ރިޔާސީ ކެމްޕެއިންގައި ހޮނިހިރު ދުވަހު މ. މުލަކުގައި ރައީސް އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހު އިންފްލޭޝަންއާ ގުޅޭ ގޮތުން ދެއްކެވި ވާހަކަފުޅާ ގުޅިގެން ފާޑުކިޔުން އަމާޒުވި އެވެ. ނަމަވެސް އެމަނިކުފާނުގެ ސަޕޯޓަރުން އަންނަނީ އެ ވާހަކަފުޅަކީ ތެދުކަން ބަޔާންކުރަމުންނެވެ.

އިންފްލޭޝަން އަކީ މުދަލާއި ހިދުމަތުގެ އަގު އުފުލިގެންދާ ނިސްބަތެވެ. އިންފްލޭޝަންގެ އެކި ވައްތަރުތައް ހުރެ އެވެ. އެންމެ ގިނައިން ބޭނުންކުރާ އިންފްލޭޝަން އިންޑެކްސްތަކަކީ ކޮންސިއުމަ ޕްރައިސް އިންޑެކްސް އާއި ހޯލްސޭލް ޕްރައިސް އިންޑެކްސް އެވެ.

ރާއްޖޭގައި އިންފްލޭޝަނަށް އަންނަ ބަދަލު އާންމުކޮށް ބަލަނީ އެމްއެމްއެމް އާއި މޯލްޑިވްސް ބިއުރޯ އޮފް ސްޓެޓިސްޓިކްސް އެވެ.

ރައީސް ވިދާޅުވީ ކީކޭ؟

ރައީސް ފާހަގަކުރެއްވީ ރާއްޖޭގާ މުދަލުގެ އަގު ބޮޑުވާނެ ކަމަށް އަދި އިންފްލޭޝަން މައްޗަށް ދާނެ ކަމަށް ސަރުކާރުގެ ވާދަވެރިން އަޑުހަރުކޮށް ބުނަމުންދާ ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް ނަންބަރުތަކުން ދައްކަނީ އެގޮތް ނޫން ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ.

"...އައިއެމްއެފުން ވެސް، ވޯލްޑް ބޭންކުން ވެސް އެ ދުވަހު އަންދާޒާ ކޮށްފައި އޮތީ ރާއްޖޭގެ އިންފްލޭޝަން، ތަކެތީގެ އަގު 5.4 އިންސައްތައަށް މައްޗަށް ދާނޭ ކަމަށް. އެހެން ނަމަވެސް ސަރުކާރުން މި އަހަރު އަޅަންފެށި ރަނގަޅު ފިޔަވަޅުތަކުގެ ސަބަބުން 3.4 އިންސައްތައިގަ އިންފްލޭޝަން ހިފެހެއްޓިފަ އެބަހުރި."

ޔޫރަޕުގެ ގިނަ ގައުމުތަކުގެ އިންފްލޭޝަން މިހާރު ހުރީ ނުވަ ޕަސެންޓުގައި ކަމަށާއި ރާއްޖޭގެ އިންފްލޭޝަން އެއަށްވުރެ ދަށް މިންގަނޑެއްގައި ހިފެހެއްޓިފައި ހުރީ ސަރުކާރުން ކުރި ހެޔޮ މަސައްތަކުގެ ނަތީޖާއިން ކަމަށް ރައީސް ފާހަގަ ކުރެއްވެވި އެވެ.

"ކިތަންމެ ބާރަށް، އަޑުހަރުކޮށް ތަކެތީގެ އަގު ބޮޑުވެޔޭ ބުންޏަސް އެމްއެމްއޭއިން، ރާއްޖޭގެ ސެންޓްރަލް ބޭންކުން އެ ބުނަނީ ތަކެތީގެ އަގު މިހާރު މިދަނީ ދަށަށޭ."

އެމްއެމްއޭގެ ތަފާސްހިސާބުތަކުން ފެންނަ މަންޒަރު

ރައީސް ސޯލިހު ވެރިކަމާ ހަވާލުވަަޑައިގެންނެވި 2018 ވަނަ އަހަރު ރާއްޖޭގެ އިންފްލޭޝަން ހުރީ 0.1- ޕަސެންޓުގަ އެވެ. އެކަމަކު ކޮވިޑާއި ރަޝިއާ-ޔޫކްރޭން ހަނގުރާމައާއެކު އިންފްލޭޝަން މަތިވާން ފެށި އެވެ. ޖޫން 2021 ގައި އިންފްލޭޝަން ހުރީ 0.9 ޕަސެންޓުގަ އެވެ.

