އެއްޒަމާނެއްގައި މާ ދުރު ސަހަރެއްގައި އުޅުނު މީހެކެވެ. އާމްދަނީ ހޯދުމަށް މީނާ ކުރާ މަސައްކަތަކީ އެއްގަމު ޖަނަވާރު ކަތިލައި އޭގެ މަސް ވިއްކުމެވެ. އެއް ދުވަހަކު އެ ސަހަރުގެ ވިޔަފާރިވެރިޔަކު މީނާގެ ހިދުމަތް ބޭނުންވެގެން މީނާގެ ދުއްކާނަށް އައިސްފި އެވެ. ބޭނުންވަނީ މަސް ފަލަ ކުކުޅެކެވެ. އެ ވަގުތު މީނާގެ ދުއްކާނުގައި އިން ހަމައެކަނި ކުކުޅު ދައްކާލަމުން ބުންޏެވެ. ތިބާއީ ނަސީބުވެރިއެކެވެ. މިހާރު ބާޒާރަކުން ކުކުޅެއް ނުލިބެ އެވެ. އަހަރެން މި ކުކުޅު ކަތިލައި ނޮޅައި ސާފުކޮށްފައި އެބަ ހަވާލުކުރަމެވެ. އަގަކީ 5 ފައުނެވެ. މިހާ އަގު ބޮޑީ މިހާރު ބާޒާރުގައި ކުކުޅު ލިބެން ނެތީމަ އެވެ.

މި މީހާ އެއްވެސް ޝަކުވާއެއް ނެތި 5 ފައުނު ދިނުމުން އޭނާގެ ކުރިމަތީގައި ކުކުޅު ކަތިލެވިއްޖެ އެވެ. މި މީހާ ބުންޏެވެ. ކުކުޅުގެ ހަން ނޮޅައި ތައްޔާރުކޮށްފައި ބާއްވާށެވެ. އަސުރުގެ ފަހުން ކުކުޅު ބަލާ އަންނާނަމޭ ބުނެފައި މިމީހަކު އެ ދިޔަތަނަކަށް ގޮސްފި އެވެ.

ޖައްޒާރު މި މަސައްކަތުގައި މަޝްއޫލުވެ އުޅެނިކޮށް ޝަހަރުގެ ގާޒީ އެ ދުއްކާނަށް އަތުވެއްޖެ އެވެ. މިއައީ ކުކުޅެއް ގަންނާން ކަމަށް ބުނުމުން ޖައްޒާރު ބުނެފި އެވެ. ގާޒީ އެވެ. މި ދުއްކާނުގައި މިވަގުތު އޮތީ އެންމެ ކުކުޅެކެވެ. އެއީ އޭގެ އަގަށް މީހަކު 5 ފައުނު ދައްކާފައި އޮތް، އެ މީހާގެ މިލްކެކެވެ. ގާޒީ ބުންޏެވެ. ފަރުވާލެއް ނެތެވެ. ތިޔަ ކުކުޅު މަށަށް ދޭށެވެ. އަދި ކުކުޅުގެ ހަން ނޮޅާން އުޅެނިކޮށް ކުކުޅު އުދުހިގެން ދިޔައީކަމަށް ތިޔަ މީހަކަށް އަންގާށެވެ. މައްސަލައެއް ޖެހިއްޖެ ހާލަތެއްގައި ތިޔަ މީހަކު ޝަކުވާ ހުށަހަޅާން އަންނާނީ މަގޭ ދަރުބާރަކަށް ނޫން ހެއްޔެވެ. ތިޔަކަމުން ދިމާވެދާނޭ ހުރިހާ ނަތީޖާއަކާ އަހަރެން ޖާމިނުވަމެވެ. ގާޒީގެ ވާހަކަ އަޑުއަހައި މި މީހާ ގާޒީއަށް ކުކުޅު ދީފި އެވެ. އަދި 5 ފައުނު ދިނުމަށް އެދުނެވެ. ގާޒީ ބުނެ އެވެ. ބަލަ ކަލޭ ދިން މައުލޫމާތުންނަމަ ކަލެއަށް ވަނީ މި ކުކުޅުގެ އަގަށްވާ 5 ފައުނު ލިބިފަ އެވެ. އެހެންވީމާ އިތުރަށް ދައްކަންޖެހޭނޭ އަގެއް އޮންނާނޭ ހެއްޔެވެ؟ ދަންނާށެވެ. ކަލޭގެ ތިޔަ އިހުސާންތެރިކަމުގެ ސަބަބުން ތިޔަ އުފައްދަނީ އަބަދުވެސް ބަދަލު ލިބިލިބި ހުންނާނޭ ފަދަ އެކުވެރިކަމެކެވެ. މިތުރުވެރިކަން ތިޔަ އުފެއްދުނީ ޝަހަރުގެ ގާޒީއާކަން ހީވެ ކަލޭ އުފާނުކުރާނޭ ދުވަހެއް ހަޔާތުން ވެއަތުވެ ނުދާނެ އެވެ. މިހެން ބުނެ ގާޒީ ކުކުޅު ހިފައިގެން ގޮސްފި އެވެ.

