އެއީ މީގެ ސާޅީހަކަށް އަހަރު ކުރި އެވެ. އަހަރެންނަކީ މާލެއަށް އުފަން މާލޭގެ ރަށްވެއްސެކެވެ. ވަޒީފާ އަދާކުރާ ދާއިރާގެ ގޮތުން އަބަދު ވެސް ރާއްޖޭގެ ކޮންމެ ވެސް ހިސާބަކަށް އޮންނަނީ ދަތުރު ކުރަން ޖެހިފަ އެވެ. އަހަރެންގެ ވެސް ޒުވާން ދުވަސްވަރު ކަމުން ދަތުރުކުރުމުގައި ފޫހި ކަމެއް ވަރުބަލިކަމެއް ނެތި އެއް އަތޮޅުން އަނެއް އަތޮޅަށް އެއް ރަށުން އަނެއް ރަށަށް ދަތުރު ކުރުމަކީ ލިބޭ ވަރަށް ބޮޑު އުފަލެކެވެ.

ރަށްފުށުގެ ވައިފެނުން ލިބޭ ހިތްހަމަ ޖެހުމާއި ދަތުރުވެރިންނަށް އެބައިމީހުންކުރާ އިހުތިރާމާއި އޯގާތެރިކަމާއި މެހުމާންދާރީގެ ވާހަކައަކީ އާ ވާހަކައެއް ނޫނެވެ. އަމުދުން ދައުލަތުން ފޮނުއްވާ ވަފުދުތަކަށް މިކަންކަން މާ ފުރިހަމަ ވާނެ އެވެ.

އެއް އަހަރަކު ދަތުރު ކުރަން ޖެހުނީ ބޮޑުތިލަދުންމަތީގެ އަތޮޅަކަށެވެ. ދުވަސްވަރަކީ ވައިވަރު ހެޔޮ މޫސުން ރަނގަޅު ދުވަސްވަރެކެވެ. ރީތި ނޫވިލު ފަޅުތަކުން ވަދެގެން ދޮންވެލި ގޮނޑުދޮށްތަކަށް ދޯނި ބީއްސާލައި ފަސޭހަކަމާއިއެކު ފައިބައިގެން ދާއިރު ގާމަތި ރަށްރަށަށް، ދޯނި ގާތްކުރުމުގައި އެބައިމީހުންގެ ކުޅަދާނަކަމާއި ހުޝިޔާރުކަން މާފުރިހަ އެވެ.

އެރަށަށް ފައިބާ ކަތީބާއިއެކު ހިނގައިފައި ދާއިރު މަގުންފެންނަ ކޮންމެ މީހަކު މަގުގެ އެއްފަރާތެއްގައި ހުއްޓި އެތިބެނީ ބޮޑެތި މީހުންނާއި ވެރިންނަށް އެބައިމީހުން ކުރާ އިހުތިރާމަކުންނެވެ. ދުވަހަކު މޫނު ނުފެންނަ ބަޔަކު ރަށަށް ފައިބައިގެން އަންނާތީ އެވެ. ހިނގަމުން ދާ ދިގުމަގު ސާފުވެފައި ހިޔާކަން ބޮޑެވެ. ކޮންމެ ފިޔަވަޅަކާއިއެކު އަކިރިވެލިގަނޑުން ހިތްގައިމު މިއުޒިކެއްގެ އަޑު އިވެ އެވެ. ދެ ފަރާތަށް އުސްކޮށް މެދަށް އަޑިކޮށް އޮތުމުން ބިމުގެ ތިލަކަން އެނގެ އެވެ. މަގުގެ ފިނިކަން އިތުރަށް ފިނިކޮށް ހިފަހައްޓައިދެނީ ދެ ފަރާތުގައި ހުރި ފަތްކެޔޮގަސްތަކާއި ޅަ ރުއްތަކެވެ. ފަންތަކުގެ ކުރި މަރުހަބާ ކިޔުމުގެ ގޮތުން ޖެހޭ ރޯޅިއާއެކު އެއްވަރަކަށް ދެފަރާތަށް ހެލިލަ އެވެ.

އާންމު ގޮތެއްގައި އަހަރެންގެ މަސައްކަތް ކުރުމަށްޓަކައި ރަށެއްގައި މަޑުކުރަން ޖެހެނީ ދެތިން ދުވަހެވެ. ނިދުމުގެ ކަންތައްތައް ހަމަޖެހިފައި ވަނީ ރަށްވެހި ގޭގަ އެވެ. ކޮއްތުގެ ހުރިހާ ކަމެއް ހަމަޖެހިފައި ވަނީ ކަތީބު ގޭގަ އެވެ. ކޭންމަތީގެ ހުރިހާ ކަމެއް ކުރިޔަށް ގެންގޮސް ސުފުރާމަތިގެ ހުރިހާ ކަމެއް ބަލަހައްޓަނީ ކަތީބުގެ އަނބި ފާތުމަ އެވެ. ކަތީބަކީ ދޮށީ މީހެއް ނޫނެވެ. ކެއުމަށް އިންސާފުކުރުމަށް އަރާ ކޮންމެ ފަހަރަކު ކަތީބުގެ އަންހެނުންގެ ރީތިކަމާއި ފަރިކަމަކީ ކެއުން އިތުރަށް ފުރިހަމަ ކުރުވާ ކަމަކަށްވި އެވެ. އަދި ދެވަނަ ކޮއްތަކަށް އިންތިޒާރު ކުރުވާ ކަމަކަށް ވެ އެވެ.

