ބްރިޖާއި ހައިވޭ ފަަދަ ތަންތަނުން ޓޯލް ފީއެއް ނަގަން ނިންމައި ރޭ އެކަން އިއުލާނު ކުރުމަށްފަހު އާންމުންގެ ފާޑުކިޔުން އެކަމަށް އަމާޒުވުމުން ބްރިޖުން ދަތުރު ކުރާ ފަރާތްތަކުގެ އަތުން ފީއެއް ނެގުމަކީ ރައީސް ޑރ. މުހައްމަދު މުއިއްޒުގެ ސިޔާސަތެއް ނޫން ކަމަށް އެމަނިކުފާނު ވިދާޅުވި ނަމަވެސް ޓްރާންސްޕޯޓް މިނިސްޓްރީގެ އެ ނިންމުމަށް އެމަނިކުފާނު ރުހުން ދެއްވާފައިވާ ކަން އެނގިއްޖެ އެވެ.

އެކްސްގައި ރައީސް ދާދި ދެންމެއަކު ކުރެއްވި ޕޯސްޓެއްގައި ވިދާޅުވީ "ބްރިޖް އިން ޓޯލް ނެގުމަކީ އަޅުގަނޑު ގެ ސިޔާސަތެއް ނޫން" ކަމަށާއި ރޭ "މާލެފަހި" ޕްލޭންގެ ދަށުން އިއުލާނު ކުރީ "ޓޯލް ނެގުމާމެދު ދިރާސާއެއް ކުރުމަށް" ކަމަށެވެ.

އަދި, އެ ޕްރޮގުރާމުގެ ދަށުން އެކަން "ހިމަނާފައިވަނީ ފަންނީ ލެވެލްގައި އެކަމުގެ ލަފާ އަޅުގަނޑަށް އެރުވުމުގެ ނިޔަތުގައި" ކަމަށް ރައީސްގެ ޕޯސްޓުގައި ވިދާޅުވެފައިވެ އެވެ.

ރައީސް އެހެން ވިދާޅުވި ނަމަވެސް ބްރިޖާއި ހައިވޭތަކުން ޓޯލް ފީ ނެގުމަށް ސަރުކާރުން ނިންމާފައިވާކަން އިއުލާނު ކުރީ ރޭ އެމަނިކުފާނުގެ އަތްޕުޅުން އިފުތިތާހު ކޮށްދެއްވި މާލެފަހި ޕްރޮގުރާމުގެ ދަށުން ކުރަން ނިންމާފައިވާ ކަންތައްތަކުގެ ތެރޭގަ އެވެ.

"މާލެފަހި" ޕްރޮގުރާމު ރައީސް އިފުތިތާހު ކޮށްދެއްވި ވަގުތު އެ ޕްރޮގުރާމާ ގުޅޭގޮތުން ތައްޔާރުކޮށް ދަރުބާރުގޭގައި އެޅުވި ކުރު ރިޕޯޓުގައި ބުނީ "މާލެފަހި ޕްރޮގުރާމަކީ ގްރޭޓާ މާލެ ސަރަހައްދުގައި މަގުތަކުގައި ދުއްވާ އުޅަނދުތައް ގިނަވުމުގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވެފައިވާ ތޮއްޖެހުމުގެ މައްސަލައަށް ހައްލެއް ހޯދުމަށް ސަރުކާރުން ފަށާ ހާއްސަ ޕްރޮގުރާމެއް" ކަމަށެވެ.

އަދި އެ ޕްރޮގުރާމަކީ "މިނިސްޓަރީ އޮފް ޓްރާސްޕޯޓު އެންޑް ސިވިލް އޭވިއޭޝަނުން ވަޒީރުންގެ މަޖިލީހަށް މާލެފަހި ކަރުދާސް ހުށަހެޅުމުން މި ކަރުދާހާ ގުޅޭގޮތުން 23 ޖޫން 2024 ވަނަ ދުވަހު ބޭއްވި ވަޒީރުންގެ މަޖިލީހުގެ ޖަލްސާގައި މަޝްވަރާ ކުރެއްވުމަށްފަހު ދެއްވާފައިވާ ލަފާފުޅުތަކާ އެއްގޮތަށް މި ޕްރޮގުްރާމް ތަންފީޒު ކުރެއްވުމަށް ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑރ. މުހައްމަދު މުއިއްޒު ވަނީ ނިންމަވައިފައި،" ކަމަށް އެ ރިޕޯޓުގައި ބުންޏެވެ.

