ލަވައެއް، ހާއްސަކޮށް ރެޕް ލަވައެއް އަޑުއިވިގެން އަހަރެންގެ ސަމާލުކަން އެ ދިމާލަކަށް ދީލާލި ފުރަތަމަ ފަހަރަކީ، "އޮޔާ" މި ލަވައިގެ ނިންމުން އަޑުއިވުނު ފަހަރެވެ. ނިމުން އަޑުއިވުމާއެކު، އޭގެ ކުރިން އެ ދެއްކި ވާހަކަތައް އަޑުއަހާލާހިތްވި އެވެ. ހާދަހާ ފުން ވާހަކަތަކެކެވެ. "ދޮންވެލީގެ ސާފު އެނދެއް"ގެ ގޮތުގައި އެ ސިފަކުރަނީ ކޮން އެއްޗެއް ބާވައެވެ؟ ކޮން "އުއްމީދެއް ނެތް ހިޔާލު" ތަކެއް ބާވައެވެ؟ މި ލަވަކިޔުންތެރިޔާ މި ދައްކަނީ ކޮންފަދަ ބަރެއް އުފުލާ ވާހަކައެއް ބާވަ އެވެ. ލަވައިގެ ނިންމުމުން ޅެންވެރިޔާ އެ އިއްވަނީ ނާއުއްމީދުގެ ހާދަ ވަރުގަދަ އިގުރާރެކެވެ.

އާއްމުކޮށް ރެޕް ލަވަ ރީތި ނުވާ، އަދި "ބޮކިފުރާޅުއަލީ" ގައި ނުހިމެނޭ ޅެން ކަމުނުދާ އަހަރެންގެ ބޮޑާ ސިކުނޑިއަށް އެ ލަވަ ކަމުދިޔައީ، އެ ލަވައިގެ ޅެމުގެ މަޒުމޫނުގައި އެހެރަ އަސަރެއްގެ ސަބަބުންނެވެ. ޕެސްޓުގެ މަޑުމައިތިރި އަޑުން އަހަރެންގެ ހިޔާލުތައް ގެންދިޔައީ ރެޕް ލަވައިގެ ބީޓާ މާ ދުރަށް، ދިވެހި އިޖުތިމާއ އެތަކެއް މައްސަލަތަކެއްގެ މަސްދަރަށެވެ. ޅެންވެރިންގެ ފާޑުކިޔުން އެއަށް ރައްދުވާ ކޮރުފިލިތަކަށް ފަރުވާލެއް ނެތި، އަހަރެންގެ ހިތަށް އަސަރުކުރުވަމުން ދިޔައީ އެތައް ޖީލަކަށް ދެމިގެންދިޔަ ނާއިންސާފާއި ވޭނާއި މާޔޫސީގެ އިހުސާސްތަކުންނެވެ.

ސިމްބޮލިކް ރެކޯޑްސްގެ މަޝްހޫރު ރެޕް އާޓިސްޓް، އިސްމާއިލް އިފްހާމް މުޙައްމަދު ނުވަތަ "ޕެސްޓު"ގެ ލަވަ "އޮޔާ" ރިލީޒްކޮށްފައިވަނީ މީގެ ދެ އަހަރު ކުރިންނެވެ. ޅަފުރައިގެ ގިނަ އަދަދެއްގެ ބައެއްގެ ތެރޭގައި އެ ލަވަ ވައިގާ ހިފާލީ، ހަމަ އެ އަހަރު މޯލްޑިވިއަން އައިޑޮލް ޝޯގެ ފިނާލޭގައި ގެނެސްދިން މެޑްލޭއެއްގެ ތެރޭގައި ޕެސްޓު އެ ލަވަ ކިޔުމުންނެވެ. ޕެސްޓަކީ މަޝްހޫރު ރެޕް އާޓިސްޓަކަށް ވުން އެއީ އެ ލަވަ މަޝްހޫރުވި އެއް ސަބަބެވެ. ރެޕް ހައުސްތަކުގެ ވާދަވެރިކަން ގަދަ އެ ދުވަސްވަރު، ގިނަ ދުވަސްތަކަކަށް ފަހު ޕެސްޓުގެ ލަވައެއް އަޑުއިވުން ވެސް ވީ އެލަވަ މަޝްހޫރުވެގެންދިޔަ އިތުރު ސަބަބަކަށެވެ.

