ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދުގެ ވެރިކަމުން ފެށިގެން މިހާތަނަށް ސަރުކާރުން މިފްކޯ މެދުވެރިކޮށް، ޖޮއިންޓް ވެންޗާ ކުންފުންޏެއް އުފައްދައި ޖަރީމާތަކެއް ހިންގާފައިވާ ކަމަށް މިފްކޯ އާ ގުޅޭ ހާއްސަ އޮޑިޓް ރިޕޯޓެއްގައި ފާހަގަ ކޮށްފި އެވެ.

އޮޑިޓާ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހުން އާދީއްތަ ދުވަހު އާންމު ކުރި، "މޯލްޑިވްސް އިންޑަސްޓްރިއަލް ފިޝަރީޒް ކޮމްޕެނީ ލިމިޓެޑް (މިފްކޯ) ބައިވެރިވާ ޖޮއިންޓް ވެންޗާ ކުންފުނިތަކާ ގުޅޭ ހާއްސަ އޮޑިޓް ރިޕޯޓް" ގައި މިފްކޯ އަށް ގެއްލުންވާ ގޮތަށް ކޮށްފައިވާ ސީރިއަސް މައްސަލަ ތަކެއް ފާހަގަ ކޮށްފައިވެ އެވެ.

މެރިން މޯލްޑިވްސް ޕްރޮޑަކްޓްސް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް (އެމްއެމްޕީ) - ބޮޑު އޮޅުވާލުން

އެމްއެމްޕީ އަކީ، މިފްކޯގެ 30 ޕަސެންޓް ހިއްސާ އާއި ތައިލެންޑުގެ އެމްއެމްޕީ އިންޓަނޭޝަނަލް ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް (އެމްއެމްއީ އިންޓަނެޝަނަލް) ގެ 35 ޕަސެންޓް ހިއްސާ އާއި ދިވެހި އަމިއްލަ ކުންފުންޏެއްް ކަމަށްވާ އައިއޯއެފް ކޯޕަރޭޝަން ޕްރައިވެޓް ލިމިޓެޑް (އައިއޯއެފް) ގެ 35 ޕަސެންޓް ހިއްސާވާ ގޮތަށް 2011 ވަނަ އަހަރު އުފެއްދި ކުންފުންޏެކެވެ. މި ކުންފުނި އުފެއްދުމަށް ފަހު މިފްކޯގެ 25 ޕަސެންޓް ހިއްސާ އާންމުކޮށް ވިއްކުމަށް ވެސް އޭރުގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު ނިންމެވި އެވެ.

އަލަށް އުފެއްދި ކުންފުނިން މަސްވެރިކަމުގެ އިތުރުން ޓޫރިޒަމާއި ކޮންސްޓްރަަކްޝަން ދާއިރާގައި އިންވެސްޓް ކުރުމަށް ނިނާމާފައިވި ނަމަވެސް އެ ކުންފުނި އުފެއްދި މަގުސަދު ހާސިލު ނުވެ، 2011 އިން 2016 އަށް 44.5 މިލިއަން ރުފިޔާ ގެއްލުންވެފައިވެ އެވެ. އޭގެ އިތުރުން, އެ ކުންފުނި ހިންގުމަށް 13 މިލިއަން ރުފިޔާ މިފްކޯގެ ބަޖެޓުން ހަރަދުކޮށް، އެ ފައިސާ ވެސް މިފްކޯ އަށް އޮތީ ނުލިބި އެވެ.

އަލަށް އުފެއްދި ކުންފުނީގެ ހިއްސާ ގަތުމަށް، ތައިލެންޑުގެ އެމްއެމްއީ އިންޓަނޭޝަނަލް އިން ދައްކަން ޖެހޭ 30،2 މިލިއަން ރުފިޔާ އެ ކުންފުނިން ދައްކާފައެއް ނުވެ އެވެ. އަދި, އައިއޯއެފް އިން ދައްކަން ޖެހޭ 30.2 މިލިއަން ރުފިޔާގެ ތެރެއިން 5.5 މިލިއަން ރުފިޔާ ނުދައްކާ އޮތްއިރު، 24.7 މިލިއަން ރުފިޔާ ދައްކާފައި ވަނީ ފައިސާ ދިނުމުގެ ބަދަލުގައި ބާޖެއް ދީގެންނެވެ.

ބިޒްނަސް ރެޖިސްޓްރީގައި ވާގޮތުން ހ. މާދޫގައި ރަޖިސްޓްރީ ކޮށްފައިވާ، އައިއޯއެފްގެ ހިއްސާ ދާރުންނަކީ މުހައްމަދު މަނިކު ކިޔާ މީހަކާއި އަލީ ނިމާން ކިޔާ މީހެކެވެ. ކައުންޓާ ވިޔަފާރި ހުއްދައެއް ފިޔަވާ އެހެން ވިޔަފާރި ހުއްދައެއް މިވަގުތު އެ ކުންފުނިން ނަގާފައި ނުވެ އެވެ.