ކޮއްތަށް އިންސާފު ކުރުމުގެ ކުރިން އަތް ދޮވެލުމަކީ އާދަކާދައިގެ މަތިން ކޮށްއުޅޭކަމެކެވެ. ކުރަޔާއި އަތްދޮންނަ ތަށި ހިފައިގެން އަތް ދޮއްވަން، އައިސް އެނބުރިލާ އެނބުރުމުން ފާތުމަގެ ދިގު އިސްތަށިގަނޑުން ނުކިޔަމަންތެރި ބައެއް އިސްތަށި އަހަރެންގެ މޫނުގައި ފިރުމާލާ ސަމާސާ ކޮއްލީ ކޮންމެހެން އަހަރެންނަށް ދައުވަތެއް ދޭން ނޫނެއް ކަމަކު، ހުވަނދުމަލުގެ މީރުވަހާއި އެ އިސްތަށިގަނޑުގެ ފިރުމުމުން އަހަރެންގެ ހިތުގައި ކޫރުމެއް އެޅުނެވެ. މި ކޫރުން ފުންވަމުން ދިޔައީ ރާޅުބާނީ އިސްތަށިގަނޑުގެ ދާވަނިތައް އެޅެން ފެށުމުންނެވެ.

ރޭގަނޑުގެ ކޮއްތަށްފަހު މާދަމާގެ މަސައްކަތްތަކާ ބެހޭ ގޮތުން ކުޑަކޮށް މަޝްވަރާ ކޮށްލުމަށްފަހު ކަތީބާ ވަކިވެގެން އަތިރިއަށް ނުކުތީ ފިނިކޮށްލާށެވެ. ގާތުގައި އުޅުނު އެކުވެރި ރަހުމަތްތެރިން މަދުވެ ދެތިން މީހުންނަށް ވެއްޖެއެވެ. ދައްކަމުން ދިޔަ ތަފާތު ވާހަކަތަކުގެ ތެރެއިން ކަތީބު އަންހެނުންގެ ވާހަކަ ފެށޭ ގޮތް ވުމުން، ސިއްރުސިއްރުން ކަމަށް ހަދާފަ ވާހަކަ ފެށީމެވެ.

ފަށަފަށައިގެން އެ ވާހަކަ ދައްކާކަށް ނުޖެހުނެވެ. "ކަލޭ ބޭނުމީ ވިއްޔާ ތިކަން ކޮށްދީފާނެމޭ، މިހާރު ބުންޏަސް މިރޭ އަލިވިލެން ވާއިރަށް އެދެމަފިރިންގެ ވަރީގެ އަޑު އިއްވާކަށް އެއްވެސް ކަމެއް ނޫނެވެ. އަހަރެން ބުނާ އެއްޗެއް ކަލޭ އަތުޖައްސައިދޭށެވެ." އެތަނުން މީހަކު މޭގައި އަތްޖަހާލާފައި ބުންޏެވެ.

އަހަރެންނަކީ އަބަދުވެސް ކަންތައްތައް ތަޖުރިބާ ކުރާހިތްވާ މީހެއްކަމުން އެއްވެސް ހިޔާލެއް ފިކުރެއްނެތި "ހޭވައްލާ ތައްޔާރޭ" ބުނެލީ ޒުވާން ކަމުގެ ޖޯޝްގަ އެވެ. ބަސްބުނި ހިނދުން އަތްމަތި ކުރަންވީ ސާމާނު އަތުޖައްސާކަށް ރަހުމަތްތެރިންނަށް މާބޮޑު ކަމަކަށް ނުވި އެވެ.

ކޮންމެ އަކަސް ރަށުތެރެ ނިދާ ފައިހިޔަވަޅު އޮބުމުން މަސައްކަތް ފެށިއިރި ރަށް ހީވަނީ މާނިދިމަތުރާފައި އޮތް ހެނެވެ. ބޮނދަބޮނދައިގެން ގޮސް ކަތީބުގެ ގެއާ ކައިރިވުމުން، ހޯދާފައި އޮތް ފޫނާއްޓާއި ލޯނާށީގެ ތެރެއަށް، ދިރިދިރި އޮތް ފަންކުރަތްޕާއި ފޮނިކުރަފިލައި ތަގުޅި ކޮށްލުމަށްފަހު ދޮން ދަނބު ރުކެއްގެ ބޮންތި ފަންވަތެއްގައި އަކަކުރަހާ ލިޔުމަށްފަހު އެއިން އައްސާލި އެވެ. ނުނިމޭ