ސީދާ މިލަވަޔާ ތަންކޮޅެއް ފެއަށް ޖެހިލަމާތޯ އެވެ. ދިވެހި ޅެންވެރިކަމުގެ ބާވަތްތަކުގެ ތެރެއިން ލަވަޔާމެދު ވިސްނާލުމުން ބޮޑަށް ސިފަވެގެންދަނީ އިޝްގީ ލޯތްބާ މެދު ކިޔާފައިވާ ލަވަތަކެވެ. އޮލިމްޕިއަންސްގެ ޝޯތަކުގެ ޒަމާނުން ފެށިގެން ގޮސް، ބައިސްކޯފުގެ އިންޓަނެޓް ސީރީޒްތަކުގެ ބެކް މިއުޒިކާ ހަމައަށް ދިޔަޔަސް، "ލަވަ" މި ޖޮންރާ ހިސާރުކޮށްފައިވާ މައުލޫއަކީ އިޝްގީ ލޯތްބާއި ގައުމީ ލޯތްބޭ ބުނުމުން އެއީ ދޮގަކަށް ނުވާނެ އެވެ. ދޭތެރެ ދޭތެރެއިން އިޖުތިމާއީ މައްސަލަތަކާ ގުޅޭ ނުވަތަ ސިޔާސީ ޕްރޮޕެގެންޑާ ފަތުރާ ޅެންވެރިކަން ލަވައިގެ ތެރެއިން ނުފެނެއެކޭ ނުބުނެވޭނެ އެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ދުރާލާ ރޭވިގެން ސިޔާސީ ނުވަތަ އިޖުތިމާއީ ކަންކަމަށް ހޭލުންތެރިކަން އުފެއްދުމުގެ ޕީ.އާރް މަސައްކަތްތަކެއްގެ ތެރެއިން މެނުވީ މިފަދަ ލަވަ ފެނުން އެއީ ވަރަށް ނާދިރު ކަމެކެވެ. މި ލަވަތަކުގައި ވެސް ފެންނަނީ އަދަބިއްޔާތުގައި އެބުނާ "ރޮމޭންޓިސިޒަމް"ގެ ސިފަތަކެވެ. ސިފަކުރުމާއި، ގައުމީ އަދި އިޝްގީ ލޯބި ސިފަކުރުމުގައި ވެސް ކޮންމެ ވެސް ގުދުރަތީ މިސާލެއް ބޭނުންކުރުމަކީ ރީތި، ޅެންވެރި ގޮތްކަމުގައި ގިނަ ބަޔަކު ދެކެއެވެ. އަންހެނާ އަކީ އަބަދުވެސް މަލެކެވެ. ގައުމީ ލޯތްބަކީ ސައްތައިން ސައްތަ ބަލައިގަނެވޭ ޝިއާރެކެވެ. މުޖުތަމައުގެ އަސާސީ މައްސަލަތައް މި ޝާއިރީ ފަރުދާގެ ފުރަގަހުގައި ފޮރުވިފައިވެ އެވެ.

މި ދެންނެވި ސަގާފަތް ބަދަލުކުރުވި އެއް ޖޮންރާ އަކީ "ރެޕް" ކަމަށް ބުނެވިދާނެ އެވެ. ޓާގެޓް އޯޑިއަންސަކީ ޒުވާނުންނެވެ. ބޭނުންކުރަނީ ދިރިއުޅުމުގެ ހަގީގަތްތައް "ސެންސަރު" ނުކުރާ ބަހުރުވަ އެވެ. ބަންޑުންކޮށްލަނީ، ތިމާގެ ހާލަތުގައި "ފިލްޓަރ" އަޅުވަން ޖެހޭކަން ގަބޫލުނުކުރާ ޝުއޫރުތަކެކެވެ. އަމުނާލަނީ، އިޖުތިމާއީ އަދި ސިޔާސީގޮތަށް މުޖުތަމައުން އަހަރެމެންގެ މައްޗަށް މަޖުބޫރުކޮށްފައިވާ ނިޒާމީ އަގުކުރުންތަކާ ހިލާފަށް، "ބިތުފަންގި" ނެގީމާ ފެންނަ މަންޒަރު ސިފަކޮށްދޭ ޅެންވެރިކަމެކެވެ.