މިފްކޯގެ އެންމެ ކުޑަ ހިއްސާއެއް އޮންނަ ގޮތަށް އުފެއްދި އެމްއެމްޕީ ގެ ހިއްސާ ގަަތުމަށް މިފްކޯގައި އޭރު އޮތް އެންމެ ބޮޑު ބޯޓު، 18.5 މިލިއަން ރުފިޔާގެ އެމްވީ ބަރޯސާ ވެސް އެ ކުންފުންޏަށް ދިނެވެ. އެއީ 1،999 މެޓްރިކް ޓަނުގެ މަސް ރައްކާ ކުރެވޭ ބޯޓެކެވެ. އެ ބޯޓު އެމްއެމްޕީ އަަށް ދިނުމަށް ފަހު، މިފްކޯ އިން ވަނީ އެބޯޓުގައި ބޭރަށް މަސް ބޭރުކުރުމަށް ހަ އަހަރު ދުވަހުގެ ތެރޭގައި 117 މިލިއަން ރުފިޔާ އެމްއެމްޕީ އަށް ދައްކާފަ އެވެ.

އެމްއެމްޕީގެ މުދާ ރަހުނު ކޮށްގެން ލޯނު ނަގައި ބޭނުންކުރީ ވެސް އައިއޯއެފް އިން

މިފްކޯ އިން އެމްއެމްޕީ އަށް ދޫކުރި 43.2 މިލިއަން ރުފިޔާގެ ދެ އުޅަނދެއް ހިމެނޭހެން، އެމްއެމްޕީގެ 'އޮޅުވާލުމެއް' ކަމަށް ބެލެވޭ ބޯޑު ރިޒޮލިއުޝަން އަކުން ރަހުނުކޮށް، 77 މިލިއަން ރުފިޔާގެ ލޯނެެއް އައިއޯއެފް އަށް 2015 ވަނަ އަހަރު ނެގި އެވެ. ބީއެމްއެލް އިން މި ލޯނު ނެގީ އޭގެ ތެރެއިން 31 މިލިއަން ރުފިޔާ އެމްއެމްޕީ އަށް ދޭން އެއްބަސްވެގެންނެވެ.

ނަމެވެސް, އެ ފައިސާ އެއްބަސްވި ގޮތަށް ދީފައިނުވާއިރު، މިއީ ހުރިހާ މަންފާއެއް އައިއޯއެފް އަށް ލިބޭ ގޮތަށް ނާޖާއިޒު ގޮތެއްގައި ކޮށްފައިވާ ކަމެެއް ކަމަށް، އޮޑިޓް ރިޕޯޓުގައި ފާހަގަކޮށްފައިވެ އެވެ. އައިއޯއެފް އިން މި ލޯނު ދައްކަމުން ނުދިއުމުން 2020 ވަނަ އަހަރުގެ ނިޔަލަށް ދައްކަން ޖެހޭ އަދަދު ވަނީ 79 މިލިއަން ރުފިޔާ އަށް ވަނީ އަރާފަ އެވެ.

ފުނައްޑޫ މިފްކޯ އަށް ގަތުމުގެ ފަހަތުގައި ވެސް އައިއޯއެފް އަށް ނާޖާއިޒު ފައިދާ

މިފްކޯގެ ބޯޑުގެ ބަހެއް ނެތި، 2021 ވަނަ އަހަރު ސަރުކާރުން މިފްކޯ އަށް ފައިސާ ހަމަޖައްސައިދީގެން، ފުނައްޑޫ ފިޝަރީޒް ފެސިލިޓީ 1.5 މިލިއަން ޑޮލަރު (23.1 މިލިއަން ރުފިޔާ) ގަތުމުގެ ފަހަތުގައި ވެސް އައިއޯއެފް ހިމެނެ އެވެ. އޮޑިޓް ރިޕޯޓުގައި ފާހަގަ ކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި ފުނައްޑޫ އަކީ އައިއޯއެފް ގެ ތަނެކެވެ.

އެ ކުންފުނިން ބީއެމްއެލެ އިން ނަގާފައިވާ ލޯނެއް ނުދައްކައިގެން ވިއްކާލުމަށް މަސައްކަތްކޮށް ނުވިކި އުޅެނިކޮށް، ފުނައްޑޫ މިފްކޯއަށް ގަތީ ޑައިރެކްޓް ސޭލްސް އުސޫލުން އައިއޯއެފް ގެ އަތުންނެވެ. އޮޑިޓް ރިޕޯޓުގައި ބުނެފައިވާ ގޮތުގައި ފުނައްޑޫ ގަތް އިރު އޮތް ހާލަތުން އޮފަޝަނަލް ތަނަކަށް ހެދުމަށް 154 މިލިއަނަށް ވުރެ ގިނަ ރުފިޔާ ހަރަދުވާނެ އިރު، އެ ފައިސާ 2022 ވަނަ އަހަރުގެ ނިޔަލަށް ވެސް އޮތީ ހަމަނުޖެހި އެވެ.

