މަތީ ތައުލީމް ހާސިލް ކުރަން ކުދިން ސްކޮލާޝިޕްތަކުގައި އަދި ސްޓޫޑެންޓް ލޯނުގައި ރާއްޖެއިން ބޭރަށް ފުރައިގެންދަނީ ވަރަށް ފޮނި އުންމީދުތަކާއެކީ އެވެ. އެ ކުދިންގެ މައިންބަފައިން ވެސް ކުދިންގެ އަމިއްލަ ވަޒަނުން ފޮނުވާލަނީ އެއްވެސް ތަކުލީފެއް ދިމާނުވެ، ސަރުކާރުން އެ ކުދިންގެ ހުރިހާ ހަރަދެއް ބަލަހައްޓާނެ ކަމުގެ ފުރިހަމަ ޔަގީންކަމާއެކުގަ އެވެ.

ނަމަވެސް އޭގެ ތެރެއިން ގިނަ ކުދިންނަށް ހިތްހަމަޖެހިލައިގެން މިއަދު ތިބެވެން ނެތްކަމީ، އެ ކުދިންގެ ސިކުނޑިއަށް އިތުރު ބުރަކަމެއް ގެނުވާފައިވާ ކަމެކެވެ. އެއީ ސަރުކާރުން ކޮންމެ ހަ މަހުން ފޮނުވަން ޖެހޭ ފައިސާ އެ ކުދިންނަށް ނުލިބި ދިގުލައިގެންދާތީ އެވެ. އެ ބިރު އެ ކުދިންނަށް އޮތީ ފައިސާ ޖަމާކޮށްދޭން އެދުމުން، ޖަވާބެއް ނުލިބި މަހަކާ ގާތްވެފައިވާތީ އެވެ.

ސަރުކާރަށް ދިމާވެފައިވާ މާލީ ދަތިކަމުގެ ސަބަބުން ޑޮލަރު ތާށިވެފައިވާ ކަމަށް ސަރުކާރުން އެއްބަސްވެ އެވެ. ސީދާ ވެގެން އުޅޭ ގޮތެއްް ސާފުކޮށް ކިޔައެއް ނުދެ އެވެ. ބުނާ ހަމައެކަނި އެއްޗަކީ ވީހާވެސް އަވަހަށް ފައިސާ ޖަމާކޮށްދޭނެ ކަމެވެ. އެއީ އެ ކުދިން އެންމެ ބޭނުންވާ ޖަވާބަށް ނުވެ އެވެ. އެ ކުދިން ބޭނުންވަނީ ފައިސާ ސީދާ ޖަމާކޮށްދެވޭނެ ދުވަހެކެވެ.

ދަރިވަރުން ތިބީ ދުވަހުން ދުވަހަށް ކުރަން ޖެހޭ ހަރަދު ކުރާނެ ގޮތެއް ނެތިފައި

ސަރުކާރުން ބުނާ ގޮތުގައި ރާއްޖެއިން ބޭރު، ދުނިޔޭގެ އެކި ކަންކޮޅުގައި ސަރުކާރުގެ ހަރަދުގައި 2،163 ކުދިން ދަނީ ތައުލީމް ހާސިލް ކުރަމުންނެވެ. ކޮންމެ ފަހަރަކު ވެސް އެ ކުދިންނަށް ފައިސާ ޖަމާކުރަނީ އެކަމަށް އެދޭތާ 10 ވަރަކަށް ދުވަސް ފަހުންނެވެ. ނަމަވެސް މިފަހަރު މެއިލްއަށް ޖަވާބު ނުދޭ ބައެއް ކުދިން އެބަ ތިއްބެވެ. ބައެއް ކުދިންނަށް ފައިސާ ޖަމާވެފައި ވެސް އެބަ ހުއްޓެވެ.

ނަން ނުޖެހުމަށް ޝަރުތުކޮށް "އަދަދު" އާ ވާހަކަ ދެއްކި ކިޔަވާ ކުއްޖަކު ބުނީ ފައިސާ ޖަމާކޮށްދޭނެ ދުވަހެއް މިހާތަނަށް ވެސް ހަޔާ އެޑިއުކޭޝަނުން ބުނެފައި ނުވާ ކަމަށެވެ. އޭނާ ދިރިއުޅޭ އެ ގައުމުގައި ތިބި ދިވެހި ކިޔަވާ ކުދިން ތިބީ ފައިސާ ނުލިބިދާނެތީ ހާސްވެފައި ކަމަށް ވެސް އެ ދަރިވަރު ބުންޏެވެ.