ދުވަހުގެ އަސުރު ވަގުތަށްފަހު އެއްކަލަ ވިޔަފާރިވެރިޔާ މި ދުއްކާނަށް އައިސް ކުކުޅު ކޮބައިތޯ ސުވާލުކޮށްފި އެވެ. ޖައްޒާރު މޮޅިވެރި ރާގެއްގައި ބުނެ އެވެ. ސާހިބާ އެވެ. ތިބާގެ ކުކުޅުގެ ހަން ނޮޅަން ތައްޔާރުވީ ވަގުތު އެސޮރު މަށަށް ލަގާ ދީފި އެވެ. އުދުހި ދިޔައީ އަތުލައިގަނެވޭ ވަރަށްވުރެ މާ ބާރަށެވެ. ވިޔަފާރިވެރިޔާ ޖަވާބު ދިނެވެ. ބަލަ މަރުވެފައި އޮތް ކުކުޅެއް ދިރިގެން އުދުހި ދޭ ހެއްޔެވެ؟ ކަލޭ ތިޔަ ހީކުރަނީ މަށަކީ މަޖުނޫނެއް ކަމަށް ހެއްްޔެވެ؟ ކަލޭގެ ކިބައިން ތިޔަކަމުގެ ބަދަލު ނުހޯދާނޭ އެއްގޮތެއް ނޯންނާނެ އެވެ. މިހެން ބުނެ ޖައްޒާރުގެ ގަމީހުގެ ގިރުވާނުގައި ހިފައި އޭނާ ގޮވައިގެން ފަނޑިޔާރުގެއާ ދިމާލަށް މިސްރާބު ޖަހައިފި އެވެ.

ކަޑައްތު ކުރަންޖެހެނީ ދިގު ރާސްތާއެކެވެ. ޖައްޒާރު ބަނިޔާދަންކަން ދައްކައިގެން މި ވިޔަފާރިވެރިޔާގެ ފަހަތުގައި ހުރެގެން ދަނިކޮށް މަގުމަތިން ދިމާވި ޔަހޫދީއަކާ އަރައިރުމެއް ހިނގައިފި އެވެ. ފެށުނު ޒުވާބުގައި އަތް އިސްކޮށް އުޅުމުގެ ތެރޭގައި މި ޖައްޒާރު ހޫރާލި އަތް އަމާޒުވީ ޔަހޫދީ ކަލޭގެ ކަނައަތު ލޮލަށެވެ. ހަމަލާގެ ބާރުގަދަކަމުން އޭނާގެ ލޮލުގެ ފެނުން ގެއްލުނެވެ. ޔަހޫދީ ކަލޭގެ ރޯން ފެށުމުން އޭނާގެ އެކުވެރިން އެ ތަނަށް ޖަމާވެ ތަނުގެ ބާރުވެރިކަން އެމީހުން ދަށަަށް ގެނެސް ބުނެ އެވެ. ކަލެޔާމެދު ފައިސަލާ ކުރާނީ ޝަހަރުގެ ގާޒީ އެވެ. ފަނޑިޔާރުގެއިން ލިބޭނޭ އަދަބަކާ ކުރިމަތިލުމަށް ތައްޔާރުވާށެވެ. ޖައްޒާރު ހިތަށް އެރި އެވެ. ކުކުޅުގެ މައްސަލައިގައި ގާޒީ އަހުރެން ސަލާމަތްކޮށްދީފާނެ އެވެ. އެކަމަކު މި ޔަހޫދީ ކަލޭގެ ލޯ ދުއްވާލި މައްސަލައިގައި އަހަރެންނަށް ބޮޑުވެގެންވާ އަދަބު ލިބޭނޭކަން ގައިމެވެ.