މިހެން ނުވާންވީ ސަބަބެއް ނެތެވެ. ހިޕް ހޮޕާއި ރެޕްގެ ތާރީހަށް ބަލާލިކަމުގައި ވިޔަސް، އެމެރިކާގެ ކަޅު ނަސްލުގެ ތެރެއިން "ރެޕް" އުފަންވީ، މުޖުތަމައުގައި ހުރި ކަންތައްތަކާ މެދު ފާޑުކިޔާނޭ މަންސައެއްގެ ގޮތުގަ އެވެ. ނަސްލީ ތަފާތުތަކުގެ ސަބަބުން އަދި އިޖުތިމާއީ މައްސަލަތަކުގެ ސަބަބުން، އެ ހިތްތަކުގައި އުފެދުނު އިހުސާސްތައް ބަންޑުންކޮށްލުމަށް ހޯދި ފުރުސަތެއްގެ ގޮތުގަ އެވެ. ރެޕް ލަވަތަކަށް އެންމެ ބޮޑު ނުފޫޒެއް ފޯރުވާފައިވަނީ މޮޅެތި އަދަބީ މަސައްކަތްތަކުންނެވެ. އެގޮތުން ޖިލް ސްކޮޓް ހެރޮން، އަދި "ދަ ލާސްޓް ޕޮއެޓްސް"ގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ފަންނުވެރިން ފަދަ އެމެރިކާގެ ސިވިލް ރައިޓްސް ހަރަކާތާ ގުޅޭ އިންގިލާބީ ޅެންތައް އުފަންކުރި ޅެންވެރިންނަކީ ރެޕްގެ ހަގީގީ ބާނީންކަމުގައި ގިނަ ބަޔަކު ދެކެ އެވެ.

2019 ވަނަ އަހަރު ޝޯއެއްގައި ޕެސްޓް ލަވަ ކިޔަނީ. --ފޮޓޯ: ހުސެއިން ޝަޔާހް

އެނބުރި ރާއްޖެ އަންނަމާތޯ އެވެ. ދިވެހިންގެ ވެސް ސިޔާސީ އަދި އިޖުތިމާއީ މައްސަލަތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. އެއް ޖީލުން އަނެއް ޖީލަށް ވާރުތަވަމުންދާ އުދާސްތަކަކާއި ޝަކުވާތަކެއް އެބަހުއްޓެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ދިވެހި ޅެންވެރިކަމުން އެ ޝަކުވާތައް ހާމަކަން ބޮޑުގޮތެއްގައި ފެންނާން ފަށާފައިވަނީ ވަރަށް ފަހުންނެވެ. ހިޔާލު ފާޅުކުރުމުގެ މިނިވަންކަމަށް ހޭނެން ފެއްޓިފަހުންނެވެ. ވެރިކަމާއި އިޖުތިމާއީ ނިޒާމުތަކަށް ފާޑުކިޔުމަކީ ކުށެއް ކަމުގައި ދެކޭ މީހުންގެ އަދަދު ނިސްބަތުން މަދުވި ހިސާބުންނެވެ.

މި ލަވައިގެ ޅެމުގައި ވެސް ވަނީ މިފަދަ ޖެހިލުންކުޑަ ޝުޢޫރުތަކެކެވެ. ދައްކަނީ "ދެއްކުން މަނާ" ވާހަކަތަކެކެވެ. އަމިއްލަ ހަޔާތުގައި ހިނގާފައިވާ ހާދިސާތަކެއްގެ ޒިންމާ ނަގާނޭ އެތައް އުޒުރެކެވެ. ވިއްސިވިހާލިވެފައިވާ އުއްމީދުތަކެކެވެ. ވިހަވަމުންދާ މުޖުތަމައެކެވެ. ހައްލު ހޯދެން ނެތް މައްސަލަތަކެކެވެ. އިހުތިޔާރެއް ނެތި ފިނދައިގެން ގޮސްފައިވާ އާއިލާތަކެއްގެ ވާހަކައެވެ. ދެއްކުން މަނާ، ދައްކަން ނުކެރޭ އެތައް ވާހަކަތަކެކެވެ. ދިވެހިން ތަހައްމަލުކުރަން ދަސްކޮށްފައިވާ ނާއިންސާފެއްގެ ވާހަކަ އެވެ.