"ފައިސާ ޖަމާކޮށްދޭން އެދި ކުރީބައިގައި އަބަދުވެސް ރިކުއެސްޓް ކުރަން. އެއީ ދުރާލައި މިކަން ނިންމާލަން ބޭނުންވާތީ. މިފަހަރު މިދަނީ ކުރި މެއިލްއަށް ވެސް ޖަވާބު ނުދީ މަހަކާ ގާތްވަމުން. އެ ފައިސާއަކީ އަހަރުމެން މިތަނުގައި އުޅޭ ލިވިން ކޮސްޓު. ކައިބޮއެ ހަދައި، ކުލި މި ދެއްކީ އެންމެ ފަހުން ލޯނެއް ނަގައިގެން،" ބޭރުގައި ކިޔަވަމުންދާ ކުއްޖަކު ބުންޏެވެ.

ދަރިވަރުން އެންމެ ކަންބޮޑުވާ ކަމަކީ، ފައިސާގެ މައްސަލަތަކުގައި ސަރުކާރުން ސާފުކޮށް ވާހަކަ ނުދެއްކުމެވެ. ދަރިވަރުންގެ "ނިކަމެތި ހާލަތު" ބަލައިނުގެން އެހެން މަންޒަރެއް ދައްކަން މަސައްކަތް ކުރުމެވެ.

"ފައިސާ ޖަމާކުރާނެ ދުވަހެއް ނޭގޭތީ ކަންބޮޑުވޭ. މިތަނުގައި ތިބި މީހުންނަށް މިތަނުގެ ހާލަތު އެނގޭނީ. މާގިނަ ދުވަހު މިހެން ދެން ނުތިބެވޭނެ. މަގުމަތިވީމަ ވެސް ބުނާނެކަންނޭގޭ މަގުމައްޗެއް ނުވެއޭ އަދި ރަނގަޅޭ. އުޅޭ ތަން ދޫކޮށްލަން ޖެހިއްޖެނަމަ ދެން އަނެއްކާ ތަނެއް ހޯދަން ވެސް އެހާ އުނދަގޫވާނެ. ހައްތަހާވެސް ހަރަދު ހިނގާނީ،" އެހެން ގައުމެއްގައި ކިޔަވަމުންދާ ކުއްޖަކު ބުންޏެވެ.

އޭޝިއާ ސަރަހައްދުގައި ކިޔަވަމުންދާ ކުދިންނަށް ފައިސާ ޖަމާކުރުން ލަސްވެގެން ކުޑަކޮށް ދަތިވި ނަމަވެސް، އެންމެ ބޮޑު ދަތިކަމެއް އަންނަނީ ޔޫރަޕުގައި ކިޔަވަމުންދާ ކުދިންނަށެވެ. އެއީ ޔޫރަޕުގައި ދުވަހުން ދުވަހަށް ހިނގާނެ ހަރަދު ބޮޑުވާނެތީ އެވެ. ފައިސާ ޖަމާނުކޮށްފިނަމަ މި މަސް ނިމެންވާއިރަށް ކުދިން ދިރިއުޅޭތަނުން ނިކުމެ، މަގުމަތިވުމުގެ ފުރުސަތު ވަރަށް ބޮޑެވެ.

ބުނަނީ ޑޮލަރު ތާށި ކަމަށް، ނަމަވެސް ލޯނަށް ޖަމާކުރަނީ ދިވެހި ރުފިޔާ

ސްޓޫޑެންޓު ލޯނަށް އަބަދުވެސް ހަޔާ އެޑިއުކޭޝަނުން ފައިސާ ޖަމާކޮށްދެނީ ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީ މެދުވެރިކޮށް ކުދިންގެ ބީއެމްއެލް އެކައުންޓުތަކަށެވެ. އެއީ ދިވެހި ރުފިޔާ އެވެ. ޑޮލަރެއް ނޫނެވެ. ނަމަވެސް ސްކޮލާޝިޕްގައި ކިޔަވަމުންދާ ކުދިންނަށް ޖަމާކޮށްދޭން ޖެހެނީ ޑޮލަރެވެ. އެހެން ކަމުން ސަރުކާރުގައި މިވަގުތު ޑޮލަރުގެ ތާށިކަން ހުރުމުން ޑޮލަރު ފޮނުވަން ދަތިތަކެއް ހުރެދާނެ ކަމަށް ގަބޫލު ކުރެވެ އެވެ.