މިކަމާ ހީވި ބިރެއްގައި މި ޖައްޒާރު ހިތަށް އެރި އެވެ. މި އުގޫބާތާ ކުރިމަތިލުމަށްވުރެ އަހަރެން އަމިއްލައަށް މަރުވުންވެސް މާ ހެޔޮކަން ބޮޑެވެ. މިހެން ހިތައި މި ޔަހޫދީ ކަލޭގެއާއި އޭނާގެ އެކުވެރިންނާއި، އެއްކަލަ ވިޔަފާރިވެރިޔާގެ އަތްދަށުން ރެކި، ޖެހިގެން ހުރި އުސް އިމާރާތަށް އަރައި، އަމިއްލައަށް މަރުވާންކަމަށް ނިޔަތްގަނެ އެތަނުން ފުންމާލި އެވެ. ނަސީބުގެ ކުޅިވަރު ދެކޭށެވެ. ޖައްޒާރު ވެއްޓުނީ ޝަހަރުގެ އިސް ސައުދާގަރެއްގެ ގައިމައްޗަށެވެ. އެއްވެސް އަނިޔާއެއް ހާނިއްކައެއް ނުވެ ޖައްޒާރު ސަލާމަތްވިއިރު، ލިބުނު އަނިޔާގައި ސައުދާގަރު މަރުވެއްޖެ އެވެ. ސައުދާގަރުގެ ދަރި މި މަންޒަރު ދެކި، ހިފެހެއްޓުމެއްްނެތި އޮހޮރެމުން ދިޔަ ކަރުނަ ފުހެމުން ބުނެ އެވެ. ކަލެޔަކަށް މައާފެއް ނެތެވެ. ކަލޭގެ ނިޔާ ޝަހަރުގެ ގާޒީއާ ހަވާލެވެ.

މިހާރު ޖައްޒާރުގެ މައްޗަށް ތިން ދައުވާ އެބަ އޮތެވެ. މީހަކު އަގު ދައްކާފައި އޮތް ކުކުޅެއް ހަވާލު ނުކުރި މައްސަލައާއި، ޔަހޫދީ ކަލޭގެ ލޯ ކަނުކޮށްލި މައްސަލައާއި ސައުދާގަރުގެ މަރުގެ މައްސަލަ އެވެ.

ހުރިހާ ޝަކުވާވެރިން ގާޒީގެ ދަރުބާރަށް ހާޒިރުވެއްޖެ އެވެ. ރޯސްކުރި ކުކުޅު ކައިގެން ވައިލާން އިންނެވި ގާޒީ، މި މަޖިލީހުގެ ހައިބަތާއި އިންތިޒާމުތަކުގެ ވާހަކައިން ބަޔާންކޮށް ޝަރީއަތުގެ މަޖިލިސް ފަށައިފި އެވެ. ފުރަތަމަ ޝަކުވާ ހުށަހެޅީ ކުކުޅު ކަތިލާން ހަވާލުކުރި ވިޔަފާރިވެރިޔާ އެވެ. މީނާ ބުނެ އެވެ. ތިމަންނާގެ ކުރިމަތީގައި ކުކުޅު ކަތިލައި، އޭގެ އަގު އަދާކުރުމަށްފަހު މި ޖައްޒާރު ތިމަންނާގެ ކުކުޅު ހަވާލުނުކޮށް އެއަށް ހިޔާނާތްތެރި ވެއްޖެ އެވެ. މީނާގެ ބަހަކީ ކުކުޅުގެ ހަން ނޮޅާން އުޅެނިކޮށް އުދުހިގެން ދިޔައީ ކަމަށެވެ. އެހެންވާނޭތޯ އެވެ. ކުކުޅު ކަތިލައި، އޭގެ ފުރާނަ ދިޔައިރު ތިމަންނާ އެ ހާޒިރުގައި ހުރީމެވެ. މަރުވެފައި އޮތް ކުކުޅެއް އުދުހިގެން ދިޔައޭ ބުނުމަކީ ރޯމަރުދޮގު ނޫން އެއްޗެއް ނޫނެވެ.

