ފަގީރު ނުވިޔަސް އެތައް ބިލިއަން ބަޔަކަށް ފައިދާ ހުރި ކާނާ ނުލިބޭ‏

12 އޭޕްރީލް 2025 - 01:10 0

އަހުމަދު ދާއޫދު

އ


ފަގީރު ނުވިޔަސް އެތައް ބިލިއަން ބަޔަކަށް ފައިދާ ހުރި ކާނާ ނުލިބޭ‏

12 އޭޕްރީލް 2025 - 01:10 0

‏ދުނިޔޭގައި 2 ބިލިއަނާއި 2.9 ބިލިއަނާ ދެމެދުގެ މީހުންނަށް ސިއްހަތަށް ފައިދާ ހުރި މިންވަރަށް ރަނގަޅު ކާނާއެއް ‏‏ހޯދޭވަރު ނުވާކަމަށް ޖަރުމަނުގެ ގޮޓިންގެން ޔުނިވާސިޓީގެ ދިރާސާއަކުން ހާމަވެއްޖެ އެވެ.

މި ދިރާސާއިން ‏‏ދައްކާ ގޮތުގައި މި ފަރާތްތަކަކީ "އިންތިހާއަށް ފަގީރު" ގިންތިއަށް ނުފެތޭ މީހުނަށް ނުވި ނަމަވެސް، ދިގު މުއްދަތަކަށް ‏‏ހަށިގަނޑުގެ ދުޅަހެޔޮކަން ދެމެހެއްޓުމަށް ބޭނުންވާ ކާނާ ހޯދުމަށް ދަތިތަކާ ކުރިމަތިވާ ފަރާތްތަކެވެ‏‎.‎

‏ޖޯނަސް ސްޓެހެލް އިސްވެ ހުންނަވައިގެން ކުރިއަށް ގެންދެވި މި ދިރާސާއިން ހާމަވެފައިވަނީ އާންމުކޮށް ބޭނުންކުރާ ‏‏ބައިނަލްއަގުވާމީ ފަގީރުކަމުގެ މިންގަނޑުން، ސިއްހަތަށް ފައިދާހުރި އަސާސީ ކާނާ ހޯދުމަށް ފުދޭވަރުގެ އާމްދަނީއެއް ‏‏ނުލިބޭ ގިނަ ބަޔަކު އުޅޭކަމެވެ.

އިންސާނުންގެ އަސާސީ ބޭނުންތަކަކީ ހަމައެކަނި ދިރިހުރުމަށް ބޭނުންވާ ‏‏ކެލަރީސްއެއް ނޫނެވެ. ބަލިތަކުން ރައްކާތެރިވެ ހުރުމަށް ބޭނުންވާ ވިޓަމިންތަކާއި މިނަރަލްސްއާއި ޕްރޮޓީންތައް ‏‏ވެސް މެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ގިނަ ސިޔާސަތުތަކުގައި އަދިވެސް ފަގީރުކަމުގެ މިންގަނޑު ބަލަނީ ތަފާތު ކާނާގެ ބާވަތްތަކުގެ އަގު ހިމެނޭ ގޮތަށް ‏‏ނޫންކަން ފާހަގަކުރެވެ އެވެ‏‎.‎

‏މިހާރު ބޭނުންކުރާ ފަގީރުކަމުގެ މިންގަނޑުތަކުގައި ހަމައެކަނި ކެލަރީ ދެނެގަނެވޭއިރު، ކާނާގެ ފެންވަރު އަދި ‏‏އެހެނިހެން އަސާސީ ބޭނުންތައް ހިމެނިފައެއް ނުވެ އެވެ. ވީއިރު، ދުނިޔޭގައި މަދުވެގެން 2.3 ބިލިއަން މީހުން ‏‏ދިރިއުޅެނީ މިފަދަ ކަންކަމަށް ފުދޭވަރަށްވުރެ ދަށުގައި ކަމަށް ދިރާސާއިން ހާމަވެފައިވެ އެވެ.

ޒަމާނުއްސުރެ ފަގީރުކަމުގެ ‏‏މިންގަނޑު ކަނޑައަޅާއިރު، ސިއްހަތަށް ފައިދާ ހުރި މޭވާ އާއި ތަރުކާރީ، މަސްމަހާމެހި އަދި އެހެނިހެން ކާނާގެ އަގު ‏‏އެއްފަދައަކުން ނުހިމެނޭކަން ފާހަގަކުރެވެ އެވެ‏‎.‎

‏ގައުމުތަކުގެ ފުޑް އެންޑް އެގްރިކަލްޗަ އޯގަނައިޒޭޝަންގެ ދިރާސާތަކުން ދައްކާ ގޮތުގައި ކާނާގެ ރަނގަޅު ބާވަތްތަކުގެ އަގު ‏‏އާންމުކޮށް ބޮޑުވެފައިވެ އެވެ. މީގެ ސަބަބުން ގިނަ އާއިލާތަކަށް ދުވާލަކަށް ބޭނުންވާ ވިޓަމިންތައް ހަށިގަނޑަށް ‏‏ނުލިބެއެވެ.