ޅެމުގެ ފެށުމުންވެސް އެހުންތެރިޔާ ގެންދަނީ މާޒީގެ ތެރެއަށެވެ. ތިލަ އެހެނަސް މުނާސަބު ބަސްކޮށާރެއްގެ އެހީގައި ސާދާ ގޮތަކަށް ސިފަކޮށްދެނީ ދެހާހުގައި ގެނައި ތަރައްގީގެ އުއްމީދުގައި ހިޖުރަ ކުރި ފަގީރު އާއިލާއެއްގެ ދެ ޖީލެއްގެ ދިރިއުޅުމެވެ. ފޮނިތޮށި ކާފޫރުތޮޅި އެޅުމެއް ނެތެވެ. އާ ސާސްކަފާއެކު ގެނައި ތަރައްގީގެ އުއްމީދުތައް ދެކެ، އެ ތަރައްގީ ދަރިންނަށް ދެއްކުމަށް ކުރި މަސައްކަތުން ލިބުނު ނިކަމެތިކަމުގެ ވާހަކަ އެވެ. ރަށްފުށުގެ ހިތްހަމަޖެހުން ދޫކޮށް "މާމަލާއި ދުރު މި މާލެއެއްގައި" ދިރިއުޅުމުގެ މާނައެއް ފެނޭތޯ ކުރި މަސައްކަތް މާމަ އަށް ނާކާމިޔާބުވި މަންޒަރު ފެނުނު މަންމަ ވެސް "އެ ހިނގަނީ އެ ފިޔަވަޅުންނެ ފައިއަޅައިގެން" ކަމަށް ޅެންވެރިޔާ ސިފަކުރާ ސިފަކުރުމުން އެ ކިޔައިދެނީ ދިވެހި ކިތައް އާއިލާގެ ހާލަތު ތޯއެވެ؟

އެއަށްފަހު ޅެންވެރިޔާ ސިފަކޮށްދެނީ އެކަނިވެރި މައެއްގެ ހާލަތެވެ. އެކަނިވެރިކަން ސިފަކޮށްދީފައިވަނީ ޒިންމާތަކެއް ހިއްސާކުރާނޭ ބައިވެރިއަކު ނެތް މީހެއްގެ ގޮތުގައެވެ.

"ބައްޕަ ހުއްޓަކަސް ނެތީމަ މާކަނޑެއްގައޭ ފެތީ

ކޮޅުފަހެއް އެނގުން ނުވާނެ ކުރިމަގަށް މުޅިން ބެލީ

އޮޅުނުވާ ކުދިންތަކެއްމެ މޮޅު ކުދިންތަކަށް ހެދީ"

ހާދަހާ ރީތި ސިފަކުރުމެކެވެ. "އޮޅުނުވާ" ކުދިންތަކެކެވެ. ބަސްނުވިކޭ، ނުކިޔަމަންތެރި ކުދީންތަކެއް "މޮޅު ކުދިންތަކަށް" ހެދުމަށް މަންމައަކު ވީ ގުރުބާނީ ސިފަކޮށްދީފައިވަނީ ހާދަހާ ފުރިހަމައަށެވެ. އެ އާއިލާއިން ބައްޕައެއްގެ އިރުޝާދެއް ލިބުން ނެތި ވޭތުކުރި ދިރިއުޅުން އެއްގޮތްކޮށްފައި މިވަނީ "މާ ކަނޑެއްގަ" ފެތުމަށެވެ. އެންމެ ލަފުޒެކެވެ. ސިފަކޮށްދެނީ ދިރިއުޅުމުގައި ދިމާވި ގޮންޖެހުންތަކުގެ ބޮޑުމިނެވެ. މާ ކަނޑެއްގައި ފަތަމުންދާ މީހަކަށް އެ ކަނޑުގެ ބިޔަ ރާޅާއި އޮއިގެ އިތުރުން ތަފާތު މަސްމަހާމެހީގެ ސަބަބުން ކުރިމަތިވާނެ ނުރައްކާތަކެވެ. އެ ނުރައްކާތަކާއި ދުނިޔޭގެ ދިރިއުޅުމުގެ ހާލަތައް ތަރުޖަމާކޮށްލަން އުނދަގުލެއް ނޫނެވެ. "އޮޅުނުވާ" ކުދިންތަކެއް، ފަގީރު ހާލަތުގައި އެކަނި ބަލާ މަންމައަކަށް އޭނާގެ ހަފަރާތުން ކުރިމަތިވާނޭ ގޮންޖެހުންތަކަކީ އެތައް ދިވެހި މައިންނާއި ދަރިންގެ ދުވަހީ ތަޖުރިބާތަކެވެ. ޅެންވެރިޔާ މި ބިރުވެރިކަން ސިފަކޮށްދީފައި މިވަނީ އެންމެ ދެތިން ފޮޅުވަތުންނެވެ.