ގާޒީ ނުރުހުންވެ ބުނެ އެވެ. ތިޔަހެންނާ ބުނެބަލާށެވެ. މަރުވުމަށްފަހު އަލުން ދިރުއްވާނޭކަމަށް މާތްވެގެންވާ ފޮތުގައި އޮތް ބަސްފުޅު ތިބާ ދޮގު ކުރަނީ ހެއްޔެވެ؟ ތިޔައީ ވަކިން ބެލި ފައިސަލާ ކުރެވެންޖެހޭ މައްސަލައެކެވެ. ޔަގީނުންވެސް ތިބާ އީމާންތެރިކަމުގެ ރުކުނެއް ދޮގުކޮށްފި އެވެ. މި ވިޔަފާރިވެރިޔާ ގަންނާ ކުރައްވާ ބިރުން ބުންޏެވެ. ނޫނެކެވެ. އިއްޒަތްތެރި ގާޒީ އެވެ. ތިޔަ ހަގީގަތަށް ތިމަންނާ ފުރިހަމައަށް އީމާންވަމެވެ. އަދި މި ޖައްޒާރާ ގުޅޭގޮތުން ތިމަންނާ ހުށަހެޅި މައްސަލަ އަނބުރާ ގެންނަމެވެ.

ދެން ކުރިއަށް ޖެހިލީ ޔަހޫދީ ކަލޭގެ އެވެ. މީނާގެ ޝިކާޔަތު ހުށަހަޅަމުން ބުންޏެވެ. ހައްގުން ކަމެއް ނެތި ކުރެވުނު ޒުވާބުގައި އަތް އިސްކޮށް މި ޖައްޒާރު މަގޭ އެއް ލޮލުގެ ފެނުން ގެއްލުވާލައިފި އެވެ. މިކަމަށް މިތިބަ ދިހަ ހެކީން ހެކިވާނެ އެވެ. ހެކިންގެ ވާހަކަ އަޑުއަހައި ގާޒީ ބުންޏެވެ. ތިބާއީ ހެޔޮ ރަނގަޅުބަސްކަން ހެކިންގެ ވާހަކައިން ސާބިތެވެ. އެހެންވީމާ ތިބާއަށް ތިޔަ ލިބުނު އަނިޔާގެ ބަދަލު ހައްގުކަމާމެދު ސުވާލެއް ނެތެވެ. އެހެނަސް ބަދަލު ދޭން ބަލާއިރު، އެންމެ ލޮލަކަށް ހިސާބު ހެދުމަކީ ދަތި ކަމެކެވެ. ފެންނާން އޮތް ގާނޫނުގައި ލިޔެވިފައި އޮތީ ދެ ލޯ ކަނުކޮށްލުމުގެ އަދަބެވެ. ވީމާ އިންސާފަކަށްވާނީ ޖައްޒާރު ކަލޭގެ ތިބާގެ އަނެއް ލޯވެސް ކަނުކޮށްލުމެވެ. އޭރަށް ދެލޮލަށް އެކީ ރަނގަޅު ބަދަލެއް ދިނުމަށް ޝަރީއަތަށް އަމުރުކުރެވިދާނެ އެވެ. ޔަހޫދީ ކަލޭގެ ހިތަށް އެރި އެވެ. މިހާރުގެ ހާލަތުން ނަމަ އެއްލޮލުން އެބަ ފެނެ އެވެ. ދެ ލޯ އަނދިރިވެއްޖެނަމަ ދިރިއުޅޭން ވާނޭ ދައްޗަކީ ޝަރީއަތުން ލިބޭނޭ ބަދަލަކުން ފުއްދާލެވޭ ވަރަށްވުރެ ބޮޑު ދައްޗަކަށް ވާނެ އެވެ. ކުޑައިކޮށް ވިސްނާލުމަށްފަހު ޔަހޫދީ ކަލޭގެ ބުންޏެވެ. އަހަރެން ހުށަހެޅި މައްސަލަ އަނބުރާ ގެންދިޔައީ އެވެ. މި ޖައްޒާރުގެ އަމަލާ މެދު ހިތުގައި ޝަކުވާއެއް ނެތެވެ.