އެއަށްފަހު އެ ޕްރޮގުރާމުގެ ދަށުން ކުރަން ނިންމާފައިވާ ކަންކަން އިއުލާނު ކުރަމުން ގޮސް "ބްރިޖާއި ހައިވޭ ފަދަ ތަންތަނަށް ޓޯލް ފީއެއް ތައާރަފު ކުރުމަކީ ވެސް މި ޕްލޭންގެ ދަށުން ކުރަން ނިންމާފައިވާ ވަރަށް މުހިންމު މަސައްކަތެއް" ކަމަށް އެ ރިޕޯޓުގައި އިއުލާނު ކުރި އެވެ.

ބްރިޖާއި ހައިވޭ ފަދަ ތަންތަން ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި ބެލެހެއްޓުމަށް ކަމާ ގުޅުންހުރި ދައުލަތުގެ ހުރިހާ އިދާރާތަކާއި މަޝްވަރާ ކުރުމަށްފަހު ޓޯލް ފީއެއް ކަނޑައަޅައި ތަންފީޒު ކުރުމުގެ ނިޒާމެއް ގާއިމު ކުރުމާ ގުޅޭގޮތުން ހަދަންޖެހޭ ދިރާސާތައް ހެދުމުގެ މަސައްކަތް ކުރިއަށް އޮތް އޯގަސްޓު މަހުގެ ތެރޭގައި ފެށޭނެ ކަމަށް ވެސް ރޭގެ ރަސްމިއްޔާތުގައި އިއުލާނު ކުރި އެވެ.

އެތައް ބައެއްގެ ކުރިމަތީގައި، ލައިވް ޓީވީން ދައްކަމުން ދިޔަ އެ ރަސްމިއްޔާތުގައި ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ޓްރާންސްޕޯޓު މިނިސްޓަރު، މުހައްމަދު އަމީން ވެސް ވަނީ "މާލެފަހި ޕްރޮގުރާމަކީ އިއްޒަތްތެރި ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑޮކްޓަރ މުހައްމަދު މުއިއްޒުގެ އިސްނެންގެވުމުގެ މަތިން އެމަނިކުފާނުގެ ހާއްސަ އިރުޝާދާއެކީ ފަރުމާ ކުރެވުނު ޕްރޮގުރާމެއް،" ކަމަށެވެ. އެ ޕްރޮގްރާމާ ގުޅިގެން މިނިސްޓްރީން ތައްޔާރުކޮށްފައިވާ ބުކްލެޓުގައި ވެސް ލިޔެފައި ވަނީ އެހެންނެވެ.

އެ ހުރިހާ ވާހަތަކެއް ދޮގު ކުރައްވައި ރައީސް މިއަދު ކުރެއްވި ޕޯސްޓުގައި ވެސް ޓޯލްއެއް ނުނަގާނެ ކަމަށް ވިދާޅެއް ނުވެ އެވެ. ވިދާޅުވީ "ރައްޔިތުންގެ އިގުތިސާދީ ހާލަތު އެކަށީގެންވާ ފެންވަރަކަށް މަތިވުމުގެ ކުރިން ޓޯލް ނަގަން ނުފަށާނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަން އަރުވަން،" ކަމަށެވެ.

ވާހަކަ ބަދަލު ކުރީ ފާޑުކިޔުން އަމާޒުވުމުން

ޕީޕީއެމް ޕީއެންސީގެ ވެރިކަމެއްގައި ސިނަމާލެ ބްރިޖު ބޭނުން ކުރާ ފަރާތްތަކުގެ އަތުން ފީއެއް ނަގާނެ ކަމަށް ރިޔާސީ އިންތިހާބުގެ ކެމްޕޭނު ދުވަސްވަރު އޭރުގެ ސަރުކާރަށް ތާއީދު ކުރާ ފަރާތްތަކުން ތުހުމަތު ކުރި އެވެ.