އިންފްލޭޝަން މަތިވަމުން ގޮސް ޖޫން 2022 ގައި އިންފްލޭޝަން 5.2 ޕަސެންޓު މަތިވި އެވެ. އެއީ ރައީސް ސޯލިހުގެ ވެރިކަމުގައި ރާއްޖޭގެ އިންފްލޭޝަން އެންމެ މަތިވި މިންވަރެވެ. ދެން އިންފްލޭޝަން އެންމެ މައްޗަށް ޖެހުނީ މި އަހަރުގެ ޖެނުއަރީ އަދި މާޗު މަހުގަ އެވެ. އެއީ 4.0 ޕަސެންޓަށެވެ.

އައިއެމްއެފުން ރާއްޖޭގެ އިންފްލޭޝަން މި އަހަރު އަރާނެ ކަމަށް އަންދާޒާ ކޮށްފައިވަނީ 5.2 ޕަސެންޓެވެ. ރައީސް ވިދާޅުވި އަދަދުގެ 0.2 ޕަސެންޓު ދަށް އަދަދެކެވެ. ނަމަވެސް އައިއެމްއެފްގެ ލަފާކުރުންތަކާ ހިލާފަށް މާޗު މަހަށް ފަހު ރާއްޖޭގެ އިންފްލޭޝަން ދަނީ ދަށްވަމުންނެވެ. އެޕްރީލް މަހު 3.9 ޕަސެންޓުގަ ހުރި އިންފްލޭޝަން މެއި މަހު ވަނީ 2.8 ޕަސެންޓަށް ދަށްވެފަ އެވެ. މިއިން މި ދައްކައިދޭ ހަގީގަތަކީ ތަކެތީގެ އަގު ޖުމުލަ ގޮތެއްގައި ދަށަށް ދިޔުމެވެ.

ކޮންސިއުމާ ޕްރައިސް އިންޑެކްސް (ސީޕީއައި)

މޯލްޑިވްސް ބިއުރޯ އޮފް ސްޓެޓިސްޓިކްސް ހިއްސާކުރާ ސީޕީއައި ނުވަތަ މުދަލުގެ އަގުގެ ތަފާސް ހިސާބުތަކަށް ބަލާއިރު ރައީސް ސޯލިހު ވެރިކަމާ ހަވާލުވެވަޑައިގެންނެވިއިރު ރާއްޖޭގެ އެވްރެޖް ސީޕީއައި ޕަސެންޓު ހުރީ 97.57ގަ އެވެ.

ކޮވިޑާއެކު ސީޕީއައިވެސް މައްޗަށް ދާންފެށި އެވެ. އެގޮތުން 2021 މެދުތެރޭގައި އެވްރެޖު ގޮތެއްގައި ސީޕީއައި ހުރީ 97 ޕަސެންޓަގަ އެވެ. އެ މިންވަރު 2022 ގެ މެދުތެރޭގައި 99.67 ޕަސެންޓަށް މައްޗަށް އެރި އެވެ.

މި އަހަރު ފެށުނުއިރު އެވްރެޖް ސީޕީއައި ހުރީ 101.45 ޕަސެންޓުގަ އެވެ. އެ އަދަދު އެއް ޓްރެންޑެއްގައި މަތިވަމުން ގޮސް އެޕްރީލް މަހު 102.28 ޕަސެންޓަށް އެރި ނަމަވެސް މެއި މަހު ވަނީ އަނެއްކާ ވެސް 101.88 ޕަސެންޓަށް ދަށްވެފަ އެވެ.

މި ވެރިކަމުގައި ވަކިވަކި ދާއިރާތަކަށް ބަލާއިރު ތަކެއްޗާއި ހިދުމަތުގެ އަގު ހެޔޮވެފައިވަނީ މުއާސަލާތީ ދާއިރާގެ ހިދުތްތައް އެކަންޏެވެ. ކާބޯތަކެއްޗާއި، ސިއްހީ ހިދުމަތްތަކާއި، ދަތުރުފަތުރާއި އާންމު އަސާސީ ހިދުމަތްތަކުގެ އަގު 2018 އާއި ބަލާއިރު މި ވެރިކަމުގައި ވަނީ އުފުލިފަ އެވެ.