2019 ވަނަ އަހަރު ޝޯއެއްގައި ޕެސްޓް ލަވަ ކިޔަނީ. --ފޮޓޯ: ހުސެއިން ޝަޔާހް

މާމަގެ ތަޖުރިބާތަކުން ލިބުނު ދަރުސްތަކުން އިބުރަތެއް ހާސިލުކުރާނެ ފުރުސަތު ނުލިބި، ހަމަ އެ ހިތާމަވެރި ދިރިއުޅުން ނަކަލުކުރި މަންމައެއްގެ ދަރިފުޅު، އޭނާގެ ދިރިއުޅުން ބަދަލުކުރެވޭތޯ ކުރި ނާކާމިޔާބު ދަތުރު ސިފަކުރަމުންދާއިރު ސިފަވެގެންދަނީ ދިވެހި މުޖުތަމައުގެ އެތައް މައްސަލަތަކެކެވެ. އަމިއްލަ ދިރިއުޅުން ތަދުބީރުކުރާނެ ފުރުސަތު ތަގުދީރު ދީފައިމެ، މުޖުތަމައުގެ "ހިފެހެއްޓުންތަކުން" އެ ޕްލޭންތަކަށް ހުރަސްއެޅުމުގެ ސަބަބުން ފެނަށް ދިޔަ އުއްމީދުތަކެކެވެ.

"މިސްރާބެއް ނެތް އަދި ގަދަ ވިއްސާރައިގައި މި ފެތެނީ

ކުރިމަގުގެ އަލިކަން ބޯވިލާތަކުގައި އެ ބެދެނީ"

ދިވެހި މުޖުތަމައުގައި ޒުވާނުންގެ ކުރިމަގަށް ހުރި މި ބުނާ ގޮންޖެހުންތަކަކީ ކޮބައިބާވަ އެވެ. މުއްސަނދިންނާއި ފަގީރުންނާ ދެމެދު ބޮޑުވަމުންދާ ފަރަގު ހެއްޔެވެ؟ މަރުކަޒުވެ ކުރަލަމުންދާ ގްރޭޓަރ މާލޭ ރީޖަންގެ ތަރައްގީ ބާވައެވެ؟ އެ ތަރައްގީގެ ސަބަބުން ފައިސާ ފޮއްޗެއް ބޭންކް އެކައުންޓުގައި ހަރުނުލެއްވޭ އާދައިގެ ރައްޔިތުމީހާ ބާވަ އެވެ؟ "އަލިފާން ފޮށި ފޮށީ"ގައި ދިރިއުޅޭ އާއިލާތަކުގެ ދަރިން ހަމަ ނޭވާ ލާން ނިކުންނަ ކަންމަތީ ޕާކުތަކުން ވަކިހިއްޕާލާ ގުރޫޕުތައް ބާވަ އެވެ؟ ވަގުތީ ހިތްހަމަޖެހުމަކަށް ބޭނުންކުރާ މަސްތުވާކަތެތީގެ އަޅުވެތިކަން ހެއްޔެވެ؟ އެ އަޅުވެތިކަމުން އަރައިގަތުމަށް ރިހެބަށް ދިއުމަށް ވެއިޓްލިސްޓު ވުމަށް ވެސް ރިޝްވަތު ފައިސާ ނުވަތަ ކޮރަޕްޝަން މަޖުބޫރުވާ މަޖުބޫރުވުން ހެއްޔެވެ؟ ސިޔާސީ ކޯޅުމުގެ ތެރޭ "ކަށްގަލަށް" ވެފައިވާ އަސާސީ ހިދުމަތްތައް ހެއްޔެވެ؟ ގުނާ އަދަދު ނުކުރެވޭ މައްސަލަތަކެވެ. އެތައް ކަމެއްގެ ތެރޭގައި އޮޅުންބޮޅުންވެ މޫ ލާފައިވާ މައްސަލަތަކެކެވެ.

