މަޑުމަޑުން މި ކުރިއަށް ގެންދަނީ." ކައުންސިލްގެ ރައީސް ވިދާޅުވި އެވެ.

ކައުންސިލްގެ ރައީސް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އާބާދީ މަދުވުމާ އެކު ވަސީލަތްތައް ހޯދުމަށާއި ބޭނުންވާ ބާރުމިނުގައި ކަންކަން ކުރުމަށް ބަޖެޓުގެ ތާށިކަން އެ ކައުންސިލަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ކުރިމަތިވެފައިވެ އެވެ. ހިޔާލުތަކެއް، ތަސައްވަރުތަކެއް ހުރި ނަމަވެސް އަދި ގުދުރަތީ ގޮތުން ރީތި ފުރިހަމަ ވެށްޓެއް ލިބިފައި ވިޔަސް، ފަތުރުވެރިކަމަށް ރަށް ހުޅުވާލުމުގައި ވެސް ދަތިތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ.

"ވިޔަފާރިވެރިން މަދުވުން. އިންވެސްޓުކުރުމަށް ޝައުގުވެރިކަން އުފެއްދުމަށް ބޭނުންވާ މާލީ ތަނަވަސްކަން ނެތުން. ވަކީން ހާއްސަކޮށް އިންވެސްޓަރުން ހޯދުމަށް ބޭނުންވާ ފަންނީ ކަންކަމާއި މަސައްކަތްތަކަށް ހަރަދު ކުރެވޭނެ މަގުތައް ފަހިވެފައި ނެތުމަކީ މި މަސައްކަތްތަކުގައި ހުރި ގޮންޖެހުންތައް." ކައުންސިލްގެ ރައީސް ވިދާޅުވެދެއްވި އެވެ.

މި ގޮންޖެހުންތައް މި ގޮތަށް ހުރި ނަމަވެސް، ކައުންސިލާ ގުޅިގެން ފަތުރުވެރިކަމުގެ މަސައްކަތްތައް ކުރިއަށް ގެންދާނެ ފަރާތްތަކެއް ވާނަމަ އެކަމަށް އެ ކައުންސިލުން މަރުހަބާ ކިޔާނެ ކަމަށް ވެސް ކައުންސިލްގެ ރައީސް ވިދާޅުވި އެވެ. މިހާރު ވެސް އެފަދަ ފުރުސަތުތަކަށް ބައެއް އިންވެސްޓަރުން ޝައުގުވެރިކަން ފާޅުކުރަމުންދާ ކަމަށް ވެސް ރައީސް ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ.

ރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި ތިއްބެވި ވިޔަފާރިވެރީންނަށް މޮޅަދޫން ދެނީ ހުޅުވާލައިފައިވާ ދައުވަތެކެވެ. ފަތުރުވެރިކަމަށް އިންވެސްޓުކޮށް ސިޓީ ހޮޓާތައް އެޅުމަށް އެ ރަށުގެ ލޭންޑްޔޫސް ޕްލޭންގައި ވަނީ ބިންތައް ވެސް ހާއްސަކޮށްފަ އެވެ. މި އަހަރުގެ ޑިސެންބަރު މަހުގެ ކުރިން އެކަމަށް ވާންޖެހޭ ހުރިހާ ތައްޔާރީތަކެއް ވުމަށް މޮޅަދޫން ވަނީ ފޫގަޅައިފަ އެވެ.

ހއ. މޮޅަދޫ ބަނދަރުމަތީގައި ހުންނަ ވެލާ މޮނިއުމެންޓް: މިއީ ރަށް ޕްރޮމޯޓުކުރުމާއި ވެލޭ ހިމާޔަތްކުރުމާ ގުޅޭ މޮނިއުމަންޓެއް ---

ކައުންސިލުން ހުޅުވާލާ ދައުވަތަށް އިޖާބަ ދެއްވާން ބޭނުން ކޮންމެ ވިޔަފާރިވެރިއަކަށް މިހާރު ވެސް ކައުންސިލާ ގުޅައިގެން އެކަންކަމުގެ މައުލޫމާތު ސާފުކުރެވޭނެ ކަމަށް ރައީސް ވިދާޅުވި އެވެ.