ސްޓޫޑެންޓް ލޯނުގައި ކިޔަވަން ދާ ކުއްޖާގެ އެކައުންޓަށް ކޮންމެ އަހަރެއްގެ ޖެނުއަރީ މަހު މުޅި އަހަރަށް ދައްކަން ޖެހޭ ވަރަށް ކޯހަށް ދައްކަން ޖެހޭ ފައިސާ ޖަމާކުރެ އެވެ. އެއަށްފަހު ކޮންމެ ހަ މަހަކުން ކުދިންގެ "ސްޓައިޕެންޑް" ޖަމާކުރެ އެވެ. އެއީ ކުދިން ކޮންމެ ހަ މަހަކު ދިރިއުޅޭނެ ހަރަދެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ކެއުމާއި ބުއިން އަދި ކުލި ދެއްކުމުގެ ހަރަދު ވެސް ހިމެނެ އެވެ. އެހެން ކަމުން އެ ހަމަހަށްވާ ފައިސާ ހަމަވެ، އެ ކުދިންނަށް ކުރިއަށް އޮތް ހަ މަހަށް ބޭނުންވާ ފައިސާ ނުލިބުމުން ދިމާވާނެ ދަތި އަންދާޒާކޮށްލެވެ އެވެ.

އެ ފައިސާ ބީއެމްއެލްގެ އެކައުންޓަށް ޖަމާކުރުމުން، ޑޮލަރަށް ބަދަލު ކުރުމުގެ އިހުތިޔާރު އޮންނަނީ ކުދިންނަށެވެ. އެގޮތުން ކުދިން ބޭނުންވާނަމަ ބީއެމްއެލް މެދުވެރިކޮށް ދިރިއުޅޭ ގައުމެއްގެ ބޭންކަކަށް ޓެލެގްރާފް ޓްރާންސްފާ (ޓީޓީ) ކުރެވެ އެވެ. ބައެއް ކުދިން އެ ފައިސާ އަމިއްލައަށް ޑޮލަރަށް ބަދަލުކުރެ އެވެ. ރާއްޖޭގައި މިހާރު ޑޮލަރު ރޭޓު 18ރ. އަށްވުރެ މަތީގައި ހުރުމުން، އެ ކުދިންނަށް ޑޮލަރަށް ފައިސާ ބަދަލުކުރުމުގައި ދަތިތައް ހުންނާނެ އެވެ.

އެކަމާ ގުޅޭ ގޮތުން ހަޔާ އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓަރު ޑރ. މަރިޔަމް މާރިޔާ "އަދަދު" އާ ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ވިދާޅުވީ ޑޮލަރުގެ ތާށިކަމާހެދި ކުދިންނަށް ފައިސާ ޖަމާ ކުރުމުގައި ލަސްތަކެއް އެބަ ހުރި ކަމަށާއި ނަމަވެސް ވީ އެންމެ އަވަހަށް ފައިސާ ޖަމާ ކުރުމަށް ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީއާ ގުޅިގެން މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ކަމަށެވެ.

"އަޅުގަނޑުމެން އެބަ ދޫކުރަން ފައިސާ ހަމަ އެންމެ އިސްކަން ދީގެން މިވަގުތުން މިވަގުތަށް ބޭނުންވާ ކުދިންނަށް. އަޅުގަނޑުމެން ވެސް ބޭނުމެއް ނުވާނެ އެ ކުދިން ހާލުގައި ބައިތިއްބާކަށް ދެއްތޯ. އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވެސް އެނގޭ އެ ކުދިންނަށް ފައިސާ ވަގުތުން ބޭނުންވާނެކަން. މި ލަސްވެގެން މިދަނީ ޑޮލަރުގެ ތާށިކަމާ ހެދި،" މާރިޔާ ވިދާޅުވި އެވެ.

މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވީ ކުދިންނަށް ދޭ ފައިސާ މެނޭޖްކުރަން ނޭނގޭ ކަމަށް

ކުދިންނަށް ކުރިން ސްޓައިޕެންޑަށް 1،000 ޑޮލަރު ދޫކުރަމުން ދިޔަ ނަމަވެސް، ޑޮލަރުގެ ތާށިކަމާ ހެދި މިހާރު ދޫކުރަމުން އަންނަނީ ކުދިން ކިޔަވާ ގައުމަކަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ސްޓައިޕެންޑު އެކަންޏެވެ. އެހެން ކަމުން މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވަނީ 1،000 ޑޮލަރުގެ ބަދަލުގައި ހަމައެކަނި ސްޓައިޕެންޑް ފައިސާ ލިބުނީމަ ކުދިންނަށް ތާށިކަން ދިމާވާނެ ކަމަށެވެ.