މުއްސަނދި ގައުމުތަކުގައި އާންމު ބޭނުންތަކަށް މަދުން ހަރަދުކުރާ މީހުންނަށް ފުރިހަމަ ކެއުމެއް ލިބުނު ‏‏ނަމަވެސް އާމްދަނީ ދަށް ސަރަޙައްދުތަކުގައި ދިރިއުޅޭ ފަރާތްތަކަށް ހަމައެކަނި އާދައިގެ ކާނާ ހޯދުނަސް، ޕްރޮޓީން ‏‏ނުވަތަ ފަލަމަޑީގެ ބާވަތްތައް، ކާނާއަށް އިތުރުކުރެވޭ ވަރެއް ނޫނެވެ‏‎.‎

‏ދުނިޔޭގެ ބޭންކުން ކަނޑައަޅާފައިވާ ފަގީރުކަމުގެ މިންގަނޑުގައި ސީދާ ކާނާގެ ފެންވަރު ނުވަތަ އޭގެ ‏‏ބޭނުންވާ މިންވަރު ހިމެނިފައެއް ނުވެއެވެ. އެ މިންގަނޑު ބިނާކޮށްފައިވަނީ އާންމު އަޅާކިޔުންތަކަށް ފަސޭހަ ވާގޮތަށް ‏‏ކަމަށް ވާއިރު، އޭގައި ކެލަރީގެ އިތުރުން ބޭނުންވާ އެހެނިހެން ބަޔޯނިއުޓްރިއަންޓްސް ވަކިން ހިމެނިފައެއް ނުވެއެވެ. ‏‏

ސިއްހަތަށް ފައިދާހުރި ކާނާ، ބޭނުންވާ މިންވަރަށް ލިބެނީ ވަރަށް ތަފާތު އަގުތަކުގައި ކަމަށް ވާއިރު، ސިޔާސަތުތައް ‏‏ކަނޑައަޅާއިރު މިކަމުގެ މުހިންމުކަން ހިމަނަންޖެހެ އެވެ‏‎.‎

‏ފުރިހަމަ ކާނާއިން އިންސާނާގެ ދިފާއީ ނިޒާމާއި، ސިކުނޑީގެ މަސައްކަތްތެރިކަމާއި، ކުޑަކުދިންގެ ތައުލީމީ ކުރިއެރުން ‏‏ހަރުދަނާވެ އެވެ. މަސައްކަތްތެރިންގެ އުފެއްދުންތެރިކަން އިތުރުވެ، ސިއްހަތަށް ހިނގާ ހަރަދު ދަށްވެގެންދެ އެވެ. ‏‏

ސިޔާސަތު ކަނޑައަޅާ ފަރާތްތަކުން މިހާރުވެސް ބަރޯސާވަނީ އާންމު ބައިނަލްއަގުވާމީ ފަގީރުކަމުގެ މިންގަނޑުތަކަށެވެ. ‏‏އާ ހޯދުންތަކުން ދައްކާގޮތުގައި މި މިންގަނޑުތަކަށް ނުފެތޭ ގިނަ ބަޔަކު އުޅެއެވެ. މިހެންކަމުން ސަރުކާރުތަކުން ‏‏ސިއްހަތަށް ފައިދާ ހުރި ކާނާގެ އަގުވެސް ހިމަނައިގެން ޕްރޮގްރާމްތައް ރޭވުން މުހިންމެވެ‏‎.‎

‏ފަގީރުކަމުގެ މިންގަނޑުތައް އަޕްޑޭޓްކޮށް، އިންސާނީ ހައްގުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ އެކަށީގެންވާ ކާނާއަށް މީހުންނަށް ‏‏ވާސީލުވުމުގެ ހައްގު ކަށަވަރުކުރަންޖެހެ އެވެ. ހަމައެކަނި ދުވާލަކަށް ވަކިވަރެއްގެ ޑޮލަރެއް ދުއްވާލުމަށް ބަލާއިރު، ‏‏ރަނގަޅު ސިއްހަތަކާއި ފުރިހަމަ ދިރިއުޅުމަކަށް އޮތް ހުރަސްތައް ދެނެގަނެވޭކަށް ނެތެވެ.

ޞިއްޙަތަށް ފައިދާހުރި ‏‏ކާނާގެ އަގު ކުޑަކުރުމުގެ މައްސަލައަށް ހައްލެއް ހޯދުމަށް، ސަރުކާރުތަކާއި އެހީގެ ޖަމްޢިއްޔާތަކުން މާރކެޓްގެ ‏‏ސިޔާސަތުތައް ބަދަލުކޮށް، ރަނގަޅު ކާނާގެ އަގު ކުޑަކުރަން ނުވަތަ ސީދާ ލިބޭ އާމްދަނީ އިތުރުކުރުމަށް ‏‏މަސައްކަތްކުރަންޖެހެއެވެ. އިގުތިސާދީ ދުޅަހެޔޮކަމުގެ މިންގަނޑުތައް ހަމައެކަނި ކާނާގެ ވަކި ބާވަތަކަށް ނުބަލާ ‏‏މީހުންގެ ދުޅަހެޔޮކަމުގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ތައްޔާރު ކުރަންޖެހެ އެވެ.‏

‏ސަރުކާރުތަކާއި އެހީދޭ ޖަމާޢަތްތަކަށް މި މަޢުލޫމާތު ބޭނުންކޮށްގެން ފައިދާހުރި ކާނާގެ އަގުތައް ކުޑަކުރުމަށް، ނުވަތަ ‏‏ގައުމުގެ އުފެއްދުންތެރިކަން އިތުރުކުރުމަށް، ނުވަތަ ސީދާ އާމްދަނީ ޕްރޮގްރާމްތައް ފޯރުކޮށްދިނުމަށް މާރކެޓް ‏‏ޕޮލިސީތަކަށް ބާރުއެޅިދާނެއެވެ. ‏

‏މި ދިރާސާ ޝާއިޢުކޮށްފައިވަނީ ފުޑް ޕޮލިސީ ޖާނަލް ގައެވެ‏‎.‎