"މޮޅަދޫގައި އިންވެސްޓް ކުރާންވީ މައިގަނޑު ސަބަބަކީ، ރަށުގެ އަމާންވެށި، ހިތްގައިމު މާހައުލު، ރަށުގެ ރައްޔިތުންގެ އެއްބައިވަންތަކަން އަދި ދިވެހީ ދިރިއުޅުމާއި ރަށުގެ ޒަމާންވީ އާދަކާދައާއި ސަގާފަތް ވިއްކުމުގެ ފުރުސަތު އޮތުން." މޮޅަދުއަށް އިންވެސްޓުކުރާންވީ ސަބަބު ރައީސް ވިދާޅުވެދެއްވި އެވެ.

"އަންނާށޭ މޮޅަދޫ" މި ސިލްސިލާގެ ފުރަތަމަ ސީޒަން ހާއްސަކޮށްފައިވަނީ އީދަށް ކަމަށްވީ ނަމަވެސް، އެ ސިލްސިލާގެ އިތުރު ސީޒަނެއް ތައްޔާރުކުރުމުގެ ވިސްނުން ގެންގުޅޭ ކަމަށް އެ ސިލްސިލާގެ ޕްރޮޑިއުސަރު ކައުންސިލްގެ ނައިބު ރައީސް އަހުމަދު ސިޔާމު ވިދާޅުވިއެވެ.

މޮޅަދުއަކީ ހުނަރުވެރި ރައްޔިތުން ތަކެއް ދިރިއުޅެމުންދާ، ކުރިއަށް ދިޔުމުގެ ވިސްނުމުގައި މަސައްކަތްކުރައްވާ ބަޔަކު ދިރިއުޅޭ ރަށެއްކަން "އަންނާށޭ މޮޅަދޫ"ގެ ތިން ޕްރޮގުރާމުން ހާމަވެ އެވެ. އަދި ރާއްޖޭގައި މިވަގުތު އޮތް އެންމެ ޒުވާން މެންބަރުން ތަމުސީލުކުރަމުންދާ ކައުންސިލްގެ ވިސްނުމުން އުދަވަނީ ވެސް ޒުވާން ހިޔާލުތަކެވެ. ޒުވާންކަމުގެ ރޫހާއި ވަތަނީ ލޯތްބެވެ.

މޮޅަދޫ ކައުންސިލުން މި އެންމެ ފުރަތަމަ ދައުވަތު މި ދިނީ ދޭސީންނަށެވެ. ދިވެހީންނަށެވެ. އެއީ މޮޅަދޫގެ ޢީދު ކުޅިވަރުގެ ހަރަކާތްތަކުގައި ބައިވެރިވާށެވެ. އިންވެސްޓުކުރުމުގެ ފުރުސަތަށެވެ. ވެލާ ބިސްއަޅަން އަރާ ތުނޑީގެ ރަމުޒު، އެ ރަށުގެ ޝަރަފު ދެކިލަން ދާށެވެ. މޮޅަދޫގެ ޚާއްޞަ ސިފަތަކާއި ރައްޔިތުންގެ އެއްބައިވަންތަކަމާއި އެކުވެރިކަން ތަޖުރިބާ ކޮށްލާށެވެ.

މާދަމާއަށް މޮޅަދޫ ދުރުމި އަޅަމުންދަނީ ފަތުރުވެރިކަމުގެ މަންޒިލަކަށް އެ ރަށް ބަދަލުކޮށްލުމަށެވެ. ފަތުރުވެރީން ގާތުގައި ވެސް މޮޅަދޫން ބުނަނީ ބިސްއަޅަން ވެލާ އަރާ ތުނޑި ދެކިލަން "އަންނާށޭ މޮޅަދޫ"އެވެ.