ދެން ކުރިއަށް ޖެހިލީ މަރުވި ސައުދާގަރުގެ ދަރިފުޅެވެ. މީނާގެ ދައުވާ އަޑުއަހައި ގާޒީ ބުންޏެވެ. ތިޔަ ކުށުގައި ޖައްޒާރަށް އޮތީ މަރުގެ އަދަބެވެ. ތިބާ އޭނާއަށް މައާފު ނުކުރާހާ ހިނދަކު އޭނާ މަރާލުމަށް އަހަރެންގެ ޝަރީއަތުން ނިޔާ ކަނޑައަޅާނަމެވެ. އެ އަދަބު ދޭނީ އެ ޖައްޒާރު އޭނާގެ ކުށުގެ އަމަލު ހިންގި ގޮތަށް ބަލައިގެންނެވެ. އެހެންވީމާ، އެ ޖައްޒާރު އޭރު އަރައިހުރި އުސްތަނަށް ތިބާ އަރާށެވެ. ތިބާގެ ބައްޕަ ހުރި މަގާމުގައި ޖައްޒާރު ބަހައްޓާނީ އެވެ. އޭރަށް ތިބާ އެ ޖައްޒާރުގެ ގައިމައްޗަށް ފުންމާލައި ޖައްޒާރަށް ހައްގުވެގެންވާ އަދަބު ލިބުނަދޭށެވެ. ސައުދާގަރުގެ ދަރިފުޅު ބުންޏެވެ. އިއްޒަތްތެރި ގާޒީ އެވެ. ތިމަންނާ ފުންމާލާ އިރަށް ޖައްޒާރު އަތަކަށް ޖެހިއްޖެނަމަ ލަގާ ލިބޭނީ ތިމަންނާއަށް ނޫންތޯ އެވެ. ގާޒީ ބުންޏެވެ. ހަމަ ތިޔަގޮތް ކަލޭގެ ބައްޕައަށްވެސް އޮތެއް ނޫން ހެއްޔެވެ. އޭރު އަތަކަށް ޖެހިލިނަމަ އޭނާ ސަލާމަތްވެ މަރުވާނީ ޖައްޒާރެއް ނޫން ހެއްޔެވެ. ޝަރީއަތުގެ ނިޔާއާމެދު ސުވާލު ނުއުފައްދާށެވެ. އިންސާފުގެ ނިޔާ އޮތީ މިހެނެވެ. މިގޮތަށް ތަންފީޒުކުރުމަށް ނުރުހޭނަމަ ޖައްޒާރަށް މައާފު ދިނުމަކީ އަދިވެސް ތިބާއަށް އޮތް އިހުތިޔާރެކެވެ. އެންމެ ފަހުން ހިތާ ދެކޮޅަށް ސައުދާގަރުގެ ދަރި ޖައްޒާރަށް މައާފު ދީފި އެވެ.

ޖައްޒާރުގެ މައްޗަށް އުފުލުނު ހުރިހާ ދައުވާތަކުން އޭނާ ސަލާމަތްވީ އެވެ. އެ ހުރިހާ ދައުވާތަކުގެ ދިފާއުއަށް އޭނާއަށް ކުރެވިފައި އޮތްހައިވެސް ކަމަކީ އެހެން މީހަކަށް ހައްގުވެގެންވީ ކުކުޅެއް، ނުހައްގުން ގާޒީއަށް ދިނުމެވެ. މިއީ އެ ކުކުޅު ކައިގެން އެ ޝަހަރުގެ ގާޒީ ކުރެއްވި އިންސާފެވެ.

އުފަލަކީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ގައުމުގައި މިފަދަ ގާޒީއެއް ފަނޑިޔާރެއް ނެތް ކަމެވެ. އަދުލު އިންސާފުގެ ދާއިރާގައި މި ގައުމު މިހާ އިސް ސަފުގައި މިއޮތީ ރާއްޖޭގެ ފަނޑިޔާރުންނަކީ 'ކުކުޅު ކައިގެން ދޭ އިންސާފާ' ދެކޮޅު، އަދުލަށް ލޯބިކުރާ ބަޔަކަށްވީތީ އެވެ. ހެއްދެވިފަރާތަށް ޝުކުރު ކުރަންޖެހެ އެވެ.

މި ލިޔުމާގުޅޭ ރަދީފު

• ޖައްޒާރު: އެއްގަމު ޖަނަވާރު ކަތިލައި އޭގެ މަސްވިއްކާ މީހާ
• ދުއްކާނު: ފިހާރަ
• ލަގާ: މީހަކަށް ދޭ ކެއްސެއް ނުވަތަ ދެރައެއް
• ސައުދާގަރު: މުދާވެރިޔާ
• ފައުނު: ރަނުގެ ސިއްކަ