ނަމަވެސް ރައީސް މުއިއްޒު އެ ތުހުމަތުތައް އޭރު ދޮގު ކުރެއްވި އެވެ. މިދިޔަ އަހަރު ރިޔާސީ އިންތިހާބުގެ ފުރަތަމަ ބުރުގެ ވޯޓުލުމަށް ގާތްވެފައި ވަނިކޮށް، އޯގަސްޓު 29، 2023 ވަނަ ދުވަހު، ޕީއެންސީގެ ރިޔާސީ ކެންޑިޑޭޓު، މިހާރުގެ ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާ ޑރ. މުހައްމަދު މުއިއްޒު އެކްސްގައި ކުރެއްވި ޕޯސްޓެއްގައި ވިދާޅުވީ "އަޅުގަނޑުމެންގެ ވެރިކަމެއްގައި ސިނަމާލެ ބްރިޖު ބޭނުންކުރާ ރައްޔިތުން އަތުން ފީ ނަގަން ނިންމާފައިވާ ކަމަށް ފަތުރަމުންދަނީ ކަނޑައެޅިގެން ދޮގު ހަބަރެއް" ކަމަށެވެ. އަދި "ދޮގު ބުހުތާނު ވާހަކަތައް ފެތުރުމަކީ ޒިންމާދާރުކަން ކުޑަ، ނާތަހުޒީބު އަމަލެއް" ކަމަށް ވެސް އެ ޕޯސްޓުގައި ރައީސް ވިދާޅުވެފައިވެ އެވެ.

ބުރިޖުން ޓޯލް ފީއެއް ނެގުމަށް ސަރުކާރުން ނިންމުމުން ރައީސްގެ ކުރީގެ ޕޯސްޓު ޝެއާކޮށް އާންމުން ދިޔައީ ސޯޝަލްމީޑިއާގައި ވަރަށް ބޮޑަށް ނުރުހުން ފާޅުކޮށް ސަރުކާރަށާއި ރައީސަށް ފާޑުކިޔަމުންނެވެ. ބައެއް ފަރާތްތަކުން ޓޯލް ނެގުމަށް ތާއިދުކޮށް ވެސް ވާހަކަ ދެއްކި އެވެ.

އެހެންނަމަވެސް, ގިނަ މީހުންގެ ނުރުހުން އަމާޒުވީ އެފަދަ ފީއެއް ނުނަގާނެ ކަމަށް އާންމުކޮށް ވައުދުވުމަށް ފަހު ވެރިކަމަށް ވަޑައިގެން ގިނަ ދުވަސްތަކެއް ނުވަނީސް އެ ފީ ނަގަން ނިންމައި ރައީސްގެ ސަރުކާރުން އެކަން އިއުލާނު ކުރުމުންނެވެ.

ސޯޝަލް މީޑިއާގައި އާންމުން ބުނަމުން ދިޔައީ ރައީސް މުއިއްޒު ވައުދާ ހިލާފުވެފައިވާ ކަމަށާއި ސިޔާސީ މުވައްޒަފުންނަށް މުސާރަ ދިނުމަށް މިފަދަ ފީއެއް ނަގަން ފެށުން ބަލައެއް ނުގަނެވޭ ކަމަށެވެ.

"ސަސްޕެންޑު ކޮށްފައި ގޭގައި ބައިތިއްބައިގެން ބަރާބަރަށް މުސާރަ ދޭ ޑެޕިއުޓީ މިނިސްޓަރުން ކަނޑާލަބަލަ ފުރަތަމަ މޮޔަނުވެ،" ޝުއޫރު ފާޅުކުރަމުން މީހަކު ބުންޏެވެ

އެކަމާ ގުޅިގެން އަނެއް ބަޔަކު ބުނަމުން ދިޔައީ ރައީސް މުއިއްޒު ވެރިކަން ހޯއްދެވީ މުޅިން އޮޅުވައިލައްވައިގެން ކަމަށެވެ. އަދި އެއީ ނާތަހުޒީބު އަމަލެއް ކަމަށް ވެސް އެމީހުން ސިފަކޮށްފައިވެ އެވެ.

"ދޮގު ބުހުތާނު ވާހަކަތައް ފަތުރައިގެން ވެރިކަން ހޯދުމަކީ ނާތަހުޒީބު އަމަލެއް،" ޝުއޫރު ފާޅުކޮށް މީހަކު ބުންޏެވެ.

ޓޯލް ފީ ނެގުމަކީ ރައީސް މުއިއްޒުގެ ސިޔާސަތެއް ނޫން ކަމަށް ވިދާޅުވެ އެކްސްގައި ޕޯސްޓު ކުރެއްވީ ފާޑުކިޔުންތައް އިންތިހާއަށް އަމާޒުވާން ފެށުމުންނެވެ.