"ޅެންވެރިކަމުން ގެންނަންވީ މުޖުތަމަޢުގެ އަފުރާދުންގެ ގޮވުންތައް" ކަމުގައި، އަދުގެ ދިވެހި ޅެންވެރިކަމުގެ އެއް އުސްތާޒު، އަމްޖަދު ރަޝާދު ވިދާޅުވެފައިވެ އެވެ. މިއީ އެފަދަ ޅެމެކެވެ. އެސްތެޓިކްސް ނުވަތަ ޖަމާލިއްޔާތުގެ ޅެންވެރިކަމުގެ ޒަމާނަކީ އަބަދުވެސް ތަރައްގީ އާއި ތަމައްދުނާއި އުފާ ފާގަތިކަމުގެ ޒަމާންތަކެވެ. "އޮޔާ" މިލަވައިގެން ޅެމުން "މެއިންސްޓްރީމަށް" ހުށަހަޅައިދެނީ އަދުގެ ފަރުދުންގެ ގޮވެއްޔެވެ.

އިޖުތިމާޢީ އަދި އިގްތިސާދީ އެތައް ފިއްތުންތަކެއްގެ ނަތީޖާއަށް ވަނީ ޅެންވެރިޔާ ދެން މި ފާޅުކުރާ ވޭނީ އިހުސާސް ތަޖުރިބާކުރަމުންދާ އެތައް މައިންނާއި ބަފައިންނެއް މުޖުތަމައުގައި ތިބި ކަމެވެ.

"ދަރި މަށަށް ބަލާ ބުނާހެނޭ

ހީވަނީ ތި ހިތުގަ ޖާގައެއް ނުވާ ހެނޭ"

އަނެއްކާވެސް އަނެއް ޖީލަށް އެ ނާއުއްމީދާއި އެ ބިކަ ހާލު ވާރުތަވެފައިވާކަން ދައްކުވައިދެނީ ދަރިފުޅު އޭނާގެ ބައްޕައަށް ބަލާލާގޮތުންނެވެ. އެ ނަޒަރު، އެ ބައްޕައަށް ސިފަކުރެވޭ ގޮތުންނެވެ. އޭނާއަށް އޭނާގެ ދަރިފުޅަށް ދައްކާނޭ މޫނެއް ނެތްކަން، އޭނާއަށް އޭނާގެ ދަރިފުޅުގެ އިތުބާރު ގެއްލިއްޖެކަން އެނގޭ ނަމަވެސް، އޭނާ އަށް ކުރެވޭނޭ ކަމެއް ނެތްކަމުގެ އިހުސާސް، ލަވަ އަޑުއަހަން ހުންނަ މީހަކަށް، މި ބަސްކޯޅި އަޑުއިވުމުން ދޭހަވެ އެވެ.

ޅެންވެރިޔާ ލަވަ ނިންމާލަނީ އެ ހުރިހާ ބުރައަކުން ސަލާމަތްވާކަން ހާމަކޮށްދެމުންނެވެ. ނިންމުމުގައި ހުލާސާ ކުރަނީ އޭނާގެ މާޔޫސީ އާއި ގޮތްހުސްވުމާއި އާހިރު އުއްމީދުގެ ވާހަކަތަކުންނެވެ. ޒަމާނީ ޅެންވެރިކަމެކެވެ. ޒަމާނީ މައްސަލަތަކެކެވެ. ޒަމާނީ ކިޔައިދިނުމެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް، "އެދެނީ ވުން އެދުމެއްވެސް ނެތް ތަނެއްގާ" މި ބަސްކޯޅި ނިމުމާ އެކު ސިފަވެގެންދަނީ ސާޙިބުއްސަޢާދާ އަލްއުސްތާޒު އިބްރާހިމް ޝިހާބުގެ "ސުވަރުގެ" ޅެމުގެ ތިރީގައިވާ ބައިތެވެ.

"ނުވާ ދައްޗެއް ނުވާ ގައިދެއް ނުވާގިނަގުނަވި އަމުރުތަކެއް،

ނުވާ ބިރުވެރިކަމެއް ނާކާމިޔާބީއެއް އެއީ ތަނެކޭ"