"ދަރިވަރުން ވެސް ހަގީގަތުގައި ޒިންމާދާރު ގޮތެއްގައި އެ ފައިސާ ވެސް ޒިންމާދާރު ގޮތެއްގައި ބޭނުންކުރަން ދަސްކުރަން ޖެހޭނެ. ދެން ކުދިންނަށް ވާނީ ތާށި ކަމަކަށް ސްޓައިޕެންޑް މަނީ ލިބުނީމަ. އޭގެއިން ވެސް ކުދިން ވިސްނަނީ މިއޮތީ ތިމަންނައަށް ތާށިވެފައޭ، ކުރީގައި 1،000 ޑޮލަރު ލިބެއޭ މިހާރު އެ ނުލިބެއޭ. އެއީ ކިހާ ބޮޑު ދެރައެއްތޯ ކުއްޖާއަށް ލިބޭ. އެއީ އަޅުގަނޑުމެންނާ ބެހޭ ކަމެއް ނޫން. އެއީ ލިބޭ މިންވަރު ރަނގަޅަށް މެނޭޖްކުރަން ދަސް ނުވާތީ،" މިނިސްޓަރު މާރިޔާ ވިދާޅުވި އެވެ.

މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވީ ތަރުތީބު ކޮށްގެން ލިސްޓެއް މިހާރު ހަދާފައިވާ ކަމަށެވެ. އެގޮތުން އެ ލިސްޓާ އެއްގޮތަށް ކުދިންނަށް ފައިސާ ޖަމާކުރަމުން އަންނަ ކަމަށެވެ. އަދި މިނިސްޓަރު ވަނީ ބޭރުގައި ތިބި ކިޔަވާ ކުދިން ހާލުގައި ނުޖެހޭ ކަމަށް ތަކުރާރުކޮށް ވިދާޅުވެފަ އެވެ. ނަމަވެސް ޖޫން މަހު ފައިސާ ލިބެން ޖެހޭ ކުދިން ބުނަމުން އަންނަނީ އެ ކުދިންނަށް ލިބެން ޖެހޭ ފައިސާ މިހާތަނަށް ވެސް ޖަމާކޮށްފައި ނުވާ ކަމަށެވެ.

ފައިސާ ޖަމާކޮށްދޭން ޖެހޭ ދުވަސް ފަހަނައަޅައި ދިޔުމުން މިނިސްޓްރީން ވަނީ ބައެއް ގައުމުތަކުގެ ޔުނިވާސިޓީތަކަށް ފައިސާ ޖަމާކުރުން ލަސްވާނެ ކަމަށް މެއިލްކޮށްފަ އެވެ. އަދި މިނިސްޓްރީން ވަނީ ފައިސާ ޖަމާކޮށްދޭނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަން ވެސް އެ ޔުނިވާސިޓީތަކަށް ދީފަ އެވެ.

ސަރުކާރުގެ މާލީ ހާލަތާމެދު ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ އެންމެން ވެސް މިވަގުތު ތިބީ ކަންބޮޑުވެފަ އެވެ. އެއީ މާލީ ހާލަތު ދަށްވެގެން ސަރުކާރުން ކުރަން ޖެހޭ ހަރަދުތައް އެންމެ އާދައިގެ މީހާއިން ފެށިގެން ކުޑަކުރަމުން އަންނާތީ އެވެ. ނަމަވެސް މަތިބަރުވެފައިވާ މި ސަރުކާރުގެ ސިޔާސީ މަގާމުތައް ދުވަހަކަށްވުރެ ދުވަހެއް ދަނީ އިތުރުވަމުންނެވެ. ސީދާ މާލީ ހާލަތު އޮތް ގޮތެއް ސަރުކާރުން ރައްޔިތުންނަށް ކިޔައެއް ނުދެ އެވެ. އެއީ އެންމެ ކަންބޮޑުވާ ކަމެވެ.

ކޮންމެއަކަސް ސަރުކާރުން އެންމެ އިސްކަން ދީގެން އެންމެ މަތިން ފެށިގެން ތިރިއަށް ހަރަދު ކުޑަކުރަން ޖެހޭ ނަމަވެސް، ހަރަދު ކުޑަކުރަން ސަރުކާރުން އެންމެ އާދައިގެ ރައްޔިތުންނާ ދިމާކޮށްލައި، އެންމެ ޒަރޫރީ ބޭނުން ޖެހިފައިވާ ބޭރުގައި ތިބި ކިޔަވާ ކުދިންނަށް ފައިސާ ނުދެވުމަކީ ދެކޮޅު ޖެހޭ ކަމަކަށް ނުވެ އެވެ. އެއީ އެންމެ އިސްކަން ދޭން ޖެހޭނީ އަބަދުވެސް އެންމެ އާދައިގެ ރައްޔިތު މީހާއަށް ކަމަށްވާތީ އެވެ.