ތައިލެންޑްގެ ކުންފުންޏަށް ވެސް ނަޖާއިޒު ފައިދާ

މިފްކޯ އިން އުފެއްދި ޖޮައިންޓް ވެންޗާ ކުންފުޏާއި ބެހޭ ތަފުސީލެއް އޮޑިޓް ރިފޯޓުގައި ހިމަހާފައެއް ނުވެ އެވެ. ނަމަވެސް "އަދަދު" އިން ބެލި ބެލިމުން ފާހަގަ ކުރެވުނީ، އެމްއެމްޕީ ގައި ހިއްސާ ވުމުގެ ސަބަބުން ތައިލެންޑުގެ އެމްއެމްއީ އިންޓަނެޝަނަލް އަށް ވެސް ބޮޑެތި ފައިދާތަކެއް ވާގޮތަށް އޮތް ކަމެވެ.

އެމްއެމްއީ އިންޓަނެޝަނަލް ގެ ވެބްސައިޓުގައި ބުނެފައިވާ ގޮތުގައި ޖޮއިންޓް ވެންޗާ ކުންފުނި އުފެއްދުމަށް ސަރުކާރާ އެކު ވި އެއްބަސްވުމުގެ ސަބަބުން ކަޅުބިލަ މަހާއި ކަންނެލި ރާއްޖެއިން އެ ކުންފުންޏަށް ލިބޭނެކަން ޔަގީން ކުރެވެ އެވެ. އެއާއެކު ރާއްޖެ އިން އަހަރަކު ބޭރުކުރާ މަހުގެ ތިން ބައިކުޅަ އެއްބައިގެ ކޮންޓްރޯލް އެ ކުންފުންޏަށް ލިބިގެންދާނެ އެވެ.

އެ އެއްބަސްވުމުގެ ދަށުން ފެލިވަރު ހިންގުން ވެސް އެ ކުންފުޏާއި ހަވާލު ކުރާނެ ކަމަށް، އެ ކުންފުނީގެ ވެބްސައިޓުގައި ބުނެފައިވެ އެވެ.

އުކުޅަސް މިފްކޯ އުފައްދައިގެން ވެސް މިފްކޯ އަށް ގެއްލުން

މިފްކޯގެ 49 ޕަސެންޓް ހިއްސާ ވާގޮތަށް މިފްކޯ އުކުޅަސް މޯލްޑިވްސް ފިޝަރީޒް ކޮމްޕެނީ (މިފްކޯ އުކުޅަސް) އުފައްދައިގެން، މިފްކޯ އަށް 1.55 މިލިއަން ރުފިޔާގެ ޖުމްލަ ގެއްލުމެއް ވެފައިވާ ކަން ވެސް އޮޑިޓް ރިޕޯޓުގައި ފާހަގަކޮށްފައިވެ އެވެ.

ޖޮއިންޓް ވެންޗާ ކުންފުނި އުފައްދައިގެން މަގުސަދު ހާސިލު ނުވެ، މިފްކޯ އަށް ބޮޑު ގެއްލުންވަފައިވާ އިރުވެސް، މިހާތަނަށް މިފްކޯ އިން އެކަމާމެދު އެކަށީގެންވާ ފިޔަވަޅެއް އަޅާފައި ނުވާކަން އޮޑިޓް ރިޕޯޓުގައި ބުނެފައިވެ އެވެ.

މިފްކޯ އިން އެމްއެމްޕީ އުފައްދާ، މިފްކޯ އިން އެ ކުންފުންޏަށް ދޫކޮށްފައިވާ އުޅަނދު ފަހަރު ރަހުނު ކޮށްގެން، އައިއޯއެފް އަށް ލޯނު ނެގުމަކީ ދައުލަތުގެ ހަރުމުދާ ބޭނުންކޮށްގެން އަމިއްލަ ފަރާތަކަށް ނުހައްގު މަންފާ ވާ ގޮތަށް ކޮށްފައިވާ ކަމެއް ކަމަށް ބެލެވޭތީ، އާއި މިފްކޯ އިން އެމްއެމްޕީގެ ބޯޑަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ފަރާތްތަކުގެ ބައިވެރިވުން މިކަމުގައި ހިމެނޭ ކަމަށް ބެލެވޭތީ އެންޓި ކޮރަފްޝަން ކޮމިޝަނުން މިކަން ބެލުމަށް، އޮޑިޓް ރިޕޯޓުގައި ލަފާދީފައިވެ އެވެ.