ހައުސިން މިނިސްޓަރުކަމުގައި ހުންނެވިއިރު ވެސް މިއީ ރައީސް މުއިއްޒުގެ ސިޔާސަތު

މީގެ ހަތް އަހަރު ކުރިން ސިނަމާލެ ބުރިޖު ނިންމުމުގެ މަސައްކަތްތައް ކުރިއަށްދިޔައިރު އޭރު ހައުސިން މިނިސްޓަރެއްގެ ގޮތުގައި ރައީސް މުއިއްޒު ހުންނެވިއިރު ވެސް ބްރިޖުން ޓޯލް ފީއެއް ނެގުމުގެ މަސައްކަތް ކުރި އެވެ. އޭރު ޓޯލް ފީއެއް ނަގަން ނިންމީ ޓޯލް ސްޓޭޝަންތަކެއް ބަހައްޓައިގެން އޮޓޮމެޓިކް ނިޒާމެއްގެ ތެރެއިންނެވެ.

ޖެނުއަރީ 18، 2024 ގައި ރައީސް މުއިއްޒު، ހައުސިން މިނިސްޓަރުގެ މަގާމުގައި ހުންނަވައި ޕީއެސްއެމްއަށް ދެއްވި އިންޓަވިއުއެއްގައި އެ ވާހަކަ ވަރަށް ތަފުސީލުކޮށް ދައްކަވައިފައިވެ އެވެ.

"ޓޯލް ނިޒާމް ހަރުކުރުމުގެ ކުރިން ވެހިކަލްތަކަށް ބޭނުންވާ ޑިވައިސް އެބަޖެހޭ ވެހިކަލް ދުއްވާ ފަރާތްތަކަށް ލިބޭނެގޮތް ހަދަން. ކުރިއަށް އޮތް ދޮޅު އަހަރެއްހާ ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އެއްކޮށް ފުރިހަމަ ކުރެވިގެންދާނެ. ބްރިޖް ނިމެންވާއިރަށް ކާރާއި، ސައިކަލާ، ޓްރަކް ދުއްވާ ފަރާތްތަކަށް އޮޓޮމެޓިކް ޓޯލް ނިޒާމްގެ ބޭނުން ހިފޭ ގޮތަށް ހުރިހާ ކަމެއް މަގުފަހި ކޮށްދޭނަން." ރައީސް މުއިއްޒު އޭރު ވިދާޅުވެފައިވެ އެވެ.

ޓޯލް ނިޒާމު ޑިޒައިންކޮށް ސިނަމާލެ ބުރިޖުގައި ގާއިމު ކުރުމަށް ހަވާލު ކުރީ ބުރިޖު އެޅުމުގެ މަސައްކަތް ކުރިއަށް ގެންދިޔަ ސީސީސީސީގެ ކޮންސަލްޓެންސީ ކުންފުންޏާ އެވެ.

"ޓްރެފިކް މަޑުނުކޮށް ކުރިއަށް ދެވޭ ގޮތަށް، އޮޓޮމެޓިކް އިލެކްޓްރޯނިކް ޓޯލް ނިޒާމެއް ޤާއިމްކުރަނީ. މިކަހަލަ ނިޒާމްތައް އެހެން ޤައުމުތަކުންވެސް ފެނޭ. ވެހިކަލް ތަކުގައި ބެހެއްޓިފައި ހުންނަ ޑިވައިސްއަކުން އޮޓޮމެޓިކަލީ ފީ ކެނޑިގެންދާނީ. " ރައީސް މުއިއްޒު އޭރު ވިދާޅުވެފައިވެ އެވެ.

ބްރިޖުގެ މަރާމާތަށް ބޮޑު ހޭދައެއް ހިނގާނެތީ، ބްރިޖު ބޭނުންކުރާ މީހުންގެ އަތުން ފީ ނަގާނެ ނިޒާމު ގާއިމުކުރަން، 2018 އަށް ލަފާކުރާ ދައުލަތުގެ ބަޖެޓުގައި 56 މިލިއަނަށް ވުރެ ގިނަ ރުފިޔާ ވެސް ހިމެނި އެވެ.

ނަމަވެސް ވެރިކަން ބަދަލުވުމާއެކު އަލަށް އުފެދުނު އެމްޑީޕީގެ ސަރުކާރުން ނިންމީ ބްރިޖުން ދަތުރު ކުރުމަކީ އަސާސީ ހިދުމަތެއް ކަމަށާއި އެތަނުން ޓޯލް ފީއެއް ނުނެގުމަށެވެ.